«Ριζοσπάστης», Τρίτη 31/10/1933
ΥΠΟΔΑΥΛΙΖΟΥΝ ΤΑ ΠΑΘΗ
ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΕ ΝΤΟΠΙΟΥΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ
ΞΥΠΝΑΝΕ ΠΙΑ ΟΙ ΚΑΤΑΠΙΕΖΟΜΕΝΟΙ
10ο
ΒΟΔΕΝΑ, Οχτώβρης 1933
Το χαφιέ τον είδαμε. Γνωστός από τη Σαλονίκη. Ανιψιός του Καλοχριστιανάκη, υπασπιστής του Βαμβακά του δημάρχου της λοβιτούρας. Αντάξιος στους κανιβαλισμούς με το «σεβαστό» του θείο. Το χαφιέ τον είδα από την πρώτη στιγμή που κατέβηκα στον σταθμό και κείνος με την άκρη των ματιών του «έκανε την πάπια». Ίσως για να μας πιάσει σκαστούς, ίσως για να μη φανεί ότι τον πέταξαν στα Βοδενά (σ.σ. σημερινά Έδεσσα Πέλλας) και βγάλανε τα πολιτικά.
Όσο κι αν τον είδαμε όμως, δεν μπορούσαμε και να κρυφτούμε. Πήγαμε να δούμε πως ζουν οι Μακεδόνες. Ο «Ριζοσπάστης» περιμένει, τι διάβολο; Έχουμε δουλειά. Τρυπώνουμε παντού, παντού…
Στα καφενεία, στην αγορά, στα σπίτια, στις προλεταριακές συνοικίες, ανάμεσα στους νέους εργάτες. Και παντού, μιλάνε, συζητάνε στη γλώσσα τους τη «Μακεντόνσκυ» για το ψωμί, για τη δουλειά, για τη φτώχεια τους.
Η γλώσσα η Μακεδονική μιλιέται κατά 80% μέσα στα Βοδενά. Όμως στο νομό αυτό, στο νομό Πέλλης, προσπάθησαν να μετριάσουν το «κακό» και εγκατέστησαν αρκετές χιλιάδες πρόσφυγες που κατά καιρούς προσπαθούν να τους ξεσηκώσουν κατά των ντόπιων, όπως και τους ντόπιους κατά των προσφύγων, ανάλογα με την πολιτική φάρα που κυριαρχεί και τα συμφέροντά που συγκρούονται ανάμεσά τους.
Έτσι στις εκλογές του 1928 έγινε η ιστορική σύγκρουση στον κεντρικό δρόμο του σταθμού μεταξύ προσφύγων και Μακεδόνων, ύστερα από κατάλληλη υποδαύλιση και προπαρασκευή από τα δύο μεγάλα καπιταλιστικά κόμματα.
Οι Λαϊκοί ξεσήκωσαν τους ντόπιους με το σύνθημα: «Να φύγουν οι ματζίριδες… να φύγει ο Βενιζέλος».
Οι Φιλελεύθεροι με τον τέως νομάρχη Σταματίου και τους τοκογλύφους πρόσφυγες έριξαν το σύνθημα «Θα κάνουμε ελληνική τη Μακεδονία κι όχι βουλγαρική όπως είναι».
Κι έτσι οι δύο μεγάλες διαδηλώσειςπροσφύγων και ντόπιων συγκρούσθηκαν με ξύλα και ρόπαλα στην οδό σταθμού τότε, εν ονόματι των εργοστασιαρχών, των παραγόντων των δύο κομμάτων, των προσφύγων τσορμπατζήδων και των κομματαρχών. Πάει όμως πια. Και οι πρόσφυγες και οι ντόπιοι άρχισαν να καταλαβαίνουν τα σχέδια των καπιταλιστών.
ΛΑΜΠΡΑ ΔΕΙΓΜΑΤΑ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ
Ο Δραγούμης έφαγε δυο μπάτσους γερούς στην τελευταία του περιοδεία στη Δυτική Μακεδονία. Και οι μπάτσοι αυτοί κάνουν από τη μια μεριά τους καπιταλιστές να σκεφτούν ότι τρίζει το έδαφος κάτω από τα πόδια τους, και μας τους κομμουνιστές να σκεφτούμε το όγκο δουλειάς που πρέπει να αναπτύξουμε ανάμεσα στο μακεδονικό πληθυσμό.
Το Χασάν Κιοΐ (σ.σ. σήμερα Ασβεστόπετρα Κοζάνης) είναι ένα χωριό μεταξύ Ποντοτοκόμης και Πτολεμαΐδας και κατοικείται από ντόπιους και πρόσφυγες. Εκεί θέλησε ο Δραγούμης να εγκαταστήσει 20 οικογένειες «μακεδονομάχων». Οι κάτοικοι ενωμένοι απαντήσανε: «Αν έρθουν εδώ οι «μακεδονομάχοι» θα γίνει μακελειό».
Η Βάγγενη (σ.σ. σήμερα Σεβαστιανά Πέλλας) είναι ένα χωριό γύρω από τα Βοδενά, στο κάμπο. Κι εκεί θέλησε ο Δραγούμης να εγκαταστήσει «καλούς πατριώτες» και περνώντας πήγε να τους μιλήσει, μια και το χωριό βρίσκεται στο δημόσιο δρόμο. Βρήκε όμως ολόγυρά στην είσοδο του χωριού παρατεταγμένα τα βοϊδάμαξα. Πάνω στις κέντρες μαύρες σημαίες, τα πρόσωπα των αγροτών αγριεμένα και φωνές που τρυπούσαν τα αυτιά:
-Ούτε πιθαμή χωράφι θα δώσουμε σε κανέναν.
-Μας γδύσατε με την Τράπεζα και τα χρέη.
Σηκώθηκε κι έφυγε ο τσαρλατάνος, σκεφτικός.
ΕΤΣΙ ΣΑΝ ΤΑ ΣΑΛΙΓΚΑΡΙΑ ΒΓΑΙΝΟΥΝ ΚΑΙ ΖΑΡΩΝΟΥΝ
Που δεν πήγα και δεν βρήκα αστούς πολιτικάντηδες!! Ξεφυτρώσανε σαν τα σαλιγκάρια στη Μακεδονία. Φαίνεται πως μυρίστηκαν τον κίνδυνο που τους περιμένει τον φετινό χειμώνα.
Στη Φλώρινα ο «εργατικός κι αγροτικός» Μιχαήλ, στην Πτολεμαΐδα ο Κακουλίδης, στα Βοδενά ο Δραγούμης. Μα μπροστά στην αγανάκτηση των Μακεδόνων κλείνονται όλοι τους στα κεντρικά καφενεία των πόλεων, μαζεύουν ολόγυρά τους τα επιτελεία από κατεργαρέους, παραγοντίσκους και αναπτύσσουν τα «σχέδιά» τους.
Ν. Κοντός
ΑΥΡΙΟ: Όπου ο απεσταλμένος του «Ριζοσπάστη» γίνεται… 150 χρονών. – Γιορτές και παράτες εθνικιστικές.
