Παρασκευή, Φεβρουαρίου 26, 2010

ΣΤΑ ΧΩΡΙΑ ΤΗΣ ΚΑΡΑΤΖΟΒΑΣ

clip_image002

Κυριακή 29/10/1933.

8ο

Νίσι, Γκούγκοβο, Τέχοβο, Βλάδοβο. Και τα τέσσερα αυτά χωριά βρίσκονται πάνω στο Βόντα ποταμό. Μιλάνε μακεδονικά, σκέφτονται σαν Μακεδόνες, έχουν τους ίδιους πόθους και τα ίδια όνειρα. Όμως η ελληνική καταπίεση, η βουλγαρική προπαγάνδα και η μηδαμινή δουλειά των οργανώσεών μας τους κρατάνε μακριά από το κίνημα της ενιαίας και ανεξάρτητης Μακεδονίας.

Φέτος πέτυχαν οι ελληνικές αρχές να σπρώξουν το Βλάδοβο ενάντια στο Γκούγκοβο… Το Γκούγκοβο είναι τσιφλίκι. Οι κάτοικοι είναι ακτήμονες. Το Βλάδοβο έχει ακτήμονες. Τα γύρω κτήματα, που είναι λεύτερα από ιδιοκτησίες, είναι λιγοστά. Τα υπόλοιπα, οι μεγάλες ιδιοκτησίες, φυλάγονται. Έτσι μεταξύ των δύο χωριών δημιουργούνται ιστορίες.

Αυτές τις μέρες όμως μια ομαδική κάθοδός των ακτημόνων Βλαδόβου στα Βοδενά έδωσε την τροπή που έπρεπε να πάρει το ζήτημα. Οι σύντροφοι όμως αυτοί πρέπει να καθοδηγήσουν και τα χωριά Γκούγκοβο και Τέχοβο.

Εθνική καταπίεση υπάρχει αφάνταστη. Υπάρχουν κι εδώ κατάλογοι υπόπτων, όπως σ’ όλα τα άλλα μέρη της Μακεδονίας. Ο κάτοικος του χωριού Γκούγκοβο Γκουλεϊμαν, πρόκειται να διωχθεί στη Βουλγαρία, γιατί θεωρείται επαναστάτης. Εδώ φτιάχνουν ψεύτικες δηλώσεις με ψεύτικες υπογραφές έπ’ ονόματι των χωρικών για να τους εκτοπίσουν. Απειλές, βρισιές, οικονομική εκμετάλλευση.

ΟΙ ΜΑΚΕΔΟΝΕΣ ΤΗΣ ΚΑΡΑΤΖΟΒΑΣ

Οι Μακεδόνες που τα χωριά τους πέφτουν στην ελληνοσερβική παραμεθόριο της Καρατζόβας φτύνουν αίμα… Δεν περνάει μέρα που να μην ξεσηκωθούν το Περισλάβ, το Τούσενι και η Λούμπνιτσα για κάνουν στρατιωτικές αγγαρείες. Οχυρωματικά έργα, δρόμοι κι ότι πολεμική εγκατάσταση, γίνεται από χωρικούς.

Υπάρχει και ελευθερία «συνείδησης» εδώ… Στις εκλογές, εκείνον που θέλει ο σταθμάρχης του φυλακίου Λούμπνιτσας, εκείνον ψηφίζουν κι οι χωρικοί. Επίσης οι λιγοστοί λευκοί Ρώσοι εμιγκρέδες, που τους εγκατέστησαν εδώ πάνω, διαρκώς τρομοκρατούν του ντόπιους.

Στο Σούμποτσκο την πρωτεύουσα της Καρατζόβας- ο καπετάν Βάκος, μακεδονομάχος, κάνει θραύση. Όλες οι τυχοδιωκτικές βδέλλες και τα παράσιτα, όλες οι λέρες του προϋπολογισμού, βρίσκουν για καταφύγιό τους την Αριδαία για να ρημάξουν και να ξεκληρίσουν τον ντόπιο και τον προσφυγικό πληθυσμό των βασανισμένων αγροτών.

Την Καρατζόβα την θεωρούν για αποικία. Αυτή η αποικία όμως όσο πάει και ξυπνάει. Στο Τρέσνο και στο Πόζαρ ο καπετάν Τζαβέλας εκμεταλλεύεται με χίλιους δύο τρόπους τους Μακεδόνες. Όσο για τα τηλέφωνα των φυλακίων και τα κτήρια πάνω στα σύνορα, ας είναι καλά το μαστίγιο.

Όλες οι εγκαταστάσεις των συνόρων γίνονται από τους καταπιεζόμενους Μακεδόνες. Όποιος δε φανεί ύποπτος στις τοπικές αρχές, πρέπει να λείψει απαραίτητα. Στο Σάμαρ απέλυσαν ένα δασοφύλακα γιατί τον κατάγγειλαν οι χαφιέδες για κομμουνιστή. Στο Λούκοβιτς κάνανε ομαδική επιδρομή για να βρουν κομιτατζήδες το 1931 και σπάσανε στο ξύλο άντρες, γυναίκες και παιδιά.

ΓΚΡΟΝΤΣΙΕΛΟΒΟ – ΡΟΔΟΒΟ – ΣΑΡΑΚΙΝΟΒΟ

Στα τρία αυτά χωριά έπεσαν άγρια τα αιμοβόρα νύχια του κατακτητή. Τρομοκρατία αφάνταστη στο σημείο που στις εκλογές να περνάνε οι κομματάρχες των δύο αστικών κομμάτων και να τους απειλούν πως αν δεν ψηφίσουν το κόμμα τους θα τους βάλουν φωτιά… Το Σαρακίνοβο έχει ιστορία επαναστατική, παρ’ όλη των αφάνταστη καταδίωξη που γίνεται στους χωριάτες.

Έχουν πέσει θύματα απ’ αυτό το χωριό για το μακεδονικό αγώνα με φεντεραλιστικές τάσεις. Το 1928 μας έδωσε 60 ψήφους και στην περιφέρεια των Βοδενών το χωριό αυτό διακρίνεται για την επαναστατική του ιστορία. Η επίδρασή του στο Γκροντσιέλοβο και Ρόδοβο δεν είναι μικρή. Οι «λαϊκοί» στην τελευταία προεκλογική περίοδο γυρίσανε πόρτα σε πόρτα και σκορπίσανε τρομοκρατία αφάνταστη αν τολμήσουν οι χωρικοί να ψηφίσουν κομμουνιστές. Είναι εξακριβωμένο πως τότε κάλεσαν μια μυστική συνεδρίαση οι χωρικοί και συζητήσανε. Αποφάσισαν λοιπόν ότι έπρεπε να ψηφίσουν το Κομμουνιστικό Κόμμα, αλλά ένεκα της τρομοκρατίας και για το «καλό» του χωριού στις τελευταίες εκλογές θα ψηφίσουν «λαϊκούς». Έτσι και έγινε. Θα γινόταν αυτό αν οι σύντροφοι των Βοδενών παρακολουθούσαν καλά τα χωριά που πέσανε σε τέτοια λάθη; Στο σφάλμα αυτό πέσανε και σ’ άλλα χωριά της μειονότητας, που ρημάζει η τρομοκρατία και η οικονομική εξαθλίωση.

Στο Ρίταρ, Βέρτεκοπ, στη Βέτσιστα, στο Άρσεν, στο Κάμενικ και στην Επισκοπή τα ίδια και χειρότερα στον τομέα της εθνικής καταπίεσης. Αλλά στα χωριά αυτά, και γενικά στα χωριά του κάμπου, όπου εγκαταστάθηκαν και πρόσφυγες, αλλάζει τρόπο καταπίεσης η ελληνική κεφαλαιοκρατία. Εδώ το σχέδιό της ξεπερνάει κάθε σατανικότητα. Εδώ βάζει τους πρόσφυγες να φαγωθούν με του ντόπιους και στους ντόπιους παρουσιάζει τους πρόσφυγες για εχθρούς για να δημιουργήσει χάσμα. Το χάσμα αυτό τακτικά τροφοδοτείται από τα βενιζελικά και τσαλδαρικά σκυλιά. Το χάσμα αυτό έχει να μας δείξει ολόκληρες εξεγέρσεις που ταράξανε τους πεινασμένους ντόπιους και προσφυγικούς πληθυσμούς. Χαρακτηριστικότερα σημάδια αυτού του χάσματος αυτού θα δούμε παρακάτω, μέσα και γύρω από τα Βοδενά.

Ν. Κοντός

------------------------

- Το κείμενο είναι του Ν. Κοντού, εφημερίδα Ριζοσπάστης, Κυριακή 29/10/1933.

Σάββατο, Φεβρουαρίου 20, 2010

Σύγχρονο Ελληνο-Μακεδονικό Λεξικό, Собремен Грчко-Македонски Речник

Το σύγχρονο ελληνο-μακεδονικό λεξικό οφείλει να βρίσκεται στην βιβλιοθήκη κάθε κάτοικου της Μακεδονίας ανεξάρτητα εθνοτικής, γλωσσικής, θρησκευτικής, κομματικής ταυτότητας.

Τρίτη, Φεβρουαρίου 16, 2010

Απόσυρση – Απαγόρευση της ελεύθερης κυκλοφορίας του Σύγχρονου Ελληνο-Μακεδονικού λεξικού από βιβλιοπωλείο.

 

Η λογοκρισία (censorship) υπάρχει σε διάφορες μορφές από τότε που οι άνθρωποι άρχισαν να επικοινωνούν μεταξύ τους. Σήμερα, παρόλο που κάθε άνθρωπος έχει το αναφαίρετο δικαίωμα να παράγει και να λαμβάνει πληροφορίες χωρίς κανένα περιορισμό, δυστυχώς στην Ελλάδα δεν υπάρχει πλήρης ελευθερία έκφρασης είτε του γραπτού είτε του προφορικού λόγου.  Φυσικά οι ελληνική νομοθεσία εγγυάται την ελευθερία έκδοσης και κυκλοφορίας βιβλίων αλλά στην πράξη σε ορισμένες περιπτώσεις αυτή η ελευθερία παραβιάζεται από πολίτες με ανελεύθερες και αντιδημοκρατικές πεποιθήσεις.

Μια τέτοια περίπτωση παρεμπόδισης ελεύθερης κυκλοφορίας βιβλίου είναι το Σύγχρονο Ελληνο-Μακεδονικό λεξικό.

Σύγχρονο Ελληνο - Μακεδονικό λεξικό

Σίγουρα οι περισσότεροι θυμόσαστε τον τρόπο με τον οποίο μια ομάδα νεοναζί προσπάθησε, χωρίς επιτυχία φυσικά, να εμποδίσει την παρουσίαση του Σύγχρονου Ελληνο-Μακεδονικού λεξικού η οποία πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα Ανταποκριτών Ξένου Τύπου στην Αθήνα στις 2 Ιουνίου 2009. Δείτε το παρακάτω βίντεο:

Σήμερα, 8 μήνες μετά την επίσημη παρουσίαση του Σύγχρονου Ελληνο-Μακεδονικού λεξικού η παρεμπόδιση της ελεύθερης κυκλοφορίας του Σύγχρονου Ελληνο-Μακεδονικού λεξικού πραγματοποιείται με έναν άλλο, διαφορετικό, τρόπο:

Συγκεκριμένα, στις 10 Φεβρουαρίου 2010 το blog http://antiparakmi.blogspot.com/2010/02/blog-post_10.html κάλεσε τους αναγνώστες του σε «σε άμεσο ΜΠΟΫΚΟΤΑΖ στο βιβλιοπωλείο "Μαλλιάρης-παιδεία"» διότι πωλούσε το συγκεκριμένο βιβλίο.

Για τις ανάγκες υποστήριξης του μποϋκοτάζ δημιουργήθηκε ειδικό γκρουπ στο facebook.

Την Δευτέρα 15 Φεβρουαρίου 2010 (αν και αργία λόγω Καθαρής Δευτέρας) το παραπάνω blog δημοσίευσε ανακοίνωση  του βιβλιοπωλείου σύμφωνα με την οποία το  "Μαλλιάρης-παιδεία" απέσυρε την πώληση του Σύγχρονου Ελληνομακεδονικού λεξικού, μετά την κήρυξη του μποϋκοτάζ και, μάλιστα, ανακοίνωσε «Με χαρά ανακοινώνουμε στους φίλους της ΑΝΤΙΠΑΡΑΚΜΗΣ ότι 3 μόλις ημέρες μετά την έναρξη του ΜΠΟΫΚΟΤΑΖ (Τετάρτη 10 Φερουαρίου 2010) σε βάρος του βιβλιοπωλείου, το βιβλιοπωλείο "Μαλλιάρης Παιδεία" ανακοίνωσε επίσημα ότι αποσύρει το ανθελληνικό Λεξικό.»

Δυστυχώς στην χώρα μας, την Ελλάδα, οι πράξεις παρεμπόδισης της ελεύθερης κυκλοφορίας του συγκεκριμένου βιβλίου δεν πραγματοποιούνται μόνον από πολίτες με ακροδεξιές και νεοναζιστικές πεποιθήσεις. Πραγματοποιούνται και από πολίτες χωρίς ακροδεξιές θέσεις.

Το γεγονός αυτό αποδεικνύει ότι οι θέσεις και οι συμπεριφορές της ακροδεξιάς και των νεοναζί,  έχουν διεισδύσει ακόμη και σε πολίτες με πεποιθήσεις πέρα και έξω από το χώρο της ακροδεξιάς.

Τι να πει κανείς…;

--------------

Διαβάστε περισσότερες λεπτομέρειες εδώ:

- http://antiparakmi.blogspot.com/2010/02/blog-post_10.html

- http://antiparakmi.blogspot.com/2010/02/blog-post_15.html

Παρασκευή, Φεβρουαρίου 12, 2010

Гоце Делчев / Γκότσε Ντέλτσεφ

Гоце Делчев / Γκότσε Ντέλτσεφ: "Αντιλαμβάνομαι τον κόσμο, μόνο ως ένα πεδίο για πολιτιστική άμιλλα μεταξύ των εθνών".

"Αντιλαμβάνομαι τον κόσμο, μόνο ως ένα πεδίο για πολιτιστική άμιλλα μεταξύ των εθνών".

Гоце Делчев (1872 – 1903)

-----

Υπομνήματα του Ιβάν Χατζηνικόλωφ σχετικά με τις συζητήσεις του 1892 οι οποίες οδήγησαν στην ίδρυση της ΕΜΕΟ (1893)

Τον Ιούλη του 1892 ήρθα στη Σόφια για να ψάξω τον Κώστα Ζάχωφ, ένα αξιοσέβαστο πρόσωπο από τη Μακεδονία, που έβγαζε μια μακεδονική εφημερίδα. Το αρχικό σχέδιο ήταν να πάει αυτός στη Θεσσαλονίκη και να τεθεί επικεφαλής της επαναστατικής οργάνωσης για την απελευθέρωση της Μακεδονίας.

Αφού με άκουσε, ο Ζάχωφ μου είπε: «Καταλαβαίνω τι ζητάς, αλλά εδώ δεν μπορείς να βρεις το κατάλληλο πρόσωπο. Όλοι μιλάνε και μιλάνε, αλλά όταν είναι ώρα να κάνουν κάτι, εξαφανίζονται όλοι τους. Μόνον ένα πρόσωπο υπάρχει εδώ στο οποίο μπορείς να μιλήσεις για το Μακεδονικό. Είναι ο φοιτητής της στρατιωτικής σχολής, ο Γκότσε Ντέλτσεφ».

Συμφωνήσαμε λοιπόν με τον Ζάχωφ να ειδοποιήσει τον Γκότσε Ντέλτσεφ ότι ήθελα να τον δω, και να συναντηθούμε την επόμενη Κυριακή, στις 2 το μεσημέρι, στου Ζάχωφ. Τη συμφωνημένη ώρα έφτασα στο τυπογραφείο του Κώστα Ζάχωφ και τους βρήκα και τους δυο εκεί.

Πήγαμε κάπου διακριτικά για να συζητήσουμε το ζήτημα.

Το σχέδιο για την ίδρυση των οργανώσεων:

1. Η οργάνωση θα πρέπει να ιδρυθεί στη Μακεδονία και όχι στη Σόφια, γιατί αν ιδρυθεί στη Σόφια, οι Σέρβοι και οι Έλληνες θα την αντιμετωπίσουν ως δημιούργημα της βουλγαρικής κυβέρνησης, κι έπειτα μπορεί να φτιάξουν και αυτοί παρόμοιες οργανώσεις και η δική μας οργάνωση δε θα καταφέρει τίποτε. Επίσης, η οργάνωση πρέπει να είναι μυστική.

2. Οι ιδρυτές θα πρέπει να είναι από τη Μακεδονία, ώστε να βρίσκονται σε διαρκή επαφή με τον πληθυσμό της Μακεδονίας και να εκτίθενται και αυτοί στους ίδιους κινδύνους που θα εκτεθούν οι οπαδοί τους. Έτσι θα κερδίσουν πιο εύκολα την εμπιστοσύνη του πληθυσμού.

3. Το σύνθημα θα πρέπει να είναι «Αυτόνομη Μακεδονία!». Τα αιτήματά μας θα πρέπει να βασίζονται στο Άρθρο 23 της Συνθήκης του Βερολίνου, έτσι ώστε να έχουμε ελπίδες επιτυχίας. Το να πετύχουμε την αυτονομία της Μακεδονίας δε σημαίνει μόνο να την αποσπάσουμε για πάντα από τους Τούρκους αλλά και από τους Σέρβους και τους Έλληνες. Από τη στιγμή που θα χαραχτούν τα σύνορα της αυτόνομης Μακεδονίας, οι Σέρβοι και οι Έλληνες δε θα μπορούν πλέον να διεκδικούν κομμάτια της, ενώ αν επιχειρήσουμε την προσάρτηση στη Βουλγαρία, οι Σέρβοι και οι Έλληνες μπορεί κι εκείνοι να θελήσουν να πάρουν κομμάτια της. Το καθήκον μας θα πρέπει να είναι να σώσουμε ολόκληρη τη Μακεδονία και αυτό μπορεί να γίνει μέσω μιας αυτόνομης Μακεδονίας.

4. Η οργάνωση θα πρέπει να είναι αυτόνομη και ανεξάρτητη και να μην έχει σχέσεις ή δεσμεύσεις με τις κυβερνήσεις των γειτονικών χωρών, ώστε ν’ αποφύγει την πιθανότητα να την επηρεάζουν αυτές. Ούτε και θα πρέπει να γίνει ποτέ εργαλείο οποιασδήποτε από αυτές τις κυβερνήσεις, που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να προκαλέσει τις αντιδράσεις κάποιων άλλων γειτονικών κυβερνήσεων.

5. Από τους Μακεδόνες της Βουλγαρίας και από τον βουλγαρικό λαό θα ζητήσουμε μόνον υλική και ηθική υποστήριξη και δεν θα τους αφήσουμε να αναμειγνύονται στις πράξεις μας.

Έπειτα από τέσσερις ώρες συζήτηση, ο Κώστας Ζάχωφ και ο Γκότσε Ντέλτσεφ δέχτηκαν το σχέδιο.

Τότε ο Γκότσε είπε: «Άκουσε, κύριε Χατζηνικόλωφ, τόσος καιρός πέρασε ως τώρα, ας αφήσουμε να περάσει κι άλλος ένας χρόνος. Σ’ ένα χρόνο τελειώνω τη στρατιωτική σχολή και θα γίνω αξιωματικός. Τότε θα παραιτηθώ και θα πάω στη Θεσσαλονίκη και θα ιδρύσουμε την επαναστατική οργάνωση».

---------

- Το παραπάνω κείμενο είναι από το Βιβλίο Εργασίας 2 - Έθνη και Κράτη στη
Νοτιοανατολική Ευρώπη του Κέντρου για την Δημοκρατία και την Συμφιλίωση στην Νοτιοανατολική Ευρώπη (CDRSEE).
http://www.cdsee.org/jhp/download_gre.html

-Гоце Делчев е еден од најголемите револуционери. Роден 4 февруари 1872 Кукуш, Егејска Македонија (денес Грција). Починал 4 мај 1903 краj Баница, Егејска Македонија (денес Грција). Ο Γκότσε Ντέλτσεφ ήταν ένας από τους μεγαλύτερους Μακεδόνες επαναστάτες. Γεννήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 1872 στο Κιλκίς. Πέθανε στις 4 Μαΐου 1903 στο χωριό Μπάνιτσα.

-Τραγούδι σχετικό με τον Γκότσε Ντέλτσεφ που τραγουδιέται ακόμη και σήμερα στα χωριά της Βόρειας Ελλάδας / Νότια Μακεδονία:

Δευτέρα, Φεβρουαρίου 08, 2010

«Μακεδονικός Αλυτρωτισμός» ή Ελληνικός Ιμπεριαλισμός;

Συγγραφέας Δημήτρης Κατσορίδας

«Μακεδονικός Αλυτρωτισμός» ή Ελληνικός Ιμπεριαλισμός; (ιστορική και πολιτική απάντηση στο άρθρο του Δαμιανού Βασιλειάδη)

1. Κάποια πρώτα ερωτήματα

Διάβασα με προσοχή το κείμενο του Δαμιανού Βασιλειάδη με τίτλο, «Μακεδονία και αλυτρωτισμός» και έχω να καταθέσω τις εξής παρατηρήσεις και διαφωνίες.

Στο κείμενο του, ο Δαμιανός Βασιλειάδης, ξεκινά, έχοντας ως πάγια θέση ότι δεν πρέπει να αποδεχθεί η Ελλάδα κράτος με το όνομα Μακεδονία. Μάλιστα, κατηγορεί όλους όσους έχουν διαφορετική άποψη ως «ανιστόρητους» και βάζει σε εισαγωγικά τη λέξη «Αριστερά» αρνούμενος ότι είναι αριστεροί όσοι έχουν διαφορετική άποψη από τη δική του. Δηλαδή, σύμφωνα με τον Δαμιανό, δεν είμαστε Αριστεροί, όσοι υποστηρίζουμε ότι το γειτονικό κράτος έχει το δικαίωμα να λέγεται Μακεδονία.

Έτσι, το πρώτο συμπέρασμα που βγάζουμε είναι το εξής: Ο Δαμιανός μεταφέρει στο εσωτερικό της Αριστεράς αυτό το οποίο κάνει με το ζήτημα του Μακεδονικού: μας αφαιρεί το δικαίωμα του αυτοπροσδιορισμού, εφόσον αυτός καθορίζει ποιος μπορεί να λέγεται Αριστερός και ποιος όχι, όπως ακριβώς καθορίζει για το αν το γειτονικό κράτος έχει το δικαίωμα να λέγεται Μακεδονία ή όχι.

Είναι δικαίωμα, βέβαια, του καθενός να αμφισβητεί τον αυτοπροσδιορισμό του άλλου, όπως είναι δικαίωμα του καθενός να αυτοπροσδιορίζεται. Το κριτήριο της αλήθειας είναι η πράξη, η οποία καθορίζεται και από την ιστορική εξέλιξη.

Το δεύτερο συμπέρασμα που βγάζουμε είναι ότι ο μόνος ο οποίος έχεις ιστορικές γνώσεις επί του θέματος είναι πάλι ο Δαμιανός.

Ας μιλήσουμε, λοιπόν, για ιστορία πριν πάμε στα άλλα θέματα.

Πρώτο ερώτημα: δικαιούνται ή όχι να αυτοαποκαλούνται Μακεδόνες οι κάτοικοι του γειτονικού κράτους, με βάση τη συνείδηση που διαμόρφωσαν στην ιστορική τους πορεία; Ή μήπως υπάρχουν μη ιστορικοί λαοί;

Δεύτερο ερώτημα: δικαιούνται ή όχι οι κάτοικοι της ελληνικής Μακεδονίας να αυτοαποκαλούνται Μακεδόνες, εφόσον γνωρίζουμε πολύ καλά ότι οι παραπάνω από τους μισούς κατοίκους της ήρθαν μετά τη Μικρασιατική καταστροφή σε αυτό το χώρο;

Τρίτο ερώτημα: Αν μπορούν οι κάτοικοι της ελληνικής Μακεδονίας να ονομάζονται Μακεδόνες (μέσα σ’ αυτούς συγκαταλέγεται και ο Δαμιανός, παρ’ ότι είναι Ποντιακής καταγωγής), γιατί δεν μπορούν να ονομάζονται Μακεδόνες και κάποιοι άλλοι, σλάβικης καταγωγής, είτε κατοικούν στην Ελλάδα είτε στη FYROM, οι οποίοι ήδη κατοικούσαν εκεί από αιώνες;

2. Τα ιστορικά συμβάντα

Για όσους μελετούν τα ιστορικά γεγονότα είναι γνωστό ότι κατά τον 19ο αιώνα, όπου η Οθωμανική Αυτοκρατορία ήταν σε παρακμή, πολλοί λαοί εξεγέρθηκαν και δημιούργησαν τα πρώτα εθνικά κράτη (Ελλάδα, Σερβία, Μαυροβούνιο, Ρουμανία, Βουλγαρία και αργότερα η Αλβανία). Η μακεδονική εθνική συνείδηση άρχισε κι αυτή να αναπτύσσεται στα τέλη του 19ου αιώνα, την περίοδο δηλαδή ανάπτυξης και άλλων εθνικών κινημάτων στα Βαλκάνια. Συγκεκριμένα, το 1893 ιδρύεται η Εσωτερική Μακεδονική Επαναστατική Οργάνωση (ΕΜΕΟ), από άτομα τα οποία εμφορούνταν από αναρχικές, σοσιαλιστικές και δημοκρατικές ιδέες, στα εδάφη της τότε Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και διεκδικεί την απελευθέρωση των μακεδονικών εδαφών. Κορύφωση αυτής της διαδικασίας είναι η εξέγερση του Ήλιντεν, το 1903, όπου είναι για τους Μακεδόνες η εθνική τους εξέγερση, όπως για εμάς είναι το 1821. Η εξέγερση αυτή πνίγεται στο αίμα από τον Σουλτάνο και καταστέλλεται. Επίσης, την ίδια περίοδο, το βουλγάρικο αστικό κράτος, με πράκτορές του, διεισδύει στην ΕΜΕΟ, με αποτέλεσμα η οργάνωση να πέσει στα χέρια Βούλγαρων εθνικιστών, να διαβρωθεί, εκτελώντας και δολοφονώντας τους αυτονομιστές μακεδόνες ηγέτες της, και να εκφυλισθεί.

Διαπιστώνουμε, λοιπόν, πως σε εκείνη τη χρονική συγκυρία, υπήρχε προς διεκδίκηση από τα νεοδημιουργημένα κράτη μια ευρύτατη γεωγραφική περιοχή, από ανάμικτους πληθυσμούς (Έλληνες, Σλάβους, Βούλγαρους, Αλβανούς, Εβραίους, Μουσουλμάνους, Βλάχους, Ρομά, Αρμένιους κλπ), η οποία περιλάμβανε τη Μακεδονία, τη Θράκη, τη Μικρά Ασία και την Κωνσταντινούπολη.

Όμως, η ανάπτυξη των τριών πιο κυρίαρχων αστικών τάξεων (της ελληνικής, της σέρβικης και της βουλγάρικης) έλυσε το πρόβλημα με το γνωστό τρόπο: με τον πόλεμο, την εθνική καταπίεση και την εθνοκάθαρση.

Έτσι, μετά τους βαλκανικούς πολέμους η ευρύτερη περιοχή της Μακεδονίας διαμοιράζεται στα τρία: σε Ελλάδα (51%), Σερβία (39%) και Βουλγαρία (10%). Όσον αφορά την ελληνικότητα της εν λόγω περιοχής, οι Απογραφές πληθυσμού του 1906 δίνουν τα εξής πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία: 1.150.000 Μουσουλμάνοι, 623.000 Ελληνορθόδοξοι και 627.000 Βουλγαρορθόδοξοι.

Βέβαια, μετά τους Βαλκανικούς πολέμους, που έγιναν οι πρώτες ανταλλαγές πληθυσμών μεταξύ Βουλγαρίας και Ελλάδας και μετά τη Μικρασιατική καταστροφή, όπου και εκεί έγιναν μαζικές ανταλλαγές πληθυσμών, αυξήθηκε το ελληνικό στοιχείο της Μακεδονίας που βρισκόταν στην ελληνική επικράτεια, με αποτέλεσμα να αλλάξει εντελώς η εθνολογική της σύνθεση. Παρ’ όλ’ αυτά, στην ελληνική Μακεδονία εξακολουθούσε να υπάρχει μια μικρή σλαβομακεδονική μειονότητα. Αυτό αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι το ελληνικό κράτος, το 1925, μέσω του Υπουργείου Παιδείας και επί πρωθυπουργίας Ελ. Βενιζέλου εκδίδει το μακεδονικό αλφαβητάρι για τους σλαβόφωνους της περιοχής, το «ABECEDAR». Το περίεργο είναι ότι αυτοί οι οποίοι αντέδρασαν, τότε, είναι οι Σέρβοι και οι Βούλγαροι, επειδή δεν ήταν γραμμένο στο δικό τους Κυριλλικό αλφάβητο.

Όμως, τι έγινε με τη Μακεδονία του Βαρδάρη που ήταν κάτω από σέρβικη επιρροή;

Ό,τι συνήθως γίνεται με κάθε εθνικισμό που κυριαρχεί επί άλλων εθνοτήτων: αντιμετώπισε την καταπίεση του σέρβικου εθνικισμού. Κάτι ανάλογο έγινε και στην Ελλάδα. Από το 1926 άρχισαν συστηματικοί διωγμοί εναντίον των σλαβομακεδόνων. Τα σχολεία που διδάσκονταν τη γλώσσα τους άρχισαν να κλείνουν, υποχρεώθηκαν να αλλάξουν τα ονόματά τους (π.χ. ο Jovan Filipov έγινε Γιάννης Φιλλιπίδης), καθώς επίσης και τα τοπωνύμιά τους. Μάλιστα, επί δικτατορίας Μεταξά η καταστολή εντάθηκε ακόμη περισσότερο, αφού υπολογίζεται ότι φυλακίστηκαν ή εξορίστηκαν 5.000 σλαβομακεδόνες, ενώ πολλοί από αυτούς βασανίστηκαν με διάφορους τρόπους, όπως τρύπημα της γλώσσας με βελόνα, κόψιμο του αυτιού κλπ. Οι δε κρατικοί κατασταλτικοί μηχανισμοί, τους ανάγκαζαν να αποκηρύσσουν τη γλώσσα τους σε δημόσιες τελετές, τους απαγόρευαν ακόμη και να τη μιλάνε, ενώ παρακολουθούνταν συστηματικά τα πανηγύρια των χωριών τους από δυνάμεις της χωροφυλακής, οι οποίες επόπτευαν να παίζεται μόνο η μουσική, χωρίς στίχους στη γλώσσα τους. Για του λόγου το αληθές παραθέτω τα παρακάτω αποσπάσματα: «Ο δημόσιος κατήγορος... καλεί τον πολίτη... του χωριού Πολυποτάμου για να εμφανιστεί προσωπικά στην αίθουσα δικαστηρίων στις 15 Μαϊου, το 1939... για να τεθεί στη δίκη επειδή στις 19 Φεβρουαρίου, αυτό το έτος, πιάστηκε μιλώντας με ένα άλλο πρόσωπο στη σλάβικη γλώσσα παραβιάζοντας έτσι το άρθρο 697 του ποινικού δικαίου...». Στις 9 Σεπτεμβρίου, 1946, ο διοικητής της εθνικής φρουράς, στο ίδιο χωριό, εξέδωσε την ακόλουθη ανακοίνωση: «Από σήμερα απαγορεύω όλους τους πολίτες από την ηλικία 2 έως 50 ετών να χρησιμοποιήσουν οποιαδήποτε άλλη γλώσσα πέρα από τα ελληνικά» (εφημερίδες «Ελληνικός Βορράς» 4/8/1959 – 8/8/1959, «Βήμα» 18/7/1959, «Ελευθερία» 7/7/1959).

3. Πως διαμορφώνεται η εθνική συνείδηση.

Πολλοί θα ρωτήσουν: «Καλά όλα αυτά. Όμως, έγιναν στο παρελθόν. Ποιος είναι ο λόγος και η ουσία αυτής της ιστορικής αναδρομής;».

Αν δεν κατανοήσουμε την ιστορική διαμόρφωση ενός λαού δεν θα καταλάβουμε για ποιο λόγο διεκδικεί να φέρει αυτό το όνομα. Δεν θα κατανοήσουμε ότι δεν είναι ένα έθνος που εμφανίστηκε τώρα, αλλά έχει τουλάχιστον ένα αιώνα εθνική ζωή και πως εν μέρει η κρατική χειραφέτηση των γειτόνων μας, της FYROM, έγινε με την ίδρυση της σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, το 1945, στο πλαίσιο της Γιουγκοσλάβικης Ομοσπονδίας, η οποία όμως διαλύθηκε και άρα ο λαός αυτός διεκδικεί να έχει το όνομα με βάση το οποίο μεγάλωσαν και έμαθαν κάποιες γενιές. Για του λόγου το αληθές αναφέρω το εξής ενδιαφέρον στοιχείο: μεταξύ των ετών 1897-1924, μια σειρά μετανάστες που έφτασαν και καταγράφηκαν στο κέντρο υποδοχής μεταναστών των Ηνωμένων Πολιτειών, που βρισκόταν στη νήσο Ellis Island στη Νέα Υόρκη, 8.608 από αυτούς δήλωναν ως εθνική ταυτότητα Μακεδονική. Ούτε βουλγάρικη, ούτε σέρβικη, ούτε ελληνική (για περισσότερα δες: http://www.freewebs.com/onoma/metanastes.htm). (http://lithoksou.net/elis1897.html)

Κατά συνέπεια, όποιος/-α θέλει να λέγεται Αριστερός δεν μπορεί να αφαιρεί το δημοκρατικό δικαίωμα ενός λαού να αυτοπροσδιορίζεται.

Αλήθεια, πως θα μας φαινόταν εμάς, ως Έλληνες, αν μας αμφισβητούσαν το όνομα με το οποίο γεννηθήκαμε, μεγαλώσαμε και μάθαμε; Πως θα μας φαινόταν να μας προσφωνούσαν με το όνομα Γραικία αντί για το Ελλάδα, αφού στους διεθνείς οργανισμούς αποκαλούμαστε με τον όρο Greece;

Εμείς, όμως, έχουμε επιλέξει τον όρο Έλληνας και Ελλάδα και όχι Γραικός, όπως μας αποκαλούν στο εξωτερικό, ενώ όλοι γνωρίζουμε πολύ καλά ότι η ελληνική εθνική συνείδηση διαμορφώθηκε από ένα πλήθος λαών και πολιτισμών που έμεναν στην περιοχή, όπως Έλληνες, Λατίνοι, Τούρκοι, Σλάβοι, Άβαροι, Άραβες, Βούλγαροι, Βλάχοι, Αρβανίτες, Ρομά, Αρμένιοι κλπ. Και αυτό ακριβώς ήταν το μεγαλείο της επανάστασης του 1821, το οποίο γλαφυρά εκφράστηκε στο Θούριο του Ρήγα Φεραίου: δηλαδή ότι διαφορετικοί λαοί ενώθηκαν γύρω από μια νέα υπό διαμόρφωση εθνική συνείδηση, την ελληνική, για να επαναστατήσουν ενάντια σε μια καθυστερημένη εξουσία, την Οθωμανική, στη βάση ενός σχεδίου, όπως είναι ο νεοελληνικός διαφωτισμός και να διαμορφώσουν ένα νέο αστικό κράτος, το ελληνικό. Δηλαδή, ήμασταν εμείς οι ίδιοι και όχι κάποιοι άλλοι που επιλέξαμε, στη βάση του εθνικού αυτοπροσδιορισμού, τη νέα εθνική συνείδησή μας: την ελληνική.

Αν συμφωνούμε με τα προαναφερθέντα, τότε γιατί διαφωνούμε στο δικαίωμα του εθνικού αυτοπροσδιορισμού των κατοίκων της γειτονικής μας χώρας, ο οποίος κι αυτός διαμορφώθηκε από τους δικούς του εθνικούς μύθους; Εκτός κι αν πιστεύουμε ότι η εθνική συνείδηση βρίσκεται στο DNA των λαών και δεν είναι κάτι το οποίο διαμορφώνεται. Αυτό και αν είναι διαστροφή της ιστορίας. Περίλαμπρο παράδειγμα διαμόρφωσης εθνικής συνείδησης είναι του εθνικού μας ποιητή, Dionisio Conte Salamon, διότι έτσι ήταν το πραγματικό του όνομα και όχι Σολωμός (εμείς το εξελληνίσαμε). Γεννήθηκε στη Ζάκυνθο, ένα Βρετανικό προτεκτοράτο και ήταν νόθος γιος ενός εβραϊκής καταγωγής Γάλλου. Μιλούσε τη μόνη γλώσσα που ήξερε, τα ιταλικά και χωρίς να έχει πάει ποτέ στην Ελλάδα, διαμόρφωσε ελληνική εθνική συνείδηση, ενώ αντίθετα ο συμπατριώτης του, Ούγκο Φόσκολο, επίσης ποιητής, διαμόρφωσε ιταλική εθνική συνείδηση.

Τι περίεργα πράγματα συμβαίνουν, τελικά, στην ιστορία. Απλώς, καταρρίπτουν τους εθνικούς μύθους και αποδεικνύουν ότι η εθνική συνείδηση είναι κάτι το οποίο διαμορφώνεται και δεν ρέει στο αίμα μας.

4. Οι εθνικοί μύθοι

Είναι, πλέον, επιστημονικά αποδεδειγμένο ότι τα σύγχρονα εθνικά κράτη δημιουργήθηκαν τους τελευταίους δύο-τρεις αιώνες μαζί με τη βιομηχανική επανάσταση και την άνοδο της αστικής τάξης. Προϋπόθεση για το εν λόγω εγχείρημα ήταν η κατασκευή κοινής «εθνικής συνείδησης», η εθνική και γλωσσική ομοιογενοποίηση, η ιδεολογική χρήση της ιστορίας με την προβολή των εθνικών μύθων περί «εθνικής συνέχειας» από αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι σήμερα, ο αλυτρωτισμός και άρα η εδαφική επέκταση. Το βασικό εργαλείο, μέσω του οποίου επιτεύχθηκε αυτό, ήταν οι ιδεολογικοί μηχανισμοί του αστικού κράτους (π.χ. παιδεία, μέσα μαζικής ενημέρωσης, θρησκεία, οικογένεια κλπ.).

Το βασικό επιχείρημα του Δαμιανού Βασιλειάδη είναι ότι οι γείτονες μας επιμένουν στο όνομα Μακεδονία επειδή «...είναι το όχημα του αλυτρωτισμού».

Μα υπάρχει εθνικισμός χωρίς επεκτατικές βλέψεις;

Το πρόβλημα είναι ότι ο Δαμιανός κάνει επιλεκτική χρήση της ιστορίας. Δηλαδή, παραβλέπει ότι και ο ελληνικός εθνικισμός είχε επεκτατικές και αλυτρωτικές βλέψεις και μάλιστα μέχρι πρόσφατα, τον οποίο μάλιστα, σύμφωνα με τη λογική του Δαμιανού, χρησιμοποίησαν οι δυνάμεις εκείνης της εποχής για τα δικά τους γεωστρατηγικά σχέδια. Διότι, τι άλλο ήταν η Μικρασιατική Καταστροφή, αν όχι ο ξεριζωμός χιλιάδων ανθρώπων από τις εστίες τους εξαιτίας της τυχοδιωκτικής, αλυτρωτικής και ιμπεριαλιστικής αντίληψης της «Μεγάλης Ιδέας», όπου η Ελλάδα συμμετείχε στον πόλεμο σε συνεργασία με τις μεγάλες δυνάμεις, προκειμένου να μοιράσουν τα εδάφη της παρηκμασμένης Οθωμανικής Αυτοκρατορίας; Ας μας εξηγήσουν, όποιοι μπορούν, τι δουλειά είχε ο ελληνικός στρατός, το 1922, έξω από την Άγκυρα; Διότι, σε αυτή την περίπτωση, δεν μιλάμε απλά για αλυτρωτισμό, αλλά για ιμπεριαλιστική επέμβαση του ελληνικού κράτους σε ένα άλλο.

Και ας πάμε σε πιο πρόσφατα γεγονότα, στην μετά το 1945 περίοδο. Η Ελλάδα, το 1945-46, ως αναγνώριση της προσφοράς της με το μέρος των νικητών του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, διεκδίκησε όχι μόνο την επιτυχή προσάρτηση των νησιών της δωδεκανήσου, αλλά και τρεις ακόμη περιοχές: 1) της Νοτίου Αλβανίας, γνωστή και ως Βόρειος Ήπειρος, 2) τη Νότια Βουλγαρία, γνωστή και ως Ανατολική Ρωμυλία και 3) την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα.

Στη Διάσκεψη Ειρήνης των Παρισίων, το 1946, διεκδικεί επίσημα, εκτός από την Κύπρο, όλα τα υπόλοιπα. Ο λόγος που δεν διεκδίκησε την Κύπρο ήταν για να μην διαταραχτούν οι σχέσεις της με τη Βρετανία. Ανεπίσημα, βέβαια, διάφοροι άλλοι εθνικιστικοί κύκλοι διεκδικούσαν επιπλέον την Ανατολική Θράκη που είχε προσαρτηθεί στην Τουρκία, καθώς και τμήμα της Μακεδονίας που βρισκόταν στη Γιουγκοσλαβία (σημερινή FYROM). Το σκεπτικό όλων αυτών των διεκδικήσεων ήταν ότι αυτές ήταν ελληνικές περιοχές από αρχαιοτάτων χρόνων και άρα εφόσον βρίσκονται εκτός Ελλάδας είναι υπό ξένη κατοχή.

Λογική του παραλόγου, δηλαδή. Διότι, τότε, θα έπρεπε να διεκδικήσουμε και τις ελληνόφωνες περιοχές της κάτω Ιταλίας, οι οποίες ήταν ελληνικές αποικίες από αρχαιοτάτων χρόνων, καθώς επίσης τις κτήσεις του Μεγάλου Αλεξάνδρου και ιδιαίτερα την φυλή των Καλάς, στο Αφγανιστάν, οι οποίοι πιστεύουν ότι είναι απόγονοι των αρχαίων μακεδόνων στρατιωτών του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Όμως, γενικά απαράγραπτα ιστορικά δίκαια δεν υπάρχουν. Και αυτό το ομολογεί ο ίδιος ο Ίωνας Δραγούμης, του οποίου το εθνικό φρόνημα δεν το αμφισβητεί κανείς από όσους λένε ότι είναι πατριώτες. Παραθέτω απόσπασμα, του ίδιου, όπου λέει τα πράγματα με το όνομά τους για το τι ακριβώς παίχτηκε στην περιοχή της Μακεδονίας εκείνη την εποχή: «Με το θεώρημα των εθνικοτήτων δεν θα πάρουμε την Μακεδονία, διότι, αν κι ευρίσκονται ελληνικά στοιχεία σκορπισμένα εις όλην την χώραν, μόνον τα νότια αυτής μέρη κατοικούνται πυκνά από Έλληνες. Με τα θεωρήματα των απαράγραπτων ιστορικών δικαίων όσον και αν τα φωνάζωμεν μεταξύ μας και εις την οικουμένην δεν θα πάρωμεν την Μακεδονίαν, διότι απαράγραπτα δικαιώματα δεν υπάρχουν εις την γην και πολλών ειδών παραγραφές ισχύουν εις το διεθνές δίκαιον...Εις την Μακεδονία θα εμφανιστεί την δωδεκάτην ώραν ο Μακιαβέλης. Αν αυτός είναι Βούλγαρος, η Μακεδονία θα γίνη Βουλγαρική, αν είναι Έλλην θα γίνει ελληνική, αν είναι Ρώσος, φίλος της αυτονομίας θα γίνη αυτόνομον κράτος σλαυικόν... Είναι ακόμη καιρός να γίνη Έλλην ο Μακιαβέλης» (από αδημοσίευτο άρθρο του Ίωνα Δραγούμη το 1903).

Αν, λοιπόν, όλες αυτές οι διεκδικήσεις της Ελλάδας, την περίοδο μέχρι τη Μικρασιατική καταστροφή, αλλά και μετά, το 1946, δεν συνιστούν αλυτρωτισμό, τότε τι είναι;

Εν κατακλείδι. Ο εθνικισμός από τη φύση του παράγει αλυτρωτισμό και επεκτατισμό. Έτσι έγινε στην Ελλάδα, έτσι πιθανόν να γίνει και με τη FYROM, έτσι έγινε παντού.

Ακόμη και αν δεχτούμε την άποψη του Δαμιανού περί αλυτρωτισμού της FYROM και πως πίσω από τα Σκόπια υπάρχουν «...δυνάμεις που τα χρησιμοποιούν ή θα τα χρησιμοποιήσουν ως προτεκτοράτο για τα γεωστρατηγικά τους σχέδια...», και πάλι δεν έχει βάση το επιχείρημα, διότι: Πρώτον, δεν κατονομάζει ποιες είναι αυτές οι δυνάμεις. Αντίθετα, πέφτει σε μια αστυνομικού τύπου ανάλυση της ιστορίας. Δεύτερον, δεν εξηγεί γιατί αυτές οι «δυνάμεις» επιβουλεύονται την Ελλάδα (μήπως είναι χώρα αντάρτης η Ελλάδα και δεν το ξέρουμε ή μήπως κάνει αντιιμπεριαλιστικό αγώνα και πάλι δεν το ξέρουμε;). Τρίτον, γιατί αυτές οι «δυνάμεις» να θέλουν να υπονομεύσουν την Ελλάδα; Μήπως ο ελληνικός καπιταλισμός δεν είναι μέλος του ΝΑΤΟ και δεν έχει Βάσεις και άρα γεωστρατηγικά εξυπηρετεί τα σχέδια κάποιων δυνάμεων; Τέταρτον, είναι δυνατόν μια χώρα όπως η Ελλάδα, η οποία είναι το πιο ισχυρό οικονομικά, πολιτικά και στρατιωτικά κράτος στα Βαλκάνια, μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΟΟΣΑ, με τεράστιες επενδύσεις στη FYROM, με πληθυσμό 11.000.000 (σε αντίθεση με τα 2.000.000 της FYROM) να κινδυνεύει από τη γειτονική χώρα;

Αν πάλι δεχτούμε την άποψη του Δαμιανού περί αλυτρωτισμού της FYROM τότε η λύση είναι οι καλές διμερείς σχέσεις σε όλα τα επίπεδα, οι ανταλλαγές σπουδαστών μεταξύ των δύο χωρών, τα πολιτιστικά δρώμενα, η αξιοποίηση της σλαβομακεδονικής μειονότητας στην Ελλάδα, η επιστροφή των σλαβομακεδόνων αγωνιστών του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ που βρίσκονται αναγκαστικά έξω από τη χώρα που γεννήθηκαν, την Ελλάδα και που το ελληνικό αστικό κράτος έχει δημεύσει τις περιουσίες τους, οι διεθνιστικές σχέσεις μεταξύ των δύο εργατικών τάξεων της περιοχής και τόσα άλλα που θα μπορούσαμε να βρούμε προκειμένου να πάψουν να υπάρχουν αλυτρωτικές βλέψεις.

Αυτά όλα, κατά τη γνώμη μου, είναι τα ιστορικά και πολιτικά στοιχεία ως απάντηση στην άποψη του, αγαπητού κατά τα άλλα, Δαμιανού, τα οποία θα πρέπει να μας οδηγούν ως Αριστερούς και ως διεθνιστές να αποδεχτούμε τη βασική αρχή ότι είναι δικαίωμα του κάθε λαού, άρα και του γειτονικού, στην αυτοδιάθεση και στον αυτοπροσδιορισμό.

Διότι, μόνο έτσι και εμείς ως Αριστεροί δεν θα είμαστε μέρος των επιλογών του αστικού κράτους.

------------

-Το κείμενο είναι απο την ιστοσελίδα: http://www.dikki.org/Keimeno.asp?W=1&ID=24

-Το κείμενο του Δαμιανού Βασιλειάδη με τίτλο «Μακεδονία και αλυτρωτισμός» στο οποίο απάντησε ο Δημήτρης Κατσορίδας μπορείτε να το διαβάσετε εδώ http://www.dikki.org/Keimeno.asp?W=1&ID=15

Παρασκευή, Φεβρουαρίου 05, 2010

Зајди, зајди јасно сонце.

Το Зајди, зајди јасно сонце είναι δημοφιλές μακεδονικό λαϊκό τραγούδι του οποίου η φήμη έχει εξαπλωθεί σε όλες τις χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και φυσικά στην Ελλάδα όπου είναι ιδιαίτερα αγαπητό στους Μακεδόνες.

 

Spelling

Μακεδονικά

Ελληνικά

Ζάϊντη, ζάϊντη γιάσνο σόντσε.

Зајди, зајди јасно сонце,

Δύσε, δύσε αστραφτερέ ήλιε,

ζάϊντη πομρατσσή σε,

Зајди помрачи се,

δύσε να σκοτεινιάσεις,

η τη γιάσνα λε μεσετσσήνο,

и ти јасна ле месечино,

κι εσύ αστραφτερό φεγγάρι,

μπέγκαϊ ούνταβη σε.

бегај удави се.

φύγε μακριά, να πνιγείς.

     

Ζζάλη γκόρο, ζζάλη σέστρο,

Жали горо, Жали сестро,

Πένθησε φύση(δάσος), πένθησε αδερφή μου,

ντβάϊτσα ντα ζζάλημε.

Двајца да жалиме.

οι δύο μας να πενθήσουμε.

τη ζα τφόϊτε λήσια λε γκόρο,

ти за твојте лисја ле горо,

εσύ για τα δικά σου φύλλα (που πέφτουν),

(γ)ιάς ζα μόϊτα μλάντοστ.

јас за мојта младост.

εγώ για τη δική μου νιότη (που φεύγει).

     

Τβόϊτε λήσια γκόρο σέστρο,

Твојте лисја горо сестро,

Τα δικά σου φύλλα φύση (δάσος) αδερφή μου,

πακ κιέ τη σε βράτατ,

пак ќе ти се вратат,

πάλι θα σου επιστρέψουν,

μόϊατα μλάντοστ γκόρο λε σέστρο,

мојата младост  горо ле сестро,

η δική μου νιότη, φύση (δάσος) αδερφή μου,

νέμα ντα σε βράτη.

нема да се врати.

δεν θα επιστρέψει.

-------------------

- Το βίντεο με το τραγούδι Ζάιντι ζάιντι (γ)ιάσνο σόντσε είναι απο τον ετήσιο χορό του Πολιτιστικού συλλόγου Μαρίνας Ανθεμίων "ΜΑΚΕΔΟΝΕΣ" στις 27/12/2009 στο οικογενειακό κέντρο "Παρθενώνας" στο Αγγελοχώρι Ειρηνούπολης.