Βίντεο από το Χριστουγεννιάτικο γλέντι που διοργάνωσε ο πολιτιστικός σύλλογος Μαρίνας Νάουσας "ΟΙ ΜΑΚΕΔΟΝΕΣ" στης 25 Δεκεμβρίου 2013, στο κέντρο δεξιώσεων "Στιγμές".
Συμμετείχε το παραδοσιακό Μακεδονικό μουσικό συγκρότημα "Μακεδονικό Μεράκι".
Συγχαρητήρια στο σύλλογο για την διοργάνωση και ευχόμαστε σε όλους και του χρόνου!!!
της 24ης Δεκεμβρίου. Στις μέρες μας αυτό το, πολύ παλιό, έθιμο της φωτιάς παραμένει ζωντανό σε πολλές χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης (Βαλκάνια) με διάφορες ονομασίες. Με την ονομασία Κόλεντε/Коледе το συναντούμε στη Δημοκρατία της Μακεδονίας καθώς και στο γεωγραφικό διαμέρισμα Μακεδονία της βόρειας Ελλάδας όπου είναι γνωστό με την ονομασία Κόλεντε ή Κόλιντα ή Κόλντε ή Κόλντα Μπάμπο (Коледе Бабо). 
πριν) κυρίως από τους νέους που, αυτές τις ημέρες, ονομάζονται Κολεντάρτσι (Κολεντάριδες). Οι Κολεντάρτσι σε κάθε γειτονιά συγκεντρώνουν ξύλα και τα αποθηκεύουν σε ασφαλές μέρος. Παλιότερα δεν έλειπαν και τα φαινόμενα κλοπής ξύλων. Για την αποφυγή κλοπής ξύλων οι ομάδες παιδιών όριζαν ένα φύλακα κάθε βράδι. Αν τα παιδιά κατάφερναν να κλέψουν ξύλα μιας άλλης γειτονιάς έστηναν γλέντι για να πανηγυρίσουν το γεγονός, ενώ ντροπιασμένος θεωρούνταν ο φύλακας που του έκλεψαν τα ξύλα. Ήταν τόσο μεγάλη η ντροπή για το φύλακα που του έκλεψαν τα ξύλα ώστε δεν τολμούσε ούτε σχολείο να πάει την άλλη μέρα! 
Σε αυτές τις γιορτές οι Ρωμαίοι τιμούσαν και την ημέρα της γέννησης του «Αήττητου Ήλιου» (dies natalis invicti Solis), αφού ο Ήλιος από εκείνες τις ημέρες έπαυε να χαμηλώνει την τροχιά του και άρχιζε να επανέρχεται ψηλά στον ουρανό ως θριαμβευτής για να ξαναφέρει τη ζέστη και τη ζωή στην παγωμένη φύση. Ο Χριστιανισμός λοιπόν υιοθέτησε την ημερομηνία (επισήμως από τον 6ο μ.Χ. αι.) αλλάζοντας το τιμώμενο πρόσωπο από τον «Αήττητο Ήλιο» των Ρωμαίων στον «Ήλιο της Δικαιοσύνης» (δηλ. τον Χριστό κατά το τροπάριο των Χριστουγέννων) οπότε οι λαοί δεν δυσκολεύθηκαν να αλλάξουν και πολύ τις εορταστικές τους συνήθειες (βλ. το αναλυτικό άρθρο στη Wikipedia Ιστορία του εορτασμού των Χριστουγέννων). 
σφάζουν οι Μακεδόνες στις αυλές τους αυτές τις ημέρες, σύμφωνα με την παράδοση, είναι οι οικόσιτοι χοίροι προκειμένου να εξασφαλίσουν κρέας για το υπόλοιπο του χειμώνα. Στα μακεδονικά χωριά το έθιμο της φωτιάς επαναλαμβάνεται με το όνομα Σούρβα (πρωτοχρονιά) το βράδυ της 31 Δεκεμβρίου με ξημερώματα 1 Ιανουαρίου. Οι διαδικασίες προετοιμασίας της φωτιάς τη Σούρβα είναι παρόμοιες με αυτή του Κόλεντε (Коледе) ή Κόλιντα ή Κόλντε ή Κόλντα. 
Αναδημοσίευση από τα Χανιώτικα νέα
του ΜΑΝΟΛΗ ΚΑΛΛΕΡΓΗ,
ειδικού παθολόγου
Το ηλεκτρονικό τσιγάρο έχει προκαλέσει ατελείωτες συζητήσεις και διχογνωμίες στον ιατρικό κόσμο, αλλά και μεταξύ των καπνιστών. Είναι αυτό μια λύση για τον καπνιστή που δεν μπορεί να απαλλαγεί από τη συνήθεια του καπνίσματος και δεν μπορεί να κόψει το τσιγάρο; Ή μήπως έχει και το ηλεκτρονικό τσιγάρο κάποιους κινδύνους;
Οι αντιρρήσεις ορισμένων έρχονται σε πλήρη αντίθεση με τα πραγματικά γεγονότα που βλέπομε να συμβαίνουν στην παγκόσμια σκηνή. Μια εκκρηκτική άνοδος του ηλεκτρονικού τσιγάρου παρατηρείται στην παγκόσμια αγορά που φτάνει τα 2 δισ. δολάρια τα τελευταία χρόνια, με τάση αυξητική, δηλαδή το ηλεκτρονικό τσιγάρο έχει γίνει μια παγκόσμια μόδα.
Τι είναι το ηλεκτρονικό τσιγάρο; Eίναι μια ηλεκτρονική συσκευή αποτελούμενη από μια μπαταρία, μια ηλεκτρική αντίσταση και έναν χώρο όπου αποθηκεύεται μικρή ποσότητα υγρού που περιέχει νικοτίνη. Με την ενεργοποίηση της μπαταρίας, το υγρό εξατμίζεται και το εισπνέει ο χρήστης.
Αν και είμαι γιατρός, δεν είμαι πολέμιος του ηλεκτρονικού τσιγάρου. Το αντίθετο: Πιστεύω ότι το ηλεκτρονικό τσιγάρο, αν κάποιος είναι ήδη καπνιστής, μπορεί να σώσει τη ζωή του. Όπως και οι υπόλοιποι συνάδελφοί μου γιατροί, έχω αφιερώσει και συνεχίζω να αφιερώνω μεγάλο μέρος του χρόνου μου στον αγώνα κατά του καπνίσματος. Διάφοροι τρόποι έχουν επινοηθεί και επιστρατευθεί από την ιατρική κοινότητα, αλλά και από τις κρατικές υπηρεσίες για τον περιορισμό του καπνίσματος. Δεν νομίζω όμως ότι μπορούμε να είμαστε υπερήφανοι για τα αποτελέσματα των προσπαθειών μας. Το κάπνισμα εξακολουθεί να διαδίδεται, να κυριαρχεί και να σκοτώνει αλύπητα τους πιστούς του. Ο ένας στους δύο καπνιστές θα πληρώσει με τη ζωή του αυτό το «πάθος». Δηλαδή ο ένας στους δύο καπνιστές θα πεθάνει ακριβώς εξ αιτίας του τσιγάρου. Όσον αφορά τον καρκίνο: Η σχέση του καπνίσματος με τον καρκίνο του πνεύμονα έχει αποδειχθεί. Όσον αφορά στις καρδιοπάθειες και το έμφραγμα: Είναι πολύ πιθανές λόγω της αθηρωμάτωσης των στεφανιαίων αγγείων και της συνοδού υπερλιπιδαιμίας. Τέλος, το πνευμονικό εμφύσημα, το άσθμα, η πνευμονική ανεπάρκεια εμφανίζονται στους καπνιστές απειλητικά υποσχόμενα μια κακή ποιότητα ζωής κι έναν αργό, βασανιστικό θάνατο. Το χειρότερο απ’ όλα είναι ότι οι περισσότεροι νέοι εξακολουθούν και σήμερα να καπνίζουν, θεωρούνται μάλιστα ότι είναι οι καλύτεροι πελάτες των καπνοβιομηχανιών.
Να όμως που υπάρχουν καινούργια στοιχεία. Αυτός είναι ο λόγος που γράφτηκε αυτό το άρθρο. Ο διακεκριμένος συνάδελφος καρδιολόγος κ. Φαρσαλινός με την ερευνητική του ομάδα από το Ωνάσειο καρδιοχειρουργικό κέντρο παρουσίασε μια σχετική κλινική μελέτη στο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Καρδιολογίας στο Μόναχο. Αυτή η σημαντική μελέτη ρίχνει επιτέλους φως επιστημονικό στο άδικα (ή σκόπιμα) βαλλόμενο ηλεκτρονικό τσιγάρο.
Ποια είναι τo σπουδαιότερo συμπέρασμα της μελέτης; Το ηλεκτρονικό τσιγάρο δεν επηρεάζει σοβαρά την καρδιακή λειτουργία και είναι γενικότερα λιγότερο επιβλαβές για την καρδιά από το συμβατικό.
«Το ηλεκτρονικό τσιγάρο δεν είναι βέβαια υγιεινή συνήθεια, είναι όμως ένα ασφαλές υποκατάστατο του κανονικού τσιγάρου», αναφέρει επί λέξει κ. Φαρσαλινός. «Δεδομένου ότι το κάπνισμα ενέχει ακραίους κινδύνους, τα διαθέσιμα δεδομένα υποδεικνύουν ότι το ηλεκτρονικό τσιγάρο είναι πολύ λιγότερο επιβλαβές και η αντικατάσταση του κανονικού τσιγάρου με ηλεκτρονικό ενδέχεται να είναι ωφέλιμη για την υγεία», δήλωσε ο δρ Φαρσαλινός.
Αυτό λοιπόν είναι ένα πραγματικά νέο στοιχείο. Η ελληνική μελέτη έχει κάνει ήδη τον γύρο του κόσμου. Υπάρχει κι ένα δεύτερο νέο, πολύ σημαντικό επίσης: Η ευνοϊκή απόφαση -πριν λίγες μέρες- του Ευρωπαικού Κοινοβουλίου, να μην θεωρείται φάρμακο το ηλεκτρονικό τσιγάρο. Αυτή είναι μια επίσημη απόφαση που κάνει τους απανταχού φίλους του ηλεκτρονικού τσιγάρου να πανηγυρίζουν –και δίκαια.
Τελικό συμπέρασμα: «Πρέπει να πούμε στους ασθενείς μας την αλήθεια για το ηλεκτρονικό τσιγάρο και να αφήσομε τον καθένα να αποφασίσει για τον εαυτό του ελεύθερα» Αυτό υποστηρίζει ο κ. Φαρσαλινός. Εγώ θεωρώ ορθό και επιβεβλημένο να το επαναλάβω και να το υπογραμμίσω.
= = =
Τραγούδι αρραβώνων ηχογραφημένο στο χωριό Αμπελιές – Κρουσσάρε Πέλλας.
Pesna za armas. Od seloto Ampelies - Krussare, Pella.
Αναδημοσίευση από το ιστολόγιο Nomadic universality
Η μακεδονική γλώσσα και τα παπατζηλίκια τού κ. Μπαμπινιώτη
του Άκη Γαβριηλίδη
Σκαλίζοντας κάτι χαρτιά για ένα άλλο θέμα, έπεσα πρόσφατα σε ένα άρθρο που είχε δημοσιεύσει πριν από πέντε περίπου χρόνια στο Βήμα ο εθνικός μας «καθηγητής της Γλωσσολογίας, πρόεδρος του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού, τ. πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών» (σύμφωνα με την ίδια του την αυτοπαρουσίαση κάτω από το άρθρο), με τίτλο Γλωσσικές παραχαράξεις. Η «Μακεδονική» των Σκοπίων και τα περί σλαβομακεδονικής μειονότητας.
Ακόμη και χωρίς τον υπότιτλο, δεν θα ήταν δύσκολο να φανταστεί κανείς για ποιο σκοπό γράφτηκε το άρθρο: φυσικά για να προσδώσει και από τη σκοπιά της γλωσσολογίας περιωπή επιστημοσύνης στη γνωστή παραληρηματική θεωρία ότι η δημοκρατία της Μακεδονίας, οι κάτοικοί της, ο πολιτισμός τους, κάθε στοιχείο της κοινωνικής τους ζωής, είναι «ανύπαρκτοι». Η συμβολή αυτή είναι κρίσιμη, διότι, σε αντίθεση π.χ. με τους ιστορικούς και εν μέρει τους αρχαιολόγους, η ελληνική γλωσσολογική κοινότητα, προς τιμήν της, υπήρξε μάλλον απρόθυμη να συνεργήσει σε αυτή την κακόγουστη παράσταση. Και πράγματι, το άρθρο, από τη στιγμή που δημοσιεύθηκε, προστέθηκε και αυτό στο κιτ με τα «συντριπτικά αποδεικτικά στοιχεία» που κουβαλάν μαζί τους όλοι οι μακεδονομάχοι του διαδικτύου και εκσφενδονίζουν κατά των απίστων με την πρώτη ευκαιρία, όντας σίγουροι ότι τους «αποστομώνουν».
Διαβάζοντας όμως το άρθρο, διαπιστώνει κανείς ότι αυτή που θα άξιζε το χαρακτηρισμό «ανύπαρκτη» είναι μάλλον η θεμελίωση της θέσης που θέλει να υποστηρίξει. Για να μην πω ότι είναι στα όρια της διανοητικής και πολιτικής ανεντιμότητας.
Πρώτα απ’ όλα, ο ίδιος ο λόγος του Μπαμπινιώτη δεν μοιάζει καθόλου επιστημονικός ως προς τη μορφή του. Είναι ένας λόγος φλύαρος, παλιλλογικός, δημαγωγικός, γεμάτος παρενθέσεις, θαυμαστικά, εισαγωγικά –κυρίως αυτά- και υποτιμητικές, έως και σχεδόν απειλητικές εκφράσεις κατά παντός υπευθύνου ή ανευθύνου. Είναι φανερό ότι πρόκειται για έναν λόγο δικανικού τύπου, που δεν παριστάνει καν ότι σκοπεύει να αναζητήσει αμερόληπτα την αλήθεια –όπως υποτίθεται ότι κάνει η επιστήμη-, αλλά είναι ρητά απολογητικός υπέρ ενός εκ των δύο διαδίκων.
Η επίφαση επιστημοσύνης συνίσταται στην επίκληση κάποιων βιβλιογραφικών αναφορών σε τέσσερις υποσημειώσεις. Από τις τέσσερις, η πρώτη αφορά ένα άρθρο που συνέγραψε … ο ίδιος ο Μπαμπινιώτης, ενώ η δεύτερη έναν συλλογικό τόμο στον οποίο είχε αυτός την «επιστημονική» (ο χαρακτηρισμός ανήκει επίσης στον ίδιο) επιμέλεια. Ως προς αυτή τη δεύτερη, μάλιστα, ο κ. πρόεδρος του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού ψέγει την «Ελληνική Πολιτεία» που δεν χαλάλισε ακόμα κανένα μυστικό ή φανερό κονδύλιο για την «ευρύτερη διάδοση» του τόμου. Επί λέξει, την κατηγορεί ότι «δεν έστερξε ποτέ – μολονότι ζητήθηκε – να προβεί σε έκδοση τού βιβλίου στην αγγλική γλώσσα, ώστε να γίνουν ευρύτερα γνωστές οι ελληνικές επιστημονικές θέσεις επί τού θέματος». (Ίσως κάτι ήξερε η «Ελληνική Πολιτεία» και δεν το έκανε).
Οι άλλες δύο, –και εδώ είναι το ζουμί-, αφορούν έργα ξένων επιστημόνων, με αυτές δε –και με την όλη σκηνοθετική παρουσίασή τους- επιδιώκεται να δημιουργηθεί στον αναγνώστη η εντύπωση ότι η θέση περί «ανυπαρξίας της ψευδώνυμης μακεδονικής των Σκοπίων» είναι αυτονόητη αλήθεια την οποία συμμερίζεται σύμπασα η διεθνής επιστημονική κοινότητα. Για να το επιτύχει αυτό, όμως, το άρθρο προβαίνει σε μία απροκάλυπτη και εξαιρετικά χοντροκομμένη χειραγώγηση.
Παραθέτω αυτούσιο παρακάτω το κείμενο των δύο αυτών υποσημειώσεων, διατηρώντας την ορθογραφία και τη μορφοποίηση του πρωτοτύπου:
3. Ο μεγάλος ιταλός ινδοευρωπαϊστής γλωσσολόγος Vittore Pisani (Il Macedonico, περιοδικό Paideia 12, 1957, σ. 250) γράφει «πράγματι ο όρος μακεδονική γλώσσα [εννοεί τη γλώσσα των Σκοπίων] είναι προϊόν πολιτικής ουσιαστικά προέλευσης». Ο δε ειδικός σλαβιστής γλωσσολόγος, ο Γάλλος Αndrι Vaillant (Le probleme du Slave Macidonien περιοδικό Bulletin de la Sociitι de Linguistique de Paris 39, 1938, σ. 205), είναι αυτός που τονίζει ότι «το όνομα Bulgari είναι στην πραγματικότητα η εθνική ονομασία των Σλάβων τής Μακεδονίας, πράγμα που δείχνει πως (οι Σλάβοι τής περιοχής αυτής) υιοθέτησαν το όνομα Βούλγαροι που τους έδωσαν οι Σέρβοι».
4. Ο γερμανός γλωσσολόγος Heinz Wendt, (Sprachen 1961, σ. 285, λ. Slawische Sprachen), μιλώντας για τις σλαβικές γλώσσες, λέει: «Αν κατατάξει κανείς τις σλαβικές γλώσσες με βάση τη σημερινή τους δομή, πρέπει να θεωρήσει τη Βουλγαρική και τη Μακεδονική, [εννοεί τη γλώσσα των Σκοπίων] λόγω των εξεχουσών δομικών ιδιαιτεροτήτων τους, ως αυτοτελή ομάδα και να την αντιπαραθέσει προς όλες τις άλλες σλαβικές γλώσσες».
O επιστήμονας ως ταχυδακτυλουργός
Ακόμα και σε αυτό το «επιστημονικό» τμήμα του άρθρου, είναι εμφανής η δικολαβίστικη προσπάθεια εντυπωσιασμού τού αναγνώστη: ο κ. καθηγητής της Γλωσσολογίας δεν αρκείται να αναφέρει το όνομα του συγγραφέα του άρθρου στο οποίο παραπέμπει, αλλά αισθάνεται την ανάγκη να παρεμβάλει όχι ένα, όχι δύο, αλλά τέσσερα εγκωμιαστικά επίθετα ανάμεσα στο άρθρο και το κύριο όνομα. Πράγμα που, σε ένα επιστημονικό άρθρο, θα ήταν απλώς γελοίο. Ο μόνος λόγος να αναφερθεί ότι ο συγγραφέας αυτός είναι «μεγάλος Ιταλός ινδοευρωπαϊστής γλωσσολόγος» είναι η ανάγκη του Μπαμπινιώτη να προσδώσει κύρος στα λεγόμενά του. Η δε αναφορά σε ένα στοιχείο τελείως αδιάφορο από επιστημονική άποψη όπως είναι η εθνικότητα του συγγραφέα –την οποία ούτως ή άλλως θα ήταν εύκολο να μαντέψουμε με βάση το όνομά του- έχει προφανώς το νόημα «κοιτάξτε, δεν τα λέω μόνο εγώ, τα λένε και ξένοι».
Ωστόσο, αυτή η παραπομπή, και η επόμενη, μας κάνει να υποπτευθούμε ακριβώς αυτό που θέλει να διαψεύσει: ότι, ακριβώς, τα λέει μόνο αυτός.
Πράγματι, όπως φαίνεται καθαρά στο απόσπασμα, αλλά και στον ίδιο τον τίτλο του άρθρου του μεγάλου Ιταλού ινδοευρωπαϊστή γλωσσολόγου, ο συγγραφέας αυτός δέχεται την ύπαρξη μακεδονικής γλώσσας, χωρίς εισαγωγικά, χωρίς να τη θεωρεί «ψευδεπίγραφη» ή «παραχαραγμένη»!!! [1]
Το ίδιο ακριβώς εξάλλου ισχύει και για τα άλλα δύο έργα, τόσο εκείνο του ειδικού σλαβιστή Γάλλου γλωσσολόγου όσο και εκείνο του Γερμανού: και οι δύο χρησιμοποιούν απερίφραστα τον όρο μακεδονική γλώσσα! Γι’ αυτό, και στις δύο περιπτώσεις, ο Μπαμπινιώτης παρεμβαίνει απροκάλυπτα στο κείμενο προσθέτοντας ο ίδιος μέσα σε αγκύλες τη φράση «[εννοεί τη γλώσσα των Σκοπίων]» και τις δύο φορές που εμφανίζεται στα αποσπάσματα ο όρος «μακεδονική γλώσσα».
Με αυτό το μεγαλοπρεπές καπέλωμα, όμως, η στήριξη που παρέχουν τα παραθέματα αυτά στη θέση περί «ανυπαρξίας της γλώσσας των Σκοπίων» είναι ισοδύναμη με εκείνη της φράσης «ρώτα και τον μπάρμπα μου τον ψεύτη». Διότι το τι «εννοεί» ο συγγραφέας είναι μία αυθαίρετη και αντιδεοντολογική υπόθεση του Μπαμπινιώτη! Εμείς βλέπουμε τι έγραψαν οι μεγάλοι ή λιγότερο μεγάλοι γλωσσολόγοι, και αυτό που έγραψαν είναι «μακεδονική». Εάν εννοούσαν κάτι άλλο, τίποτε δεν τους εμπόδιζε να έγραφαν αυτό το άλλο. Δεν το έγραψαν όμως[2].
Θα είχα την τάση να πω ότι, αν υπάρχει εδώ κάποια παραχάραξη, αυτή είναι ακριβώς η προσπάθεια του Μπαμπινιώτη να βάλει τους «μεγάλους» συναδέλφους του να λένε άλλα από αυτά που πραγματικά είπαν. Ο χαρακτηρισμός όμως αυτός δεν είναι κατάλληλος, για τον απλούστατο λόγο ότι η πλαστογράφηση, κατά ένα σχεδόν … μπρεχτικό τρόπο, γίνεται μπροστά στα μάτια του θεατή, και δεν μπαίνει καν στον κόπο να κρύψει το μηχανισμό της!
Η εξαπάτηση δηλαδή είναι τόσο οφθαλμοφανής και παιδαριώδης, που δεν μπορεί να εξαπατήσει παρά μόνο όσους είναι διατεθειμένοι να εξαπατηθούν· δεν μπορεί να πείσει παρά μόνο τους ήδη πεπεισμένους.
Και ποιοι είναι αυτοί; Είναι φυσικά οι θεατές μπροστά στα μάτια των οποίων εξελίσσεται αυτή η επιτέλεση, και οι οποίοι μοιράζονται την ίδια επιθυμία με τον περφόρμερ, και τυφλώνονται απ’ αυτή· δεν βλέπουν τη λαθροχειρία επειδή δεν θέλουν να την δουν. Όπως το κοινό ενός ταχυδακτυλουργού προσέρχεται στο θέαμα με την προσδοκία να γοητευθεί και να τον χειροκροτήσει, ή όπως το κοινό ενός παπατζή παρασύρεται να παίξει από την επιθυμία του να κερδίσει μολονότι ξέρει ότι τα χαρτιά είναι πιθανότατα σημαδεμένα.
Για όποιον δεν συμμετέχει στην επιθυμία αυτής της σκηνοθεσίας, το συμπέρασμα που βγαίνει από το άρθρο δεν μπορεί παρά να είναι ένα: όλη η διεθνής γλωσσολογική κοινότητα αποδέχεται την ύπαρξη μακεδονικής γλώσσας. Διότι ο Μπαμπινιώτης, πριν δημοσιεύσει ένα τέτοιο άρθρο, μπορούμε να υποθέσουμε πως έψαξε μανιωδώς ό,τι σχετικό υπάρχει και δεν υπάρχει στη διεθνή βιβλιογραφία που θα μπορούσε να στηρίξει τη θέση του. Το μόνο όμως που βρήκε είναι τρία δημοσιεύματα, γραμμένα το 1938, το 1957 και το 1961 αντίστοιχα, εκ των οποίων τα δύο μιλάνε ρητά για μακεδονική γλώσσα, ενώ ούτε το τρίτο αμφισβητεί την ύπαρξή της. Άρα δεν πρέπει να υπάρχει κανείς εκτός Ελλάδος (και ίσως Βουλγαρίας) που να την αμφισβητεί.
[1] Ο λόγος για τον οποίο ο Μπαμπινιώτης αναλαμβάνει να καταβάλει το τίμημα να παραθέσει τον τίτλο «Il Macedonico» (εφόσον δεν μπορεί να τον πλαστογραφήσει και αυτόν χωρίς να εκτεθεί ανεπανόρθωτα) είναι ότι, ως αντιστάθμισμα, στο άρθρο αυτό βρίσκει τη διατύπωση πως η μακεδονική είναι «προϊόν πολιτικής ουσιαστικά προέλευσης». (Τι λες ρε παιδί μου! Πέφτω από τα σύννεφα! Μια γλώσσα, προϊόν πολιτικής προέλευσης; Απίστευτο. Εγώ νόμιζα ότι οι γλώσσες φυτρώνουν από τα δέντρα. Εκτός κι αν εννοεί ότι είναι μόνο ουσιαστικά πολιτικής προέλευσης, όχι και τυπικά όπως η ελληνική).
[2] Όχι τίποτε άλλο, αλλά ο κ. τ. πρύτανης είχε την απαίτηση να πληρώσει ο Έλληνας φορολογούμενος τη μετάφραση των διανοητικών του επιτευγμάτων ώστε να τα απολαύσει και ολόκληρη η οικουμένη. Ας προσπαθήσουμε να φανταστούμε το αποτέλεσμα: “the Macedonian language [the author here means the language of Skopje] …”. Αν όμως κυκλοφορούσε παγκοσμίως ένα άρθρο, στο οποίο ένας γλωσσολόγος παρεμβαίνει με αγκύλες μέσα στο παράθεμα ενός άλλου γλωσσολόγου –τον οποίο μάλιστα δηλώνει ότι θεωρεί «μεγάλο»- για να τον διορθώσει και να εξηγήσει στους υπόλοιπους γλωσσολόγους «τι εννοεί» κατά βάθος παρόλο που λέει το αντίθετο, θα γελούσε και το παρδαλό κατσίκι.
Συνέντευξη του Παντελή Μάντζα από το Σόλουν/Θεσσαλονίκη, μέλους του Προεδρείου του κόμματος των εθνικά Μακεδόνων στην Ελλάδα, Ουράνιο Τόξο, στον ανταποκριτή της Netpress στην Ελλάδα.
Η Χρυσή Αυγή επί μεγάλο χρονικό διάστημα απολάμβανε ανοχή από την ελληνική κυβέρνηση. Όταν έκαναν επεισόδια στα σύνορα με τη Δ. Μακεδονίας, κανείς δεν αντιδρούσε, όπως και όταν καταστρέφονταν οχήματα Μακεδόνων τουριστών. Αντιδράσεις επήλθαν μετά τη δολοφονία του νεαρού Έλληνα και πάλι όμως τίθεται το ερώτημα για το πόσο είναι ειλικρινής η επιθυμία λύσης του προβλήματος Χρυσή Αυγή ή όλο αυτό γίνεται μόνο λόγω της διεθνούς πίεσης;
Πιστεύω ότι δέχονται πιέσεις, ιδιαίτερα από τη διεθνή κοινότητα, αλλά και ευκαιρία κάρπωσης ψήφων. Για εμάς τους εθνικά Μακεδόνες η 
Χρυσή Αυγή υπήρχε από πολύ νωρίτερα, όχι από τα τελευταία τρία τέσσερα χρόνια. Από πάντα είχαμε προβλήματα μ΄αυτούς, από την ανεξαρτητοποίηση της Δ. Μακεδονίας και μετά. Γνωρίζετε για την παρουσίαση του μακεδόνικου λεξικού στην Αθήνα, όταν η Χρυσή Αυγή, με την ανοχή της αστυνομίας, προσπάθησε με τη βία να διαλύσει την εκδήλωση. Το ίδιο και στο Λέριν/Φλώρινα, όταν είχαμε γάμους ή πανηγύρια με μακεδόνικα τραγούδια, εκείνοι συνεχώς έρχονταν και δημιουργούσαν προβλήματα. Και στα γραφεία του Виножито-Ουράνιου Τόξου στο Λέριν μπήκαν και κανείς δεν αντέδρασε ούτε δόθηκε δημοσιότητα μέσω των μέσων ενημέρωσης.
Θυμάμαι ότι κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, ο υπεύθυνος της Νέας Δημοκρατίας για τη βόρεια Ελλάδα, είχε δηλώσει ότι η Χρυσή Αυγή είναι αδελφό τους κόμμα και ότι συμφωνούν σε όλα τα σημαντικά ζητήματα, εκτός αυτό της βίας.
Όντως, ανήκουν στον ίδιο πολιτικό χώρο και βέβαια έχουν σχέσεις και με τη Νέα Δημοκρατία και με τα άλλα κόμματα στο δεξιό τμήμα της Βουλής. Όλα αυτά σε κάποιους συμφέρουν. Τους συμφέρει να υπάρχουν για να κάνουν κάποια πράγματα που οι ίδιοι ανοιχτά δε μπορούν να κάνουν. Γι΄αυτό και τους διατηρούσαν, για να τους κάνουν τις ,,βρώμικες,, δουλειές.
Υπάρχει πολιτικό κόμμα που θα μπορέσει να θέσει ένα τέλος στο ζήτημα του ονόματος της Δ.Μακεδονίας;
Όλα αυτά μου θυμίζουν λίγο την Οδύσσεια με την Πηνελόπη και τους μνηστήρες, όλη μέρα το πλέκουν και το βράδυ το ξηλώνουν, ή όπως οι παλιοί έλεγαν, όποιος δεν θέλει να ζυμώσει όλη μέρα κοσκινίζει. Εδώ στην Ελλάδα μιλάνε συνεχώς για μια κόκκινη γραμμή, ενώ κανένας δε γνωρίζει πού είναι αυτή η κόκκινη γραμμή, πού αρχίζει και πού τελειώνει. Αναφέρουν όνομα με γεωγραφικό προσδιορισμό και όταν καταλήγουν να λυθεί το πρόβλημα με εκείνο τον τρόπο, συνεχώς η ελληνική πλευρά προσθέτει και κάτι ακόμη. Θα πούνε ότι δεν υπάρχει η γλώσσα και εάν λυθεί και αυτό, θα πούνε κάτι άλλο, όπως π.χ. δεν υπάρχει η εθνική ταυτότητα και ούτω καθεξίς… Κάνουν τα πάντα για να παραμένει συνεχώς το ζήτημα μετέωρο.
Τί πιστεύετε, τί είναι αυτό που πραγματικά ενοχλεί την Ελλάδα και μπλοκάρει την ιδιότητα μέλους της Δ.Μακεδονίας στην Ε.Ε. και ΝΑΤΟ; Ποιό το πραγματικό τους πρόβλημα;
Το βασικό πρόβλημα είναι ότι υπάρχουν Μακεδόνες και γι΄αυτούς αυτό είναι σημαντικό πρόβλημα, επειδή εμείς ζητούμε τα δικαιώματά μας, την εθνική μας αναγνώριση, τη μητρική μας γλώσσα, τον πολιτισμό μας…Αυτό είναι που πραγματικά τους ενοχλεί, οι εθνικά Μακεδόνες που ζουν στην επικράτειά της.
Ενώ στην Ελλάδα υπάρχει μεταξύ των πολιτικών κομμάτων ομοφωνία σχετικά με την επίσημη κόκκινη γραμμή για το μακεδόνικο ζήτημα και τη μακεδόνικη μειονότητα στην επικράτειά της, στη Δ.Μακεδονίας η κατάσταση είναι διαφορετική. Μια είναι η θέση της κυβέρνησης και άλλη της αντιπολίτευσης, στην οποία υπάρχουν άτομα που πιστεύουν ότι η Δ.Μακεδονίας πρέπει να σκύψει το κεφάλι και να αποδεχτεί όνομα με προσδιορισμό. Εκτός του ότι τέτοιες θέσεις ζημιώνουν τις μακεδόνικες θέσεις στις διαπραγματεύσεις, θεωρείτε ότι επιδρούν αρνητικά και στη θέση της μακεδόνικης μειονότητας στην Ελλάδα;
Πιστεύω ότι δεν επιδρούν ούτε αρνητικά ούτε θετικά. Η Δ.Μακεδονίας έχει τα κατάλληλα όργανα για να λύνει τα προβλήματά της. Εμείς είμαστε εθνική μακεδόνικη μειονότητα που ζει στην Ελλάδα. Εδώ ζούμε, εδώ έχουμε τα προβλήματά μας και θέλουμε να τα λύσουμε από κοινού με την κυβέρνηση της χώρας μας. Τα δικαιώματά μας ζητούμε, τίποτε άλλο.
Το μέλλον απομένει στη νεολαία. Υπάρχει ενδιαφέρον ανάμεσα στους νέους Μακεδόνες εδώ στην Ελλάδα για ακτιβισμό στο Ουράνιο Τόξο;
Ως κάποιο βαθμό, ναι. Είναι σεβαστός ο αριθμός των νέων Μακεδόνων που πλησίασε το Ουράνιο Τόξο το τελευταίο διάστημα. Σε όλα τα μέρη, στο Λέριν/Φλώρινα, στο Βόντεν/Έδεσσα, όπως και εδώ κοντά στο Κούκουςς/Κιλκίς, αλλά και αλλού, στα χωριά γίνονται φεστιβάλ, πανηγύρια και άλλα παρόμοια, όπου εμφανίζεται η νεολαία, χορεύει και τραγουδάει τα μακεδόνικα τραγούδια και βλέπουμε ότι ενδιαφέρεται. Σε ότι αφορά την πολιτική είναι λιγάκι πιο δύσκολα τα πράγματα. Οι νέοι δεν ενδιαφέρονται και τόσο για την πολιτική. Έχουν δυστυχώς ,,εμβολιαστεί,, με τον ορό της απάθειας και του βολέματος της ελληνικής κοινωνίας…
Κατά πόσο είναι οι νέοι συνειδητοποιημένοι για την ταυτότητά τους, πόσο ενδιαφέρονται να μιλούν τη μητρική τους μακεδόνικη γλώσσα, πόσο σέβονται τη μακεδόνικη παράδοση και έθιμα;
Αυτό είναι λιγάκι δύσκολο ερώτημα. Πόσο θέλουν; Θέλουν αλλά υπάρχει κάτι που τους εμποδίζει εν μέρει. Ο φόβος που κυριαρχεί πολλές δεκαετίες στα μέρη μας και όλα τα τεράστια μέτρα που λαμβάνει η ελληνική πολιτεία για την εξαφάνιση των Μακεδόνων.
Για το τέλος, τί θα θέλατε να πείτε, ιδιαίτερα στους Μακεδόνες στην Ελλάδα που θα διαβάσουν αυτήν την συνέντευξη;
Εμείς λέμε συνεχώς στους ανθρώπους να μη φοβούνται. Να μη φοβούνται, να διατηρούν την ταυτότητά τους, να αναζητούν στην ιστορία τα πώς και τί, να μιλούν και να μεταφέρουν στους νεότερους τη μητρική μακεδόνικη γλώσσα τους, να ρωτούν τους γεροντότερους, να διατηρούν τον πολιτισμό τους, τα τραγούδια, τους χορούς, την εθνική τους συνείδηση. Δε χρειάζεται να κάνουν τίποτε άλλο.
Να διατηρείται η συνείδηση, η ταυτότητα…
Ναι, να διατηρείται η εθνική ταυτότητα, η μακεδόνικη συνείδηση. Εμείς δε ζητάμε άλλα πράγματα, για τη νεολαία αυτό αρκεί.
Κυκλοφόρησε το φύλλο Δεκεμβρίου 2013 της Νόβα Ζόρα.
Released the edition of Nova Zora December 2013.
Објави издание на Нова Зора Декември 2013 година.
Αναδημοσίευση άρθρου του Ν. Κοντού σε ελληνική εφημερίδα, συγκεκριμένα του «Ριζοσπάστη» Κυριακή 22 Οκτωβρίου 1933, σχετικό με τους Μακεδόνες -κι όχι μόνο.
Όπως θα καταλάβετε, διαβάζοντας το άρθρο, το τότε προοδευτικό ΚΚΕ του 1933 υποστήριζε ξεκάθαρα τα δικαιώματα των εθνικά Μακεδόνων στην Ελλάδα σε αντίθεση με το σημερινό συντηρητικό & απολιθωμένο ΚΚΕ το οποίο αδιαφορεί παντελώς για τα δικαιώματα των μειονοτήτων στη χώρα μας.
Αξιζει να σημειωθεί ότι στη συγκεκριμένη σειρά δημοσιευμάτων, του αρθρογράφου Ν. Κοντού, γινεται αναφορά σε Μακεδόνες κι όχι “Σλαβομακεδόνες”.
= = =
ΜΙΑ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ ΠΟΛΕΜΙΚΗ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙ ΠΑΝΤΟΥ. ΚΑΘΕ ΜΑΚΕΔΟΝΑΣ ΘΕΩΡΕΙΤΑΙ ΚΑΙ ΚΟΜΙΤΑΖΗΣ! ΟΙ ΦΑΣΙΣΤΕΣ Ε.Ε.Ε. ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥΣ.
Ο ΤΟΠΟΣ ΟΠΟΥ ΑΠΕΙΛΕΙΤΑΙ ΝΑ ΞΑΝΑΓΙΝΕΙ ΜΑΚΕΛΕΙΟ
Μακεδονία… Ένας τόπος που έχει τραβήξει τα πάνδεινα στην ιστορία. Εστία όλων των τελευταίων πολέμων στα Βαλκάνια. Το μήλο της έριδας ανάμεσα στους ιμπεριαλιστές της Βαλκανικής. Και πριν απ’ όλα η περιοχή όπου ένας λαός ηρωικός και ανδρείος στενάζει υπόδουλος κάτω από τη μπότα τριών ιμπεριαλιστών του ελληνικού, γιουγκοσλαβικού και βουλγαρικού.
Στη Μακεδονία στρώθηκαν τα κοκάλα χιλιάδων παιδιών του λαού στα τελευταία μακελειά. Η Μακεδονία είναι και πάλι ο τόπος όπου διασταυρώνονται οι βλέψεις των διαφόρων ληστών της κεφαλαιοκρατίας. Ο διπλωματικός οργασμός και οι πυρετώδικοι εξοπλισμοί των τελευταίων ημερών, πόσο μεγάλη σχέση έχουν με τη βασανισμένη Μακεδονία! Πόσες ανθρώπινες τραγωδίες και φρίκες της ετοιμάζει η κεφαλαιοκρατία. Και γιατί εδώ πριν απ’ όλα θα διαδραματιστούν οι πολεμικές επιχειρήσεις, γιατί εδώ αντιμετωπίζεται η αντίσταση της καταπιεζόμενης εθνότητας των Μακεδόνων, γι αυτό το λόγο ακριβώς η τρομοκρατία ενάντια στον εργαζόμενο πληθυσμό είναι αφάνταστη πιο απάνθρωπη από άλλα μέρη.
Την ίδια στιγμή που η ελληνική κεφαλαιοκρατία εγκαινιάζει στη Μακεδονία ένα καθεστώς τρόμου και αίματος – απαράλλαχτα όπως η βουλγαρική κεφαλαιοκρατία με τους κομιτατζήδες της και η σερβική με τους χωροφύλακες της, - την ίδια αυτή στιγμή η αντιλαϊκή κυβέρνησή της προετοιμάζει για τις 5 του Νοέμβρη στη Θεσσαλονίκη την 4η Βαλκανική διάσκεψη, που σκοπό της έχει τάχα τη «βαλκανική συνεννόηση». Ψέμα! Είναι ένα μέσο προετοιμασίας του καινούριου πολέμου, ένα πεδίο διαπάλης των βαλκανέζων ιμπεριαλιστών, που θέλουν να ξαναρίξουν στην αλληλοεξόντωση τους λαούς της Βαλκανικής. Και η Μακεδονία διαλέγεται και πάλι σαν θέατρο των πολεμικών επιχειρήσεων.
Ο «Ριζοσπάστης», που στον αντιπολεμικό του αγώνα και τον αγώνα για το ξεσκλάβωμα των καταπιεζόμενων Μακεδόνων θυσίασε αυτές τις μέρες ακόμα τρεις συντάχτες του, καλεί τους Έλληνες εργάτες και αγρότες να ενισχύσουν την πάλη για την απελευθέρωση των υπόδουλων εθνικοτήτων και μειονοτήτων. Καλεί τους ίδιους τους εργαζόμενους Μακεδόνες, Αλβανούς, Εβραίους κλπ. Στις γραμμές του ενιαίου επαναστατικού μετώπου. Η μεγάλη έρευνά του για τη ζωή και τη σκλαβιά των Μακεδόνων, που αρχίζει να δημοσιεύεται από σήμερα, αυτόν ακριβώς το σκοπό εξυπηρετεί.
ΣΤΗ ΦΛΩΡΙΝΑ, ΟΠΟΥ ΒΑΣΙΛΕΥΕΙ Η ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΦΛΩΡΙΝΑ, Οχτώβρης 1933
Μακεδονία. 200 χιλιόμετρα με το τραίνο από τη Θεσσαλονίκη στη Φλώρινα που κάναμε, φτάσανε να μας δώσουν την πρώτη τρομαχτική εντύπωση.
Πρωί πρωί ώρα 7.20’. Ο σταθμάρχης χτυπάει βιαστικά την καμπάνα για την αναχώρηση. Δίνει το σινιάλο μέσα σε μια περίεργη ησυχία. Οι επιβάτες λες και μουγκάθηκαν. Κοιτάει ο ένας τον άλλον με δυσπιστία. Μονάχα οι πουλητές των εφημερίδων ξελαρυγγίζονται.
- …Εφημερίδεεες … μεταφορά του Γκαγκάλωωωφ!
- Νέα συμπλοκή στα σύνοραα…
Τόσο βαριά είναι η ατμόσφαιρα, τόσο πυκνά είναι τα σύννεφα μιας φοβερής απειλής πάνω σ’ ολάκερη τη Δυτική Μακεδονία που διασχίσαμε σήμερα, που χτυπάει στο μάτι με τα ζωηρότερα χρώματα. Τι θα γίνει; Τι πρόκειται να γίνει να γίνει εδώ πάνω; Μάταια προσπαθώ να ανοίξω συζήτηση με δύο Δυτικομακεδόνες που συνταξιδεύουμε.
- Για πού πάτε;
Ο μικρότερος κοιτάει το μεγαλύτερο σα να τον ρωτάει με τη με τη ματιά του (να το πώ;).Τον προλαμβάνει ο μεγαλύτερος.
- Για την Επισκοπή πάμε, πατριώτη…
- Και πώς τα περνάτε εκεί πάνω; Οι φόροι; Οι Τράπεζες, οι τοκογλύφοι;…
Κοιτάει με δυσπιστία, ρίχνει μια ματιά έξω από το τζάμι, κοκκινίζει, ξεροκαταπίνει και δεν μιλάει. Δεν κατάλαβε μήπως;
Τον ξαναρωτώ με επιμονή, σιγώτερα, συστηματικότερα. Επιμένει να μου απαντάει ξερά με μονοσύλλαβα, χωρίς εκείνες τις τραγικές λεπτομέρειες που με έκαναν αργότερα ν’ ανατριχιάσω.
Το τραίνο φεύγει ολοταχώς για τη Φλώρινα. Στις γέφυρες του Αξιού, σε παράταξη, με οπλισμό πολέμου οι φαντάροι παρουσιάζουν όπλα. Ο σκοπός στη σκοπιά του στέκεται προσοχή.
Εδώ και εκεί, μέσα στα χωράφια, ομάδες τσακισμένα στρατιωτάκια, χλωμά, σκονισμένα, άρρωστα, ξάγρυπνα, γυρίζουν από τις ενέδρες για κομιτατζήδες. Μια ατμόσφαιρα πολεμική, βαριά, δύσκολη. Κάθε Μακεδόνας για τον Ελληνικό ιμπεριαλισμό κι ένας κομιτατζής. Κάθε καταπιεζόμενος κι ένας εχθρός της «πατρίδας».
Η μεταφορά του κομιτατζή Γκαγκάλωφ, στη Φλώρινα, άνοιξε καινούργιες πληγές. Ολόκληρα χωριά άρχισαν να τρέμουν απ’ την απειλή των ανακρίσεων για την ιστορία του Γκαγκάλωφ.
Και τα μέσα είναι γνωστά στους Μακεδόνες.
- Ξέρεις, ρε Βούργαρε, τον Γκαγκάλωφ;
- Νέζναμ… (δεν ξέρω…).
- … Ρε κομιτατζή, τον πατριώτη σου δεν ξέρεις;
- Νέζναμ…
Κι’ αρχίζουν τα βασανιστήρια μέσα στα μπουντρούμια της Φλώρινας, της Καστοριάς, της Έδεσσας. Τέτοια βασανιστήρια, που σου φέρνουν ανατριχίλα. Πώς να μιλήσουν οι συνταξιδιώτες μου στο τραίνο; Πώς να ανοίξουν την καρδιά τους; Πως να μου διηγηθούν τα πάθη που υποφέρει ο καταπιεζόμενος Μακεδονικός λαός;
Το τραίνο κυλάει πάνω στις σιδερογραμμές του, λαχανιασμένο κι’ εμείς προσπαθούμε ν’ αρπάξουμε εντυπώσεις και πληροφορίες προτού ακόμα φτάσουμε στο σημείο του προορισμού μας.
ΒΛΑΧΟΙ, ΒΟΥΛΓΑΡΟΦΩΝΟΙ, ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ
Κάπου στο διπλανό κουπέ άναψε η συζήτηση. Ένας Βλάχος απ’ τη Βέροια μιλάει, απ’ το χωριό Σελ.
- Είμαστε 800 κτηνοτροφικές οι οικογένειες. Η ζωή μας έγινε μαρτύριο… Ούτε το γάλα, ούτε το μαλλί, ούτε τ’ αρνιά μας δίνουν τα μέσα να ζήσουμε… Δεν έμεινε πια ζωή για μας, αδερφέ μου…
Ένας παπάς επεμβαίνει.
- … Πρέπει νάμαστε ευχαριστημένοι απ’ ό,τι μας δίνει ο Θεός…
Ο Βλάχος, αγριεύει, κοκκινίζει κοιτάει κατάματα τον παπά.
- Τι λες ορέ παπά μου… Ο Θεός να δίνει, ο Τσαλδάρης κι’ ο Βενιζέλος να τα’ αρπάζουν κι’ εγώ να ψοφάω απ’ την πείνα με τα σκυλιά μ’, τα παιδιά μ’, και τ’ αρνιά μ’… Τι σόι Θεός είναι τούτος; 160 δραχμές στο κεφάλι τ’ αρνί, φόρο, χώρια βοσκές, αγροζημιές, προστίματα, εντάλματα… Φύγανε καμιά 100 οικογένειες στη Ρουμανία απ’ το χωριό, μα κι αυτοί τραβάν το διάβολό τους.
Εμείς τα προκόψαμε δω… Είμαστε Έλληνες. Αν κάνεις όμως πως αγριεύεις το φορατζή, σου την κολλάει αμέσως: «παληορομούνι».
Ένας πρόσφυγας Λαζός, χώνεται στη συζήτηση και σε λίγο τον ακούν όλοι, με τ’ αυτιά κολλημένα στον ομιλητή. Τους έχει μαγέψει. Τους συνεπήρε με τα σταράτα και ξεκάθαρα λόγια του.
- …Δεν είναι δουλειά, αδέρφια, αυτό… Άμον είναι καπιταλισμός, εμείς θα πεθάνουμε… Εμείς πα δουλεύουμ’ για τη πλούσιοι, για το κράτος που παίρνει κανόνια, για τον τοκογλύφο…
Οι δύο Μακεδόνες σκύψανε προς το μέρος του. Ακούνε αφοσιωμένοι, προσεχτικοί. Δεν τους ξεφεύγει τίποτα. Ακούει κι ο παπάς και ο Βλάχος κουνάει το κεφάλι του επιβεβαιώνοντας. Ο Λαζός τα λέει όμορφα.
- Να… εφέτος η γη μας έδωσε καρπό πλούσιο. Σιτάρι, σταφύλια, σουσάμια, σίκαλι. Το χωριό μας το Λουζάνους πνίγηκε στο σιτάρι. Που είναι τα λεπτά; Κράτησε η Αγροτική, άρπαξε η Εθνική, λήστεψαν οι τοκογλύφοι κι οι πλούσιοι μπακάληδες… κι εμείς μείναμε με τα αδειανά σακιά στα χέρια. Στα Γιαννιτσά πάλι δεν μπορούμε να πάμε για ν’ αγοράσουμ’ ένα μαντήλι. Τα Χριστούγεννα πάλι θα μας σφίξει η πείνα…
Ξαφνικά, ενώ όλοι σιωπούσαν έχωσε το χέρι του στο κόρφο του και με προσοχή έβγαλε ένα πράμα τυλιγμένο σ’ ένα μαντήλι. Όλων τα μάτια κολλήσανε πάνω του. Το ξετύλιξε με προσοχή άνοιξε φαρδιά πλατιά μια «Φωνή του Εργάτη» κι’ άρχισε να διαβάζει με φωνή σιγαλή.
«Η ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΣΤΑ ΔΕΣΜΑ ΚΑΙ ΣΤΟ ΑΙΜΑ…»
Κι ενώ το τραίνο προχωρούσε μέσα απ’ τους αγρούς, που όργωναν σκελετωμένα άλογα και στυμμένοι αναιμικοί αγρότες, μέσα από τα χωριουδάκια που στα παράθυρα ξεπρόβαλαν χλωμές μορφές παιδιών που τάλυωσε η ελονοσία ο άγνωστος σύντροφος μέσα στο βαγόνι διάβαζε και εξηγούσε λέξη προς λέξη το κύριο άρθρο της «Φωνής». Χειρονομούσε ζωηρά, τους κοιτούσε στα μάτια τους χάιδευε.
Ένας ένας κατεβαίνουν στους σταθμούς. Μονάχα εμείς εξακολουθούμε το ταξίδι. Ένα ταξίδι πολύ σοβαρό, πολύ δύσκολο, μέσα στη μαυρίλα που έχει πλακώσει εδώ πάνω, μέσα στη διαρκή απειλή να ξεσπάσει απ’ ώρα σ’ ώρα μια μπόρα τρομαχτική.
ΜΥΡΙΖΕΙ ΑΙΜΑ… Ο ΒΟΥΡΔΟΥΛΑΣ, Ο ΥΠΟΚΟΠΑΝΟΣ, ΚΑΙ ΚΑΠΕΤΑΝΕΟΙ ΟΙ ΤΟΚΟΓΛΥΦΟΙ… ΚΑΙ ΤΑ Ε. Ε. Ε.
Όπως πέφτουν τα κοράκια στο ψοφίμι, έτσι έχουν πέσει και στη Φλώρινα όλα τα κακοποιά στοιχεία – όργανα του ελληνικού σοβινισμού στον τόπο αυτό.
Στο σταθμό, όλος ο συρμός, μόλις έφθασε, πολιορκήθηκε από χαφιέδες, χωροφύλακες και καπεταναίους.
Ο ίδιος ο Καραμαούνας, διοικητής της ασφάλειας, πρώτος στο σταθμό.
Ζητάνε κομιτατζήδες, ποιοι; Οι ληστές και οι δήμιοι του Μακεδονικού λαού.
Ας τους πάρουμε όμως με την αράδα.
ΟΙ ΦΑΣΙΣΤΕΣ ΤΗΣ Ε.Ε.Ε ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥΣ
Σ' όποιο δημόσιο κτίριο κι αν μπείτε θα σας κάνουν εντύπωση τα κολλημένα χαρτιά κι οι ταμπέλες με τη φράση "μιλάτε την ελληνική...". Αυτό είναι το έργο της φασιστικής Ε.Ε.Ε. (Εθνική Ένωσις Ελλάς). Αυτό είναι η επίσημη προσταγή σα να λέμε στους Μακεδόνες. Πίσω απ' αυτό όμως κρύβονται χιλιάδες καθημερινά επεισόδια σε βάρος της μακεδονόφωνης μειονότητας. Καταγγέλλονται απ' τα καθάρματα της Ε.Ε.Ε. για κομιτατζήδες, απειλούνται με εκτοπισμούς, διώκονται για λαθραίο καπνό, βρίζονται βουλγαρόσποροι και τρομοκρατούνται.
Η Ε.Ε.Ε. διευθύνεται εδώ από "αντάξιους" ληστές και δημίους με το σκοπό που έχει και η οργάνωση αυτή. Ο Ρώμπαμπας, γιος του καπετάνιου - ληστή - μακεδονομάχου Ρώμπαμπα. Με ένα σωρό βρωμιές στο παρελθόν τους, με μια σειρά πράξεις σε βάρος της μειονότητας. Ο καπετάν Γιαταγανάκης, ένας τυχοδιώκτης που κολλάει σα βδέλλα στους διάφορους οργανισμούς για να ληστεύει.
Ο Καρούζης, ένας έμπορος υφασμάτων, που συνδυάζοντας τον "πατριωτισμό" με το συμφέρον (μήπως έχουν και τίποτε άλλο για σκοπό τους;) έριξε το σύνθημα να μη ψωνίζουν οι κάτοικοι Φλωρίνης απ' τους Εβραίους για να δουλεύει το μαγαζί του. Οι εκατό οικογένειες Εβραίων που είναι στη Φλώρινα τρομοκρατούνται ιδιαίτερα απ' τα παραπάνω καθάρματα.
Ο Χρυσικός, απότακτος ταγματάρχης κι ο Χρυσάφης, ένας ντόπιος ληστής. Να το επιτελείο της Ε.Ε.Ε. στη Φλώρινα. Αυτοί που οργάνωσαν τον προπέρσινο τρομοκρατώντας τη μακεδονική μειονότητα και κάνοντας την αρχή της δολοφονικής καριέρας των σκατόχρωμων.
ΟΙ ΑΛΚΙΜΟΙ ΚΙ’ ΟΙ ΠΡΟΣΚΟΠΟΙ
Παράλληλα με τη δουλειά των Ε.Ε.Ε. τις επιδειχτικές παρελάσεις, τις πατριωτικές γιορτές, τις αντιμακεδονικές τρομοκρατικές πράξεις τις βοηθούν και οι "άλκιμοι" και οι πρόσκοποι. Ο αρχηγός δε των προσκόπων είναι χαφιές με καρνέ της ασφάλειας. Οι δυο αυτές οργανώσεις στρατολογούν τα μέλη τους τόσο απ' τις φτωχές μάζες της μειονότητας με την τρομοκρατία για να κάνουν γενίτσαρους, όσο και απ' τα τζάκια των καπεταναίων για να τους έχουν χαφιέδες στα σχολεία.
Τέτοιες πράξεις μαθητών που συνεργάζονται με τους δασκάλους και την αστυνομία χαφιεδικά θα αναφέρουμε σ' άλλο κεφάλαιο.
Ένα χαρακτηριστικό απ' τη δράση των "αλκίμων" είναι η προπαγάνδα ενάντια στη μακεδονική γλώσσα.
Φτάσανε στο σημείο να καταγγέλλουν στους καθηγητές παιδιά που μιλούσαν μακεδονικά που τα απαγορεύουν στο σχολείο.
Ν. ΚΟΝΤΟΣ
ΑΥΡΙΟ: Συνέχεια των τρομοκρατικών ενεργειών της Ε.Ε.Ε. – Στα χωριά της Φλώρινας
κύκλους ότι θα εξαρθρώσουν το κόμμα. Αρωγός η δικαστική εξουσία (εν μέρη σωστά έστω καθυστερημένα αλλά ημιτελές πράττει) μετά την δολοφονία του αντιφασίστα Παύλου Φύσσα από Χρυσαυγήτικο χέρι. Το επεισόδιο ήταν η αφορμή επίσης για το έναυσμα κομματικού προπαγανδιστικού πολέμου τόσο από συμπολιτευτικούς όσο και από αντιπολιτευτικούς κύκλους για την «σκύλευση του πτώματος». Αποκλειστικό συμφέρον η κομματική ψηφοθηρική ενίσχυση των κομματικών σχηματισμών και τα ΜΜΔ (Μέσα Μαζικής Διαστρέβλωσης) αρωγός του συστήματος.Ο Πρωθυπουργός και οι σύμβουλοί τους θεωρούν ότι η εξάρθρωση της Χ.Α. θα αποτελεί την εν δυνάμη δεξαμενή άντλησης ψηφοφόρων και συμπαθώντων αυτού του ναζιστικού κόμματος (ευελπιζώντας σε κατάρρευση) και ενίσχυση ευρύτερα της Νέας Δημοκρατίας, τόσο σε πολιτικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο εκλογικών αναμετρήσεων στο μέλλον. Θέλει επίσης ο Πρωθυπουργός να
Βίντεο από το Διαβαλκανικό γλέντι Βλάχων στη Βέροια.
Οι Βλάχοι ή Αρ’μάνοι ζουν διάσπαρτοι σε όλα τα σημερινά βαλκάνικα κράτη.
Το 1905 οι Βλάχοι αναγνωρίστηκαν από την Οθωμανική Αυτοκτατορία ως ξεχωριστό Μιλιέτ, δηλαδή ως χωριστή, αυτόνομη κοινότητα με δικαίωμα διδασκαλίας στη γλώσσα τους.
Μετά τη διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας οι Βλάχοι ήταν από τους λίγους λαούς που, δυστυχώς, δεν μπόρεσαν να δημιουργήσουν δικό τους κράτος παρόλο που πρόσφεραν πολλά στην δημιουργία πολλών σύγχρονων κρατών των Βαλκανίων όπως είναι π.χ. η Ελλάδα και η Δημοκρατία της Μακεδονίας.
Στην Ελλάδα, το προνόμιο διδασκαλίας στη γλώσσα τους οι Βλάχοι το διατήρησαν μέχρι το 1945 όταν το ελληνικό κράτος (δείχνοντας μάλλον αχαριστία για την προσφορά των Βλάχων στην ίδρυση του σύγχρονου ελληνικού κράτους) έκλεισε τα 32 δημοτικά βλάχικα σχολεία και αργότερα τις 14 βλάχικες εκκλησίες.
Σήμερα η Δημοκρατία της Μακεδονίας είναι η μοναδική χώρα στον κόσμο που συνεχίζει να αναγνωρίζει τη βλαχική ή αρ’μανική γλώσσα και το βλάχικο έθνος αποδεικνύοντας έμπρακτα την ευγνωμοσύνη της στους Βλάχους για την ηρωική προσφορά τους στην ίδρυση του σύγχρονου μακεδονικού κράτους.
Διαβάστε περισσότερα στη ΝΟΒΑ ΖΟΡΑ (κλικ εδώ)
Δελτίο Τύπου
16 Νοεμβρίου – Διεθνής Ημέρα για την Ανεκτικότητα.
Φλώρινα / Lerin, 16 Νοεμβρίου 2013
Το 1995 ο Ο.Η.Ε. καθιέρωσε την ημέρα αυτή σαν Παγκόσμια Ημέρα Ανεκτικότητας με σκοπό να ευαισθητοποιήσει την παγκόσμια κοινότητα για την ανάγκη αποδοχής του διαφορετικού.
Δεν μπορεί να υπάρχει πολιτισμός και κουλτούρα σε μια χώρα αν οι πολίτες της δεν σέβονται τη διαφορετική εθνική καταγωγή, τη διαφορετική θρησκεία, φύλο κ.ο.κ, καθώς επίσης δεν μπορεί να υπάρχει σωστή εκπαίδευση σε μια δημοκρατική χώρα χωρίς ένα γενικό μάθημα σε όλες τις βαθμίδες της όπου οι νέοι να μαθαίνουν για την ανεκτικότητα και το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Η ελληνική κοινωνία είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα έλλειψης ανεκτικότητας και μη ανοχής της διαφορετικότητας. Η οικονομική κρίση οδηγεί την κατάσταση προς το χειρότερο με το μίσος, τη ξενοφοβία, τον κοινωνικό αποκλεισμό, τον ρατσισμό και τον νεοναζισμό να πολλαπλασιάζονται και να οδηγούν την κοινωνία σε συγκρούσεις.
Στην Ελλάδα ελάχιστοι είναι οι Έλληνες πολίτες που γνωρίζουν ότι στην χώρα μας υπάρχουν εθνικές μειονότητες όπως η Μακεδονική και η Τουρκική οι οποίες βέβαια δεν αναγνωρίζονται από την Ελληνική πολιτεία και τα μέλη της δεν απολαμβάνουν ανθρώπινα δικαιώματα όπως είναι η εκμάθηση της μητρικής τους γλώσσας. Αντιθέτως παρουσιάζονται σαν πράκτορες και προδότες της πατρίδας.
Κατά τη γνώμη μας βέβαια ο όρος ανεκτικότητα είναι ελλειμματικός γιατί απλά πολλές φορές μπορεί να υπάρχει κάτω από πίεση ή συμβιβασμό. Η λέξη αποδοχή εκφράζει πληρέστερα το σεβασμό της διαφορετικότητας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των μελών μια κοινωνίας σε όλα τα επίπεδα.
Η ανεκτικότητα – αποδοχή οδηγεί τους πολίτες σε σχέσεις αλληλοσεβασμού, κατανόησης, ειρηνικής συμβίωσης και τις κοινωνίες τους πρότυπα κοινωνιών.
Το Γραφείο Τύπου της Ε.Ε.Σ. – Ουράνιο Τόξο
http://www.vinozito.org/news/2013/november16_g.asp
Βίντεο της Ευρωπαϊκής Ελεύθερης Συμμαχίας (European Free Alliance – EFA) για το δημοκρατικό δικαίωμα του Αυτοπροσδιορισμού.
ΑΠΟ ΤΗ ΧΡΕΟΚΟΠΙΑ ΣΤΟΝ ΑΥΤΑΡΧΙΣΜΟ
Η γέννηση του «βαθέος κράτους»
Αναδημοσίευση από την Εφημερίδα των Συντακτών 10/11/2013. Γράφει Ο ΙΟΣ.
Η πάταξη της κοινωνικής αντιπολίτευσης με δυναμικές μεθόδους που παρακάμπτουν τη δημοκρατική νομιμότητα δεν είναι καθόλου πρόσφατη υπόθεση.
Με τον όρο «βαθύ κράτος» υποδηλώνεται ένα άτυπο πλέγμα το οποίο συγκροτείται διαχρονικά στο εσωτερικό του κρατικού μηχανισμού, σε στενή επαφή με εξωθεσμικούς παράγοντες και μερίδα του πολιτικού προσωπικού, διαπερνάται από την αντίληψη ότι τα εθνικά συμφέροντα παρεμποδίζονται από τη λειτουργία των δημοκρατικών κανόνων και τις «υπερβολικές» ελευθερίες που έχουν «παραχωρηθεί» σ’ έναν «ανώριμο» πληθυσμό, αναλαμβάνει δε εν κρυπτώ να εφαρμόσει την «εθνικά ορθή» πολιτική με δραστηριότητες που κινούνται στο μεταίχμιο κρατικής δραστηριότητας και «ιδιωτικής» κινητοποίησης.
Για τις απαρχές του ελληνικού «βαθέος κράτους», οι γνώμες διίστανται. Κάποιοι τις τοποθετούν στην εγκαθίδρυση της μεταξικής δικτατορίας (1936), άλλοι στην επαύριο της Μικρασιατικής Καταστροφής του 1922, με την έλευση της προλεταριοποιημένης προσφυγιάς και την αναπόφευκτη όξυνση της ταξικής πάλης. Η μονογραφία του καθηγητή Γιώργου Μαυρογορδάτου για τον «προδρομικό αλλά ατελή φασισμό» των αντιβενιζελικών «Επιστράτων» του 1916 μετακίνησε αυτό το χρονικό όριο λίγα χρόνια νωρίτερα.
Στην πραγματικότητα, η προσεκτική μελέτη των δικτύων, των ανθρώπων που τα στελέχωσαν και της συλλογιστικής που επιστρατεύτηκε για τη νομιμοποίησή τους μας πάει ακόμη πιο πίσω: στη χρεοκοπία του 1893, όταν για πρώτη φορά τέθηκε επί τάπητος όχι μόνο η στρατηγική ανεπάρκεια και βαθιά διαφθορά των «εκσυγχρονιστών» ηγετών της προηγούμενης περιόδου, αλλά και η ανάγκη ενός ριζικού αναπροσανατολισμού της ελληνικής κοινωνίας.
Από τον «εσωτερικό εχθρό»…
Το «αναπτυξιακό» μπουμ της δεκαετίας του 1880, με μεγάλα δημόσια έργα που μετέτρεψαν την ανατολίτικη Ψωροκώσταινα σε απομίμηση ευρωπαϊκού κρατιδίου, είχε βασιστεί κυρίως στον εξωτερικό δανεισμό, με όρους που ισοδυναμούσαν με λεηλασία του (δανεικού) χρήματος από τους μεσολαβητές τραπεζίτες και λοιπούς κερδοσκόπους, όπως ο διαβόητος Ανδρέας Συγγρός. Η κατηγορηματική δήλωση του Τρικούπη στη Βουλή ότι «δυστυχώς επτωχεύσαμεν» (1.12.1893), η μερική στάση πληρωμών προς τους πιστωτές του εξωτερικού και η αναζήτηση ενός συμβιβασμού μαζί τους οδήγησαν σε δραματική αλλαγή του πολιτικού και κοινωνικού κλίματος.
Χαρακτηριστικό δείγμα αυτής της μεταβολής αποτελεί η ριζικά διαφορετική αντιμετώπιση των δύο πρώτων εορτασμών της εργατικής Πρωτομαγιάς, το 1893 και το 1894: ενώ τον Μάιο του 1893 το γεγονός περιγράφεται στον Τύπο σαν ένα εξωτικό αλλά ανώδυνο δείγμα απρόσφορης μίμησης των ευρωπαϊκών προτύπων, ο επόμενος εορτασμός προκαλεί ρίγη αγανάκτησης για την υπονόμευση της εθνικής οικονομίας από τις πρώτες απεργίες κι εργατικές διεκδικήσεις, που εμπόδιζαν τους αστούς να βγουν από την κρίση μετακυλώντας το βάρος στα ασθενέστερα στρώματα, ακολούθησε δε μέσα στο καλοκαίρι το πρώτο κύμα διώξεων των ντόπιων σοσιαλιστών. Τις αντικαπιταλιστικές διαθέσεις των ημερών αντανακλούν και κάποιες σποραδικές τρομοκρατικές ενέργειες, όπως η ρίψη δυναμίτη στην αυλή του μεγάρου του Ανδρέα Συγγρού, με αποτέλεσμα κάποια σπασμένα τζάμια και την καταστροφή του ιδιωτικού θερμοκηπίου του: «Μοι εστοίχισεν ολίγας δραχμάς εις επισκευάς της οικίας μου και εις τηλεγραφικά έξοδα ευχαριστήρια δι’ απειρίαν συγχαρητηρίων, ά εδέχθην επί τη σωτηρία μου, μεταξύ των οποίων και του Σουλτάνου Χαμίτ», σχολιάζει κυνικά ο ίδιος ο μεγιστάνας στα απομνημονεύματά του (Αθήνα 1908, τ. Γ΄, σ. 174).
Δίπλα στο κερδοσκοπικό κεφάλαιο, την οργή όσων καλούνταν να πληρώσουν τα σπασμένα της υπερχρέωσης ένιωσε σε μεγάλο βαθμό και η επαγγελματική κάστα των επαγγελματιών στρατιωτικών. Καθόλου άδικα, αφού στη διάρκεια της προηγούμενης περιόδου οι στρατιωτικές δαπάνες κάλυπταν πάνω από 20% του προϋπολογισμού κι ένα 40-70% των δημόσιων δαπανών μετά την αφαίρεση της εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους (Δερτιλής 2005, σ. 835). Η δυσφορία αυξανόταν από το γεγονός ότι, εκτός από την εθνική άμυνα, ο στρατός ήταν επίσης επιφορτισμένος με την εσωτερική καταστολή – από τη διενέργεια αστυνομικών περιπόλων στο κέντρο της Αθήνας μέχρι την καταδίωξη της ληστείας ή την πάταξη αγροτικών εξεγέρσεων στην επαρχία. «Εύκολα ειρωνευόταν ο κόσμος τους σπαθοφόρους», θυμάται χαρακτηριστικά η Ναταλία Μελά. «Αλλοι έλεγαν το στρατό περιττό, άλλοι του έριχναν όλες τις ευθύνες του κακού. Βγήκαν και εφημερίδες να βρίζουν συστηματικά. Εξεστράτευσαν μια μέρα και οι αξιωματικοί και έσπασαν τα γραφεία της “Ακροπόλεως”» («Παύλος Μελάς», Αθήνα 1964, σ. 57-8).
Αφορμή τής όχι και τόσο ηρωικής αυτής «εκστρατείας» υπήρξε ένα ειρωνικό πρωτοσέλιδο άρθρο της εφημερίδας (14.8.1894) για τον απρόκλητο ξυλοδαρμό ενός πολίτη από τρεις αξιωματικούς. «Το ανά μέσον στρατού και πολιτών χάσμα ευρύνεται», διαβάζουμε εκεί. «Οι αξιωματικοί φιλοτιμούνται ολοέν να το ανοίγουν περισσότερον, ανοίγοντες τρύπες εις τα κεφάλια των πολιτών. Και το μίσος αυξάνεται, και το μίσος προχωρεί. [...] Πόσα γαλόνια είδατε να ξηλωθούν ύστερον από τόσους δαρμούς, κρεμάσματα, σπάσιμο κεφαλών, λιάνισμα πλευρών, πετσόκομμα, διαπομπεύσεις; Πόσοι από αυτούς τους αρειμανίους ήκουσαν από στόματος της ελληνικής δικαιοσύνης ότι είνε ανίκανοι να φέρουν ξίφος και στέμμα; Πόσους από αυτούς εκάλεσε ποίος υπουργός δια να βάλη το χεράκι του εις τους χρυσούς των ώμους και να τραβήξη τα λάμποντα κουμπάκια; [...] Ευρύνεται το χάσμα μεταξύ πολιτών και στρατού. Και εις το χάσμα αυτό εναποθέτομεν την πάσαν ελπίδαν μας σωτηρίας από τοιαύτην στρατοκρατίαν. Λυπηρόν, αλλά λογικόν. Το μίσος των πολιτών κατά των αξιωματικών, αυτό ημπορεί να αναπληρώση την μέχρι τούδε αφροντισίαν Βασιλέως και υπουργών, Πολιτείας και Δικαιοσύνης».
Την καταγγελία του ατιμώρητου αυταρχισμού συμπλήρωνε η ευθεία αμφισβήτηση της χρησιμότητας και του κοινωνικού ρόλου του σώματος: «Ευκαιρία για σας, ω μεγαλοϊδεάται, να βγήτε συνήγοροι αυξήσεως και πληθύνσεως των αξιωματικών, αφού συνηθίζουν εις το ανθρώπινο αίμα εις τις ράχες και τα κεφάλια μας, και έχομεν ούτω βεβαιότητα δια την ανδρείαν των. [...] Εβγάτε και γεμίσατε στήλας και σελίδας να διπλασιασθούν οι ταγματάρχαι, να τριπλασιασθούν οι λοχαγοί, να δεκαπλασιασθούν οι των άλλων βαθμών, δια να… πάρουμε την Πόλι!»
Μια τέτοια πρόκληση δεν μπορούσε φυσικά να μείνει αναπάντητη. Το μεσημέρι της 20ής Αυγούστου, 86 αξιωματικοί ακολουθούμενοι από άγνωστο αριθμό φαντάρων επέδραμαν στα γραφεία της εφημερίδας και τα κατέστρεψαν. Οι επιδρομείς παραπέμφθηκαν στο στρατοδικείο με τη σχετικά ήπια κατηγορία της φθοράς ξένης περιουσίας, αθωώθηκαν όμως πανηγυρικά δίχως την παραμικρή αιτιολογία (24.9.1904). Ενάμιση μήνα μετά, στις 12 Νοεμβρίου 1894, κάποιοι απ’ αυτούς προχώρησαν στην ίδρυση της «Εθνικής Εταιρείας» (Ε.Ε.), μυστικής οργάνωσης με «αόρατον αρχήν», καταστατικό δε σκοπό «την αναζωπύρωσιν του εθνικού φρονήματος» και την προώθηση των στόχων του ελληνικού αλυτρωτισμού. Η ημερομηνία αυτή συνιστά και την πράξη γέννησης του ελληνικού βαθέος κράτους: ο σκληρός πυρήνας του κρατικού μηχανισμού, ο στρατός, αναλάμβανε να επαναφέρει τη δημόσια συζήτηση για την κρίση στη «σωστή» (για τα συμφέροντά του) κοιτίδα.
…στον εξωτερικό και τούμπαλιν
Μολονότι ξεκίνησε ως συντεχνιακή οργάνωση των κατώτερων αξιωματικών, η Εθνική Εταιρεία δεν περιορίστηκε τελικά στους στρατώνες. Επέκτεινε τις στρατολογίες της στους χώρους της διανόησης που ήταν οργανικά δεμένοι με τα μεγαλοϊδεατικά προτάγματα κι είχαν κάθε λόγο να επιθυμούν μια παρόμοια διέξοδο: μεταξύ των «επιλέκτων» πολιτών που μυούνται στο «μυστικό» της συγκαταλέγονται κυρίως δημοσιογράφοι, πανεπιστημιακοί και δημοφιλείς λογοτέχνες της εποχής. Λιγότερο διαυγείς υπήρξαν οι χρηματοδότες της, οικονομικοί ως επί το πλείστον παράγοντες του βασιλείου και της διασποράς, οι οποίοι σύμφωνα με επίσημα στοιχεία την «προίκισαν» με πάνω από 1 εκατομμύριο δραχμές, κυρίως από τον Δεκέμβριο του 1896 και μετά («Πρωία» 21-22.6.1900). Πιστοποιημένη είναι, αντίθετα, η επικοινωνία του δικτύου με τον άνθρωπο που έμελλε να αναδειχθεί σε κεντρικό εκφραστή αυτού του βαθέος κράτους: τον διάδοχο Κωνσταντίνο (Στρατηγού Π.Γ. Δαγκλή, «Αναμνήσεις – Εγγραφα – Αλληλογραφία», Αθήναι 1965, τ. Α΄, σ. 139-40).
Η «κινηματική» περίοδος του τυπικά «παράνομου» αυτού μηχανισμού ολοκληρώθηκε με τον ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897. Αφορμή για την πυροδότησή του έδωσε η ολιγοήμερη εισβολή στο οθωμανικό έδαφος 3.000 έμμισθων ανταρτών της Ε.Ε., τους οποίους είχε μεταφέρει μέχρι τα σύνορα ο πρωτεργάτης της (και γιος ηγετικού της στελέχους), ανθυπολοχαγός Παύλος Μελάς (27-30.3.1897). Αντί να πάρει τη Θεσσαλονίκη και την Πόλη, ο ελληνικός στρατός κατέρρευσε ωστόσο πανηγυρικά μέσα στις επόμενες μέρες, με χιλιάδες στρατιώτες να το βάζουν στα πόδια μόλις ακούστηκε πως «έρχονται οι Τούρκοι» και τους αξιωματικούς να πρωτοστατούν σε ηρωικές μάχες με τους πολίτες για την κατάληψη μιας θέσης στα τρένα της μεγάλης φυγής. Ο ίδιος ο Μελάς, που τη στιγμή της έναρξης των μαχών είχε πάρει άδεια για να παρακολουθήσει τη… θεία λειτουργία στη γειτονική Λάρισα, προκάλεσε μεν τη σύρραξη αλλά παρέμεινε ουσιαστικά άκαπνος, καθώς υπηρετούσε ως βύσμα στην «παρθένο πυροβολαρχία» του πρίγκιπα Νικολάου. Ο πόλεμος έληξε με παρέμβαση των Μεγάλων Δυνάμεων, που ήδη από τις 23 Μαρτίου είχαν προειδοποιήσει ότι δεν πρόκειται να επιτρέψουν την παραμικρή μεταβολή συνόρων, ενώ ο τουρκικός στρατός είχε φτάσει λίγο έξω από τη Λαμία (7.5). Ακολούθησε η υπογραφή προκαταρκτικής συνθήκης ειρήνης (6.9) με την οποία η Ελλάδα ανέλαβε την υποχρέωση να καταβάλει στην Πύλη αποζημίωση 4.000.000 λιρών (100.000.000 δρχ.), διασφαλίζοντας ταυτόχρονα «τα κεκτημένα δικαιώματα των παλαιών δανειστών της Ελλάδος» με την επιβολή διεθνούς ελέγχου πάνω στα οικονομικά της.
Την ήττα ακολούθησε, φυσικά, η κατακραυγή. Πολλοί από τους «παρασυρθέντες» από τον εθνικό οίστρο της πρώτης περιόδου έσπευσαν να πάρουν τις αποφάσεις τους, κάποιοι μάλιστα από τους άμεσα ενεχόμενους στην εθνική πανωλεθρία εξελίχθηκαν στους δριμύτερους κατηγόρους της «δυσωνύμου» -πλέον- Εταιρείας. Η ηγεσία της Ε.Ε., απ’ την πλευρά της, ασχολήθηκε περισσότερο με την προστασία «του περισσεύματος» των κεφαλαίων της, «όπερ επωφθαλμία η κυβέρνησις», φροντίζοντας σ’ αυτή τη δύσκολη εθνική στιγμή να στείλει το μεγαλύτερο μέρος των αποθεμάτων της «εις το Εξωτερικόν» (Αρχείο Δαγκλή, όπ.π., σ. 151). Κάτω από την πίεση κυβέρνησης και κοινής γνώμης, ιδίως μετά τη δημοσίευση του διαχειριστικού ελέγχου που πραγματοποίησαν υπάλληλοι του υπ. Οικονομικών στο ταμείο της, το τελευταίο Δ.Σ. της Ε.Ε. αποφάσισε την 1η Δεκεμβρίου 1900 την αυτοδιάλυση της οργάνωσης. Το ίδιο παρέμεινε ωστόσο σε λειτουργία, επιφυλάσσοντας στον εαυτό του τον ρόλο σκιώδους καθοδηγητικού οργάνου της επίσημης κρατικής ηγεσίας: «Κατά πρότασιν του ανθυπολοχαγού του πυροβολικού Παύλου Μελά και του καθηγητού Νικολάου Πολίτου, το Δ.Σ. της Εταιρείας δεν διελύθη. Απεφασίσθη να συνέρχεται από καιρού εις καιρόν και να συζητή τα εθνικά ζητήματα, εισηγούμενον αναλόγους λύσεις εις την εκάστοτε Κυβέρνησιν» (Διεύθυνσις Ιστορίας Στρατού, «Ο Μακεδονικός Αγών», Αθήναι 1979, σ. 124). Η μετάλλαξη του θορυβώδους αλυτρωτικού παρακράτους σε αόρατο «βαθύ κράτος» είχε ολοκληρωθεί.
Σε αντίθεση με τον «ατυχή» πόλεμο του 1897, η δυναμική επανενεργοποίηση του ίδιου δικτύου, μισή δεκαετία αργότερα, έχει καθαγιαστεί στην επίσημη εθνική μνήμη σαν «Μακεδονικός Αγώνας». Στην πραγματικότητα, όπως διαπιστώνουμε από τη δημοσιευμένη κι αδημοσίευτη αλληλογραφία των πρωταγωνιστών της, και τούτη τη φορά οι «εθνικές» στοχεύσεις του ίδιου κύκλου απέβλεπαν πάνω απ’ όλα στην ποδηγέτηση της εσωτερικής πολιτικής και κοινωνικής ζωής του ελληνικού βασιλείου. Εξίσου κοινές υπήρξαν και οι πιθανολογούμενες διασυνδέσεις του με τους μηχανισμούς επιβολής της γερμανικής πολιτικής στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων και της Μ. Ανατολής. Αν η δράση της Ε.Ε. το 1897 έχει περιγραφεί από διάφορες πηγές ως εξυπηρέτηση σχεδιασμών του Βερολίνου (βλ. παραδίπλα), επικεφαλής του «Μακεδονικού Κομιτάτου» της Αθήνας το 1904 ανέλαβε ο εκδότης του «Εμπρός» Δημήτριος Καλαποθάκης, αποδεδειγμένα τρόφιμος γερμανικών κονδυλίων εκείνη την εποχή. Στο μεσοδιάστημα, ο ίδιος είχε πατρονάρει το αντιδραστικό φοιτητικό κίνημα του 1901 εναντίον της μετάφρασης του Ευαγγελίου στη δημοτική (κίνημα το οποίο στρεφόταν κατά της «Σλάβας» -Ρωσίδας- βασίλισσας Ολγας, με ζητωκραυγές υπέρ του διαδόχου Κωνσταντίνου και της Γερμανίδας συζύγου του) και την αιματηρή συνέχειά του το 1903 κατά της μετάφρασης των αρχαίων τραγωδιών.
Ο Μακεδονικός Αγώνας ως «πραξικόπημα»
Ας σταθούμε, όμως, στα γραπτά τεκμήρια. Ο λόγος για την αλληλογραφία του Παύλου Μελά με τον κουνιάδο του Ιωνα Δραγούμη κατά τη δρομολόγηση του Μακεδονικού Αγώνα. Λίγο μετά την άφιξή του, ως προξενικός γραμματέας, στο Μοναστήρι (νυν Μπίτολα) της Μακεδονίας, ο Δραγούμης γράφει στον Μελά (23.1.1903) για την επικείμενη ίδρυση στην Αθήνα μιας νέας Εταιρείας «με λίγους ανθρώπους, πλουσίους και καλούς» («Τα τετράδια του Ιλιντεν», σ. 11). Οι στόχοι και τα χαρακτηριστικά της περιγράφονται ως εξής από τον ίδιο, στο προσωπικό σημειωματάριό του: «Σκοπός: α) Να βγάζη βουλευτάς που να συλλογίζωνται αλλιώς από τους κοινούς [...], (β) Να συνδέη τις εσωτερικές ενέργειες με τις ενέργειες τις έξω [...], (δ) Να ανυψώση τον στρατό, (ε) Να ανατρέφη τα παιδιά με αγάπη για την Ελλάδα» (ό.π., σ. 49). Ακόμη πιο εύγλωττη είναι η ρητή σύνδεση του όλου εγχειρήματος με ένα σχέδιο αποκλεισμού των αιρετών εκπροσώπων του λαού από τη διαχείριση των «εθνικών» ζητημάτων και αντικατάστασή τους από μια αυτοδιόριστη αριστοκρατία: «Ας βγαίνουν βουλευτές, για να μην τύχη και θυμώση ο λαός αν του αφαιρέσουν τον ψήφο. Μα οι βουλευτές ας μην κοιτάζουν τα εθνικά ζητήματα, ας κοιτάζουν τα επαρχιακά. Τα εθνικά ας τα κοιτάζουν εκείνοι που μόνο αυτά βλέπουν» (σ. 51).
Δεν λείπει, στο ίδιο κείμενο, ακόμη και το όραμα μιας στρατηγικής απαλλαγής από τους δημοκρατικούς θεσμούς: «Αν είμαστε ζωντανό γένος δε θα κολλήσουμε στο πολιτικό σύστημα που μας κάθισαν. Το σύνταγμα και οι βουλευτές είναι μια αρρώστεια, δεν είναι η ζωή μας. Ή θα μας πεθάνη ή θα ψοφήση, τέλος πάντων αυτή. Και θα ζήσουμε τότε με άλλο σύστημα πολιτικό που να μας έρχεται καλλίτερα. Πώς χωρίς να μας μελετήσουν, χωρίς να μάθουν καλά το φυσικό μας, μας κόλλησαν βουλευτές και συντάγματα;» (σ. 51). Αυτοί που «κόλλησαν» στο ελληνικό κράτος «βουλευτές και συντάγματα» δεν ήταν βέβαια άλλοι από τις επαναστατικές εθνοσυνελεύσεις του 1821. Παρά τις εθνοσωτήριες διακηρύξεις του, ο Ιων υπήρξε πάντως απόλυτα συνεπής στην απέχθειά του προς τη φιλελεύθερη κληρονομιά της εθνεγερσίας: κεντρική ιδέα των κηρυγμάτων του προς τον μακεδονικό πληθυσμό, τις παραμονές της αντιοθωμανικής εξέγερσης του 1903, ήταν «ότι, αφού υποφέραμεν τους Τούρκους τόσους αιώνας, πρέπει να δυνάμεθα να τους υποφέρωμεν ακόμη ολίγον» («Νέα Εστία» 1962, σ. 1880).
Ακόμη πιο αποκαλυπτικός είναι ο Δραγούμης στις επιστολές που στέλνει στον Μελά από τις Σέρρες το φθινόπωρο, ταυτίζοντας τον αντιβουλγαρικό αγώνα στη Μακεδονία με ένα πραξικόπημα για την κατάληψη της εξουσίας στο ελληνικό βασίλειο, διατηρώντας εν ανάγκη την τυπική πρόσοψη των κοινοβουλευτικών θεσμών:
«Πρέπει να είσαστε έτοιμοι για το πραξικόπημα που πρέπει να γίνη», γράφει στις 20.10.1903. «Εχουμε βουλιάξει σε μια σιχαμερή λάσπη κοινοβουλευτισμού. Δεν βγαίνουμε απ’ αυτήν με ημίμετρα. Δεν ξέρω αν θα μπορέσουμε να ξελασπώσωμε σύντομα με ένα μόνο πραξικόπημα. Ομως εν πάση περιπτώσει πρέπει να κάνωμε ένα πραξικόπημα τη στιγμή που θα είναι αναγκαίο, είτε να ριχτούμε επί των βουλγάρων, είτε να καταλάβομεν την χώραν που μας ανήκει. [...] Δεν έχομεν καιρόν να χάσωμεν. Ετοιμάσατε το έδαφος. Αν ο βασιλεύς είναι ηλίθιος ή αν κοιμάται, αφήστε τον στη θέση του, τον έχομεν πάντα ανάγκη. Αυτό πρέπει να είναι ένας όρος του πραξικοπήματος, να διατηρήσωμεν τον βασιλέα. [...] Ακουσέ με, δεν έχομεν καιρόν να χάσωμεν. Πρέπει να σχηματίσωμεν την δική μας Κυβέρνησιν ώστε να είναι έτοιμη να αναλάβη την Κυβέρνησιν τη στιγμή που θέλουμε. Προς το παρόν κάνετε ό,τι είναι δυνατό για να συσπειρωθείτε και ν’ αφυπνίσετε τον σκεπτόμενον λαόν. (Αν πρόκειται για καινούριες εκλογές, έχετε υποψηφίους έτοιμους). Εξασφαλίσατε τον στρατόν. Το σώμα των αξιωματικών πρέπει να είναι με ημάς. Ανυψώσατε τον στρατόν στην πρώτη σειρά» (όπ.π., σ. 333-7).
Στην πραγματικότητα, βέβαια, οι κοινοβουλευτικοί θεσμοί δεν ανατράπηκαν την πενταετία 1903-08. Ακόμη και οι κινηματίες του 1909 στο Γουδή ένιωσαν πολύ γρήγορα την υποχρέωση να παραδώσουν την εξουσία στους πολιτικούς, στο πρόσωπο του Βενιζέλου. Κληρονομιά του Μακεδονικού Αγώνα υπήρξε, ωστόσο, η σύσταση ενός δικτύου πολιτικοστρατιωτικών στελεχών εθισμένων στην ταύτιση της εθνικής δράσης με την αιματηρή εκκαθάριση των πολιτικών και (κυρίως) των κοινωνικών αντιπάλων τους. Οι αυταρχικές κρατικές και ιδίως οι παρακρατικές δομές των επόμενων δεκαετιών στήθηκαν κι επανδρώθηκαν απ’ αυτό ακριβώς το προσωπικό. Για να σταθούμε σ’ ένα μόνο -λιγότερο γνωστό- παράδειγμα αυτής της συνέχειας: υπ’ αριθμόν 1 ιδρυτικό μέλος της Ε.Ε., ο Κωνσταντίνος Κωνσταντινόπουλος οργάνωσε το 1906, ως «ειδικός γραφέας» του Προξενείου Μοναστηρίου, μια σειρά τυφλών σφαγών πίσω από την πλάτη των προϊσταμένων του, για να αναδειχθεί μια δεκαετία αργότερα σε συντονιστή των αντιβενιζελικών Επιστράτων.
Εχοντας προφανώς υπόψη αυτή την προϊστορία και αποτίοντας φόρο τιμής στη συνέχεια του βαθέος κράτους, οι συντονιστές της αντιεαμικής και φιλοβασιλικής «λευκής τρομοκρατίας» του 1946 θα αυτοονομαστούν «Μακεδονικό Κομιτάτο» («Ιός» 17.5.2009). Παρόλο που η δολοφονική δράση τους κατά των «εαμοβουλγάρων» εκτεινόταν, πλέον, από τα σύνορα μέχρι τον Ισθμό…
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
Ο πατριωτισμός του χρηματιστηρίου
Η χρονική σύμπτωση της πυροδότησης του πολέμου του 1897 με τη σιωπηρή απόρριψη λίγο νωρίτερα από την Αθήνα μιας ευνοϊκής συμβιβαστικής ρύθμισης του ελληνικού χρέους (18.2.1897) έχει τροφοδοτήσει ποικίλα σενάρια, σύμφωνα με τα οποία η «ατυχής» εκείνη σύρραξη δεν υπήρξε προϊόν απλής εθνικιστικής υστερίας αλλά συνειδητή προβοκάτσια, προκειμένου να επιβληθεί τελικά στη χώρα ο πολύ πιο επώδυνος Διεθνής Οικονομικός Ελεγχος.
Στη συγκρατημένη εκδοχή της, η ερμηνεία αυτή περιορίζεται στην επισήμανση πως η Γερμανία ενθάρρυνε την Πύλη να κηρύξει τον πόλεμο στην Ελλάδα, αξιοποιώντας την επιδρομή των μισθοφορικών σωμάτων της Εθνικής Εταιρείας (Α. Ανδρεάδης, «Εθνικά δάνεια και ελληνική δημόσια οικονομία», Εν Αθήναις 1925, σ. 300-1). Πιο ευφάνταστες εξιστορήσεις κάνουν λόγο για «ψευτοπόλεμο» προσχεδιασμένο από τον βασιλιά Γεώργιο ήδη από το καλοκαίρι, με σκοπό την επιβολή του διεθνούς ελέγχου και αντάλλαγμα την αυτονόμηση της Κρήτης με ύπατο αρμοστή τον γιο του. Εισηγητής αυτής της τελευταίας θεωρίας υπήρξε (εν έτει 1910) ένα σημαίνον στέλεχος της… Εθνικής Εταιρείας, ο δικηγόρος Νικόλαος Λεβίδης, φροντίζοντας να εμφανίσει τον (ζωντανό ακόμη) βασιλιά ως αθώο θύμα των περιστάσεων. Μεταγενέστερες αναδιατυπώσεις της από τον δημοσιογράφο Στέφανο Στεφάνου («Ελεύθερον Βήμα» 16.3.1927, «Οικονομικός Ταχυδρόμος» 8.4.1934) θέλουν αντίθετα τον Γεώργιο να διαδραματίζει ηγετικό ρόλο στη συνωμοσία, κερδοσκοπώντας μάλιστα ασύστολα με τα ομόλογα του ελληνικού δημοσίου στο χρηματιστήριο του Λονδίνου, μαζί με τον επιμελητή της βασιλικής χορηγίας Νικόλαο Θων και τον τραπεζίτη Ανδρέα Συγγρό. Σε παρόμοια ιδιωτική κερδοσκοπία του Γεωργίου με το δημόσιο χρέος του δικού του βασιλείου αποδίδει ο ίδιος συγγραφέας και την παραίτηση του Χαριλάου Τρικούπη το 1893. Οσο για τα μέλη της Ε.Ε., αυτά, «χωρίς να το εννοήσουν, έγιναν όργανα γερμανικού σχεδίου όπως εξωθηθή η Ελλάς εις πόλεμον και ηττωμένη εξαναγκασθή να υποκύψη εις την παραδοχήν ενός διεθνούς οικονομικού ελέγχου».
Ενδιαφέρον για τον σημερινό αναγνώστη έχει η ερμηνεία απ’ τον Στεφάνου του «ευεξηγήτου γερμανικού ενδιαφέροντος» για το ελληνικό χρέος: «Τα ελληνικά χρεώγραφα κατά το πλείστον ήσαν εις χείρας γερμανικάς. Ο ενθουσιασμός του γερμανικού λαού από τον γάμον της Σοφίας [με τον διάδοχο Κωνσταντίνο] διοχετεύθη εις την απόκτησιν ελληνικών τίτλων, οι οποίοι ήσαν εις την κατοχήν μικροκεφαλαιούχων, μικροεισοδηματιών, υπαλλήλων, εμπόρων, βιομηχάνων, υπηρετών, μικροταμιευτών. Ο γερμανικός τύπος εμαίνετο κατά της Ελλάδος. Το σατυρικόν φύλλον “Κλαντεραντάτς” εδημοσίευσε μίαν γελοιογραφίαν του Γεωργίου, με φουστανέλλες, καβάλλα επάνω εις ένα άλογο και από κάτω έγραφε καλαμπουρίζον: Der kleine klephte, ο μικρός Αρματωλός ή… ο μικρός κλέφτης». Το ειδικό βάρος των ομολογιούχων στον καθορισμό της γερμανικής πολιτικής επιβεβαιώνεται κι από πιο φερέγγυες πηγές, μολονότι σε γερμανικά χέρια βρισκόταν μόλις το 10% του ελληνικού χρέους.
Στα δικά του απομνημονεύματα, ο Συγγρός παρακάμπτει ανεξήγητα όλη την τριετία 1894-97, για να ξαναπιάσει το νήμα της αφήγησης από την επομένη της ανακωχής. Αμέσως μετά την κατάπαυση του πυρός, γράφει, τον επισκέφθηκε ο υπουργός Οικονομικών αναζητώντας τρόπο «ευρέσεως δανείου προς πληρωμήν της πολεμικής αποζημιώσεως». Ο εθνικός ευεργέτης δεν δίστασε να του υποδείξει «ότι πρέπει αμέσως και άνευ της ελαχίστης χρονοτριβής» να επιδιώξει συμβιβασμό «μετά των παλαιών ημών δανειστών και ιδίως των Γερμανών» (τ. Γ΄, σ. 193). Πριν περάσουν δε λίγες μέρες, κυβέρνηση και ανάκτορα του ανέθεσαν να διαχειριστεί, «ανεπισήμως», το όλο ζήτημα.
………………………………………………………………………………………………………………………….
Διαβάστε
• Γιάνης Γιανουλόπουλος, «“Η ευγενής μας τύφλωσις…”, Εξωτερική πολιτική και “εθνικά θέματα” από την ήττα του 1897 έως την μικρασιατική καταστροφή» (Αθήνα 1999, εκδ. Βιβλιόραμα). Εξαιρετική ανάλυση του αυτοκαταστροφικού εθνικισμού των αρχών του εικοστού αιώνα, με έμφαση στην «Εθνική Εταιρεία» και τον πόλεμο του 1897.
• Γιώργος Πετσίβας (επιμ.), «Ιωνος Δραγούμη. Τα τετράδια του Ιλιντεν» (Αθήνα 2000, εκδ. Πετσίβα). Το ημερολόγιο και η αλληλογραφία του πρωτεργάτη της ένοπλης ελληνικής επέμβασης στη Μακεδονία. Ιδιαίτερα αποκαλυπτικά για τη στενή διαπλοκή αυτής της τελευταίας με την επιδίωξη μιας αυταρχικής/αντικοινοβουλευτικής εκτροπής στο εσωτερικό του ελληνικού βασιλείου.
• Γιώργος Μαυρογορδάτος, «Εθνικός διχασμός και μαζική οργάνωση. Οι επίστρατοι του 1916» (Αθήνα 1996, εκδ. Αλεξάνδρεια). Ενδιαφέρουσα μονογραφία για το πρωτοφασιστικό κίνημα των Επιστράτων, βασισμένη ως επί το πλείστον σε πρωτογενείς πηγές της εποχής.
• «Σπουδές στο γαλανόμαυρο. τ. Α΄ Ο ελληνικός φασισμός στο μεσοπόλεμο» (Αθήνα 2013, εκδ. Antifa Scripta). Επισκόπηση της συγκρότησης του μεσοπολεμικού «βαθέος κράτους» από στρατευμένη αντιφασιστική σκοπιά, με εξαιρετικά εύστοχες επισημάνσεις για τη μακροχρόνια διαπλοκή αστικού πολιτικού προσωπικού, υπηρεσιών ασφαλείας, «πατριωτικών» συλλόγων και ακροδεξιάς.
• Γ.Β. Δερτιλής, «Ιστορία του ελληνικού κράτους, 1830-1920» (Αθήνα 2005, εκδ. Βιβλιοπωλείον της Εστίας). Δίτομη εμπεριστατωμένη περιγραφή της σταδιακής οικοδόμησης των οικονομικών και πολιτικών δομών του νεοελληνικού κράτους. Αξιοσημείωτοι οι εξαντλητικοί στατιστικοί πίνακες που πλαισιώνουν την κεντρική αφήγηση.
ΦΟΡΕΙΣ ΤΟΥ ΙΟΥ: Τάσος Κωστόπουλος, Αντα Ψαρρά, Δημήτρης Ψαρράς ios@efsyn.gr
