Σάββατο, Φεβρουαρίου 26, 2011

Η ταξική «καρδιά» του Μακεδονικού

 

Του ΤΑΣΟΥ ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ

Η ελληνική βιβλιογραφία για το Μακεδονικό Ζήτημα στην «κλασική» του φάση, μέχρι δηλαδή τους Βαλκανικούς πολέμους και την κατάλυση της οθωμανικής κυριαρχίας, χαρακτηρίζεται από μια έντονη ανισομέρεια.

Από το εξώφυλλο του βιβλίου, αγρόκτημα στην Κορφούλα (Νοβοσέλο) Καστοριάς

Αυτό που έχει μελετηθεί είναι κυρίως οι διπλωματικές και (με ισχυρή δόση εθνικά ορθής αυτολογοκρισίας) στρατιωτικές παράμετροι του ζητήματος.

Οι κοινωνικές αντιθέσεις της μακεδονικής κοινωνίας πριν από το 1912 και η διαπλοκή τους με την ανάπτυξη των αντιμαχόμενων εθνικών κινημάτων και τις στρατηγικές επιλογές των εθνικών κέντρων, μόνο περιθωριακά έχουν θιγεί -συνήθως με παρεμπίπτουσες, δευτερεύουσες και λακωνικές αναφορές.

Κι όμως, το Μακεδονικό είναι πρακτικά αδύνατο να κατανοηθεί χωρίς τη γνώση του κοινωνικού πεδίου και των αντιθέσεων, πολιτική αντανάκλαση των οποίων υπήρξε η διαμάχη μεταξύ «ελληνοφρόνων» και «σλαβοφρόνων» Μακεδόνων στη διάρκεια μισού και πλέον αιώνα.

Το σοβαρό αυτό κενό έρχεται να καλύψει το βιβλίο του Σπύρου Καράβα, επίκουρου καθηγητή Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Αιγαίου, «Μακάριοι οι κατέχοντες την γην. Γεωκτητικοί σχεδιασμοί προς απαλλοτρίωση συνειδήσεων στη Μακεδονία 1880-1909» (Αθήνα 2010, εκδ. Βιβλιόραμα).

Αντικείμενό του είναι μια ξεχασμένη αν και σημαντικότατη πτυχή αυτής της διαπλοκής του κοινωνικού με το εθνικό: τα σχέδια εξελληνισμού της (οθωμανικής ακόμη) Μακεδονίας διά του «εξελληνισμού» τής εκεί γεωκτησίας. Ως πηγές, ο συγγραφέας χρησιμοποιεί υλικό από τα αρχεία του ΥΠΕΞ και προσωπικοτήτων της εποχής (Στ. Δραγούμης, Π. Δέλτα κ.ά.), τον Τύπο των ημερών, κυρίως όμως ένα ντοκουμέντο προκλητικά αγνοημένο από την εγχώρια μακεδονολογία: το φυλλάδιο «Το έργον του ελληνισμού εν Μακεδονία», που τύπωσε το 1880 «ως χειρόγραφον» (σε περιορισμένο δηλαδή αριθμό αντιτύπων, για διανομή σε στενό κύκλο οικονομικών παραγόντων και στελεχών του ελληνικού κράτους) ο Αθανάσιος Ευταξίας.

Τρικουπικός και τσιφλικάς

Απεσταλμένος της κυβέρνησης Τρικούπη στη Μακεδονία τα αμέσως προηγούμενα χρόνια, ο τελευταίος αναλύει χωρίς εξωραϊσμούς την «εθνολογική» και κοινωνική κατάσταση στην περιοχή, εισηγούμενος μια στρατηγική συστηματικής αγοράς οθωμανικών τσιφλικιών και μετατροπής τους σε «εστίες ελληνικής εθνικής ζωής», με στρατηγικό στόχο τον γλωσσικό εξελληνισμό και -προοπτικά- την εγχάραξη ελληνικής εθνικής συνείδησης στους σλαβόφωνους καλλιεργητές τους. Συνδυάζοντας την εθνική δράση με τα ιδιωτικά του συμφέροντα, ο Ευταξίας φρόντισε, άλλωστε, στο ίδιο διάστημα να μετατραπεί ο ίδιος σε τσιφλικά, αγοράζοντας ένα αγρόκτημα με σλαβόφωνους κολίγους στο Τίκφες.

Ολόκληρο το φυλλάδιό του αναπαράγεται στο βιβλίο ως παράρτημά του, μαζί με δυο παρεμφερείς εισηγήσεις του 1859 (από τον εγκαταστημένο στις Σέρρες γιατρό Ιωάννη Θεοδωρίδη) και του 1909 (από τον πρόξενο Σερρών Αντώνιο Σαχτούρη). Η εμπιστευτική φύση της όλης «πραγματείας» είναι σαφής: ο Ευταξίας ξεκαθαρίζει στους επίλεκτους αναγνώστες του ότι «διά λόγους ευνοήτους εκρίθη επιβλαβής η δημοσίευσις αυτής» και ζητεί να μην «ανακοινώσωσιν αυτήν και εις άλλους, μη δυναμένους να τηρήσωσι το πράγμα εν απορρήτω».

Αποκαλυπτική είναι επίσης η περιγραφή από τον Καράβα της αντιμετώπισης του ντοκουμέντου από την «εθνικά ορθή» ελληνική ιστοριογραφία: είτε πλήρης αποσιώπηση είτε παραπλανητικές αναφορές, υψηλά δείγματα «της τέχνης τού να μιλάς αποσιωπώντας και να αποκαλύπτεις συγκαλύπτοντας» (σ. 42).

Τα... «κτήνη» του Δραγούμη

Χρησιμοποιώντας ως σκελετό το κείμενο του Ευταξία, και διασταυρώνοντάς το με παρόμοιες υπηρεσιακές εκτιμήσεις και εισηγήσεις μισού αιώνα, ο Καράβας φωτίζει εξαιρετικά το κοινωνικό υπόβαθρο της ελληνικής πολιτικής στην οθωμανική Μακεδονία. Από τις πρώτες κινδυνολογικές διαπιστώσεις του 1859 μέχρι τα εποικιστικά σχέδια του Ιωνα Δραγούμη, που το 1903 διαπιστώνει πως «απαιτείται όχι διατήρησις αλλά κατάκτησις της Μακεδονίας» με εγκατάσταση ελληνόγλωσσων γεωργών για ν' αποτραπεί ο κίνδυνος να μετατραπούν κάποια μέρα σε ιδιοκτήτες τα «κτήνη [τα] λαλούντα την βουλγαρικήν» που καλλιεργούν τη γη της, η εικόνα που προβάλλει απέχει έτη φωτός από το εξωραϊστικό σχήμα της κυρίαρχης ιστοριογραφίας.

Ο συγγραφέας δεν περιορίζεται ωστόσο στην τεκμηριωμένη αποδόμηση ενός ακόμη εθνικού μύθου. Καταδεικνύει, παράλληλα, την ευρωπαϊκή γενεαλογία αυτής της στρατηγικής: πρότυπο του γερμανοσπουδασμένου Ευταξία δεν ήταν άλλο από την πολιτική, που εφάρμοσε ο Βίσμαρκ για τον εκγερμανισμό των πολωνικών εδαφών της Πρωσίας. Αποκαλύπτει, επίσης, μια ξεχασμένη πρόταση της αγγλικής διπλωματίας προς τον σουλτάνο το 1869, δυο χρόνια μετά την εξέγερση των Φίνιανς, για εποικισμό της Μακεδονίας με «οικονομικά κατεστραμμένους και πολιτικά επικίνδυνους Ιρλανδούς αγρότες». Τελικά, το τελευταίο αυτό σχέδιο έμεινε στα χαρτιά -κι έτσι, το Δουβλίνο δεν αποτέλεσε έναν ακόμη παράγοντα του (ιστορικού αλλά και του σημερινού) Μακεδονικού...

= = =

Απο την εφημερίδα “Ελευθεροτυπία” 18/12/2010

http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=236549

Δευτέρα, Φεβρουαρίου 21, 2011

ΧΟΡΕΥΤΙΚΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΑ

 

Γραμμένο σε 01.02.2011

Μεγάλο χορευτικό φεστιβάλ παραδοσιακών χορών και τραγουδιών έλαβε μέρος στην πόλη Ίζμιρ-Σμύρνη της Τουρκίας, από τις 23 εώς και τις 28 Δεκεμβρίου 2010, προς τιμή του Κέμαλ Άτατουρκ. Την πολιτιστική κουλτούρα των Μακεδόνων της Ελλάδας εκπροσώπευσαν οι Солунчани-Σολούντσσανι, η χορευτική ομάδα «φύλακας» του πολιτισμού των εθνικά Μακεδόνων στην Ελλάδα.

Στο φεστιβάλ, το οποίο διοργανώθηκε για έκτη συνεχή χρονιά, συμμετείχαν επίσης χορευτικοί συλλόγοι από τη Ρουμανία, Δημ.Μακεδονίας, Βουλγαρία, Μαυροβούνιο, Κόσοβο, Βοσνία και Ερζεγοβίνη, Κροατία, Σλοβενία, Αλβανία και Τουρκία.

Εκπρόσωποι των Σολούντσσανι δήλωσαν για τη НоваЗора, ότι πέρασαν θαυμάσια και ότι στην ουσία παρουσίαση μακεδόνικων χορών και τραγουδιών έγινε από τρεις διαφορετικές χώρες, αφού και το χορευτικό της Αλβανίας προερχόταν από μακεδόνικα χωριά του Πούστετς.

Το καλύτερο όμως γεγονός συνέβη την τελευταία μέρα. Μετά από προτροπή του αντιδημάρχου πολιτισμού της Σμύρνης, επισκεύτηκαν το Άιντιν, ένα χωριό 100 χιλιόμετρα νοτιότερα, όπου εκεί ζουν περίπου 6.000 Μακεδόνες, με καταγωγή από τις περιοχές Кавадарци-Καβάνταρτσι και Неготино-Νεγκότινο της Δημοκρατίας της Μακεδονίας. Όλοι μαζί χόρεψαν και αμφότερες οι πλευρές, δεν μπορούσαν να πιστέψουν αυτό που έβλεπαν.

Επίσης άξιο θαυμασμού ήταν και το γεγονός ότι την παραμονή Χριστουγέννων και ενώ τα χορευτικά όλων των χωρών βρίσκονταν σε κοινό δείπνο, ο εκπρόσωπος του δήμου πήρε το μικρόφωνο και τους δήλωσε ότι όσοι θέλουν να εκκλησιαστούν λόγω Χριστουγέννων, θα μπορούν να το κάνουν στον ορθόδοξο  ναό της Αγίας Φωτεινής, όπου θα λειτουργήσει ιερέας που θα έρθει από τη Χίο.

Φανταστείτε ανάλογο σκηνικό π.χ. σε ανάλογο φεστιβάλ της Θεσσαλονίκης-Σόλουν, όπου ο εκπρόσωπος του Νομάρχη Ψωμιάδη, υπέυθυνος για την όλη οργάνωση, να δηλώνει στους μουσουλμάνους φιλοξενούμενους ότι στο τζαμί της πόλης θα τους υποδεχτεί χότζας από π.χ. την Κομοτηνή ή από την Τουρκία. Πράμματα ανήκουστα για την ελληνική πραγματικότητα.

Πολλοί είναι οι Μακεδόνες που ζουν σήμερα στην Τουρκία, μετά από διάφορες ανταλλαγές πληθυσμών που συνέβησαν στα Βαλκάνια. Σε εκείνες τις περιοχές, αλλά και παραλιακά, στις όχθες της Μαύρης θάλασσας, ζουν πολλοί Μακεδόνες με καταγωγή από χωριά της Καστοριάς-Костур και Έδεσσας-Воден.

Αναδημοσίευση από τη ΝοβαΖορα

http://novazora.gr/arhivi/2037

 

= = = =

Ακολουθεί βίντεο με το χορευτικό της Αλβανίας το οποίο προερχόταν από τα μακεδόνικα χωριά του Πούστετς (περιοχή κοντα στις Πρέσπες απο την πλευρά της Αλβανίας).

 

.

Σάββατο, Φεβρουαρίου 12, 2011

Η Χαρά Νικοπούλου τώρα δικαιώνεται

Γραμμένο σε 01.02.2011

Του Γιώργου Ν. Παπαδάκη

Σας έχω συνηθίσει από τούτη εδώ τη στήλη να κάνω αναφορές σε ορισμένους- συνήθως ασήμαντους ανθρώπους- clip_image003που εν τούτοις λόγω της θέσης που κατέχουν, νομίζουν ότι έγιναν σημαντικοί. Αυτή τη φορά θα ασχοληθούμε με την Χαρά Νικοπούλου, μια κλινική περίπτωση που δυστυχώς έγινε δασκάλα και εστάλη στη Θράκη για να διδάξει (και) στα παιδιά της μειονότητας. Το τι τους δίδαξε είναι λίγο-πολύ γνωστό από τηλεοπτικές εκπομπές και τον Τύπο. Για όσους δεν γνωρίζουν, αρκεί μονάχα να πούμε ότι η εν λόγω «εκπαιδευτικός»  προσπάθησε ούτε λίγο ούτε πολύ να πείσει- με λόγια αλλά και έργα τα άτυχα μουσουλμανόπαιδα που βρέθηκαν στις αίθουσες διδασκαλίας της ότι η θρησκεία τους, τα ήθη και τα έθιμα τους είναι περίπου για πέταμα και ότι η αλήθεια βρίσκεται στις ελληνορθόδοξες παραδόσεις.

Όπως ήταν φυσικό, η κυρία αυτή προκάλεσε τεράστιες αντιδράσεις στην τοπική κοινωνία, η οποία σε συννενόηση με τις δημοτικές  αρχές και το υπουργείο Παιδείας, την έστειλε απο εκεί που ήρθε. Θα μου πείτε, τότε γιατί ασχολείσαι ακόμα μαζί της; Μα διότι την εθνικιστική και μισαλλόδοξη συμπεριφορά της αυτή ήρθε να δικαιώσει με τον πιο πανηγυρικό τρόπο πριν ένα περίπου μήνα, η Ακαδημία Αθηνών. Το ανώτατο «πνευματικό» ίδρυμα της χώρας απένειμε στη Νικοπούλου το Αργυρό Μετάλλιο Ανδρείας (!) για τα κατορθώματά της στη Θράκη και πιο συγκεκριμένα «…για την προσήλωσή της στο καθήκον, την αυταπάρνηση και την εθνοπρεπή της στάση κατά την διάρκεια της υπηρεσίας της ως δασκάλας στο Μεγάλο Δέρειο του νομού Έβρου τα έτη 2004 -2008.»

Το βραβείο αυτό φαίνεται ότι το ζήλεψαν και άλλοι συνάδελφοι της Νικοπούλου, όπως ας πούμε η κυρία Νικολέτα Αραστάρη, διευθύντρια του 3ου Ενιαίου Λυκείου Φλώρινας/Lerin, και βάλθηκαν να την ξεπεράσουν. Τι έκανε λοιπόν αυτή η Αραστάρη; Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Στις 15 Ιανουαρίου, η 3η Λυκείου διοργάνωσε εκδήλωση, με σκοπό να μαζευτούν χρήματα για την καθιερωμένη πενταήμερη εκδρομή τους. 

Την Δευτέρα, 17 Ιανουαρίου, η εν λόγω διευθύντρια καλεί τα παιδιά στο γραφείο της και τα επιπλήττει δριμύτατα διότι- λέει- επέτρεψαν να ακουστούν μακεδονικά τραγούδια στην εκδήλωσή τους! Θαυμάστε επιχειρηματολογία εκπαιδευτικού:

«Ακούστε να σας πω, εδώ είναι ελληνικό σχολείο. Αυτό που κάνατε θίγει πρώτα από όλα τους εαυτούς σας. Τι γνώμη θα σχηματίσει ο κόσμος για σας; Κάνατε λάθος που αφήσατε να ακουστούν τα τραγούδια. Στα χωριά σας και στα πανηγύρια σας μπορείτε να ακούτε και να τραγουδάτε ότι θέλετε αλλά δεν επιτρέπεται σε σχολικό χορό να συμβαίνουν τέτοια…»

clip_image004Από που να αρχίσει και που να τελειώσει κανείς… Από το θλιβερό γεγονός ότι εν έτει 2011 ακούμε από εκπαιδευτικούς την ιδια «επιχειρηματολογία» που ακούγαμε τις δεκαετίες του ’60 και του ’70; Μη μιλάτε και μην τραγουδάτε τα «βλαβερά» μακεδόνικα. Δε μπορούν πλέον να στέλνουν τον κόσμο φυλακή και επινοούν άλλες μεθόδους τρομοκρατίας, όπως τι θα πει ό κόσμος. Ποιός κόσμος, μαντάμ; Μακεδόνικα μιλάει και ο κόσμος γύρω σας, δεν το έχετε καταλάβει; Που ζείτε αλήθεια; Και βάσει ποιας λογικής δεν επιτρέπεται σε σχολικό χορό που γίνεται σε μειονοτική περιοχή να ακούγονται σκοποί της κυριάρχης πληθυσμιακής ομάδας; Μήπως έχετε μείνει ακόμη στην επταετία της χούντας;

Τα παιδιά ευτυχώς, προς τιμήν τους, δεν «μάσησαν». Ορθά-κοφτά απάντησαν ότι δεν ντρέπονται αλλά απεναντίας είναι περήφανοι για την κληρονομιά που τους άφησαν οι πατεράδες και οι παπούδες τους. «Εμείς μεγαλώσαμε με αυτά τα τραγούδια και με αυτούς τους χορούς», είπαν στην διευθύντρια, βάζοντας τελεία στο θέμα.

Βιντεο από τον χορό που διοργάνωσε η 3η Λυκείου.

Τα συμπεράσματα που βγαίνουν από αυτή την ιστορία είναι πολλά και σημαντικά. Κατ’ αρχήν, αφορούν το υπουργείο Παιδείας και την πολιτική του ηγεσία που επιτέλους πρέπει να πάρει θέση για αυτά τα ατοπήματα των υπαλλήλων του και να μην τα χαρακτηρίσει «μεμονωμένα» για να βγει από τη δύσκολη θέση. Όχι μόνο δεν είναι τέτοια αλλά πολύ φοβάμαι ότι αντικατοπτρίζουν μια γενικευμένη προσπάθεια να επιστρέψει καθεστώς τρομοκρατίας στις περιοχές όπου ζουν εθνικά Μακεδόνες, ώστε να καθυστερήσει όσο γίνεται η αναπόφευκτη στιγμή που το κράτος θα συρθεί κυριολεκτικά και θα υποχρεωθεί να αναγνωρίσει τη μακεδονική γλώσσα και να την εισάγει στο δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα. Μήπως νομίζετε ότι δεν είναι ενήμερο το βαθύ κράτος για τις συλλογές υπογραφών που θα θέτουν επίσημα πλέον το ζήτημα;

Το πιο σημαντικό γεγονός, ωστόσο, είναι η αλλαγή στη στάση της νεολαίας. Από τα φοβισμένα και άβουλα Μακεδονόπουλα των πρώτων δεκαετιών μετά τον πόλεμο και τις σιωπηρές γενιές του ’80 και του ’90, έχουμε φτάσει σε μια γενιά που πλέον δεν φοβάται να δηλώσει δημόσια την καταγωγή της, να μιλήσει τη γλώσσα των προγόνων της και να διεκδικήσει ενεργά αυτά που δικαιούται.  Όλες οι μεγάλες αλλαγές που αφορούν τις μειονότητες στην Ευρώπη, ξεκίνησαν όταν η νεολαία ανέλαβε ενεργό ρόλο ή πήρε πλήρως τα ηνία. Στην Χώρα των Βάσκων, μια ολόκληρη γενιά (προς τα τέλη της φρανκικής δικτατορίας) δεν μιλούσε καν τη βασκική γλώσσα. Ήταν οι νέοι που μέσω πραγματικών «κρυφών σχολείων» (και όχι γιαλαντζί όπως αυτά που μαθαίνουμε εμείς), έμαθαν τη γλώσσα, την έβγαλαν από την αφάνεια και στην συνέχεια τη δίδαξαν ακόμα και στους ίδιους τους γονείς τους. Ανάλογα είναι τα βιώματα και από περιοχές της Καταλωνίας, της Βρετάννης, της Ουαλίας, σχεδόν παντού όπου η μειονοτική γλώσσα και κουλτούρα ήταν αντικείμενο καταστολής από τις κρατικές αρχές και κινδύνευε να εξαφανιστεί.

Όπως σας έγραφα και σε πρόσφατο σημείωμα, αυτό ακριβώς συμβαίνει σήμερα στη Βόρεια Ελλάδα και αυτή είναι η πιο ενθαρρυντική εξέλιξη, η ενεργή συμμετοχή των νέων Μακεδόνων στα πολιτικά και κοινωνικά δρώμενα. Είναι μια σχετικά τυχερή γενιά ετούτη, καθώς μεγάλωσε χωρίς το φόβο, χωρίς το μειονεκτικό σύνδρομο, με το οποίο ανατράφηκαν όλοι σχεδόν οι εθνικά Μακεδόνες που γεννήθηκαν εντός της νεοελληνικής επικράτειας πριν και μετά τον εμφύλιο. «Μη μιλάς τη γλώσσα, σώπασε, μη διεκδικείς τίποτα περισσότερο από αυτό που σου δίνουν.»

Αυτή η διαφορά είναι οφθαλμοφανής πλέον. Και για τους «φίλους» αλλά και για τους «εχθρούς» που για λίγο ακόμη θα κάνουν ότι μπορούν για να σταματήσουν το ορμητικό ποτάμι που έρχεται. Είναι αυτό το ποτάμι που θα κάνει ακόμα και τους γονείς των παιδιών αυτών να αναθαρρέψουν. Ας μην ξεχνάμε ότι την παραπάνω ιστορία την κατάγγειλε γονιός που όμως θέλησε να παραμείνει ανώνυμος. Ο φόβος που λέγαμε παραπάνω…

Όσο για την επιφανή εκπαιδευτικό της υπόθεσης, ο δρόμος είναι ανοικτός για να την παρασημοφορήσουν μερικά ξεκουτιασμένα γεροντάκια, σαν αυτά που αποτελούν την Ακαδημία Αθηνών. Και μετά θα μπουν όλοι μαζί στο χρονοντούλαπο της ιστορίας, που έλεγε και μια ψυχή…

= = = =

Αναδημοσίευση από την ΝΟΒΑ ΖΟΡΑ http://novazora.gr/arhivi/2002

 

 

 

Πέμπτη, Φεβρουαρίου 10, 2011

Απειλές κατά του blog "ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ".

Θαυμάστε τους!!! Άρχισαν τις απειλές!!! Τελικά μάλλον τους ενοχλούμε υπερβολικά με αυτό που κάνουμε. Θέλουμε την συμπαράστασή σας σε αυτό. Σχολιάστε το και Διαδόστε το!!!!! Ευχαριστούμε εκ των προτέρων για την συμπαράστασή σας!!! http://aegeanmacedonianculture.blogspot.com/2010/04/selo-sarakinovo.html
Αναδημοσιευση απο το blog ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ:

Τρίτη, Φεβρουαρίου 01, 2011

Κυκλοφόρησε το φύλλο Φεβρουαρίου 2011 της Νόβα Ζόρα.

 

Κυκλοφόρησε το φύλλο Φεβρουαρίου 2011 της Νόβα Ζόρα.


Released the edition of Nova Zora February 2011.


Објави издание на Нова Зора Февруари 2011 година.


http://novazora.gr/arhivi/date/2011/02

http://novazora.gr/arhivi/date/2011/02