Μια σταγόνα Ιστορία σχετικά με το Ζήτημα των Μειονοτήτων

 

Μια σταγόνα Ιστορία, σχετικά με το Ζήτημα των Μειονοτήτων στον κόσμο και στην Ελλάδα. Η εκπομπή παρουσιάστηκε στον ραδιοσταθμό ΒΗΜΑ FM την Τρίτη 5 Μαΐου 2015.
Στα αξιοσημείωτα, μεταξύ άλλων, η αναφορά σε Μακεδονική μειονότητα στην Ελλάδα καθώς και η αναφορά στον Ελευθέριο Βενιζέλο και την Ελλάδα ως οι μεγαλύτεροι πολέμιοι κάθε μειονοτικής προστασίας μαζί με την νεοϊδρυθείσα Πολωνία.

Μια σταγόνα Ιστορία. Παραλειπόμενα από την ελληνική και παγκόσμια ιστορία που ποτέ δεν διδαχτήκατε στο σχολείο.

Έρευνα – παρουσίαση
Δημήτρης Καμπουράκης

(click below to start video)

Το ζήτημα των μειονοτήτων θρησκευτικών, εθνικών, φυλετικών ή οτιδήποτε άλλο συνιστούσε την ιδιαιτερότητα μιας ομάδας ανθρώπων μέσα σε ένα μεγαλύτερο σύνολο, ήταν πάντα το μεγάλο αγκάθι της ιστορίας.

Ειδικά μετά τη δημιουργία εθνικών κρατών τους τελευταίους δύο αιώνες, διότι επί πολυεθνικών αυτοκρατοριών τα πράγματα ήταν καλύτερα, οι μειονότητες αντιμετωπίζονταν πάντα ως μεγάλο και δυσεπίλυτο πρόβλημα.

Η κρατούσα άποψη στις κρατικές ηγεσίες ήταν είτε το ξερίζωμα των μειονοτήτων, είτε η βίαιη ενσωμάτωση και άρα η εξαφάνιση τους. Πράγματα όχι εύκολα, αφού οι μικρές πληθυσμιακές ομάδες παρουσιάζουν εξαιρετική ιστορική αντοχή.

Ειδικά οι μειονότητες που βρέθηκαν μεν εγκλωβισμένες μέσα σε ένα εθνικό χώρο αλλά διαθέτουν μητρικό κρατικό μηχανισμό κάπου αλλού, δίπλα – παραπέρα, αντιμετωπίζονταν αλλά και συχνά λειτουργούσαν ως το μακρύ χέρι της μητρόπολης μέσα στη χώρα στην οποία ζούσαν.

Για πρώτη φορά, θεσπίστηκε μια στοιχειώδεις Διεθνής προστασία των μειονοτήτων με την Συνθήκη του Βερολίνου το 1878. Σε όλο του το εύρος όμως τέθηκε το θέμα με τη λήξη του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου στη Συνθήκη των Παρισίων το 1919.

Ο πόλεμος διέλυσε αυτοκρατορίες, έφτιαξε ή άλλαξε τα σύνορα σε εθνικά κράτη με αποτέλεσμα εκατομμύρια άνθρωποι να βρεθούν ως μειονότητες μέσα σε εχθρικά κρατικά περιβάλλοντα. Η Κοινωνία των Εθνών προσπάθησε να διευθετήσει το θέμα θεωρώντας ότι οι μειονότητες ήταν εν δυνάμει θρυαλλίδα για το ξέσπασμα ενός νέου αιματηρού γενικευμένου πολέμου. Το Εβραϊκό Λόμπυ των Η.Π.Α. προώθησε με ζήλο αυτές τις προστατευτικές πολιτικές ανησυχώντας για την τύχη των 10 εκατομμυρίων Εβραίων που ήταν σκορπισμένοι στον κόσμο.

Στη Σύνοδο των Παρισίων ένας από τους μεγαλύτερους πολέμιους κάθε μειονοτικής προστασίας ήταν η Ελλάδα και ο Ελευθέριος Βενιζέλος.

Η Ελλάδα από το 1912 έως το 1919, μέσα σε δυο Βαλκανικούς Πολέμους και τον Πρώτο Παγκόσμιο, όπου ο Βενιζέλος διάλεξε το σωστό στρατόπεδο που τελικά νίκησε, είχε τριπλασιάσει την έκτασή της. Τα νέα μας εδάφη έβριθαν από πληθυσμούς που κάθε άλλο παρά ελληνικοί ήταν: Βούλγαροι, Σέρβοι, Αλβανοί, Τούρκοι, αυτοαποκαλούμενοι Μακεδόνες, Εβραίοι, ως και Ρουμάνοι συγκροτούσαν μειονοτικούς πυρήνες μέσα στην ελληνική επικράτεια. Παρά το γεγονός ότι υπήρχαν και εγκλωβισμένοι ελληνικοί πληθυσμοί στις άλλες βαλκανικές χώρες το πρόβλημα ήταν βασικά στο εσωτερικό της Ελλάδας.

Ο Βενιζέλος μαζί με την νεοϊδρυθείσα Πολωνία που ήταν γεμάτη κι αυτή από γερμανικούς και ρωσικούς πληθυσμούς προσπάθησε να μπλοκάρει κάθε νομική προστασία των μειονοτικών. Δεν τα κατάφερε φυσικά.

Η προστασία που επέβαλαν οι Ευρωπαϊκές Δυνάμεις ήταν λίγο περίεργη βέβαια αφού προσπαθούσαν να προφυλάξουν τους μειονοτικούς πληθυσμούς χωρίς να επιτρέψουν στις μητρικές τους χώρες να τους εκμεταλλεύονται, πράγμα που ήταν αδύνατο.

Οι μειονοτικοί έπρεπε να γράφουν ως Πρόσωπα στη Γραμματεία Μειονοτήτων της Κοινωνίας των Εθνών και αυτή παρενέβαινε στο ζήτημα προσπαθώντας να επιβάλλει στη χώρα που καταπίεζε τους μειονοτικούς να συμμορφωθεί με τις Διεθνείς Συνθήκες. Φυσικά τίποτα από αυτά δεν λειτούργησε αποτελεσματικά.

Οι χώρες που είχαν μειονότητες στο εσωτερικό τους θεωρούσαν ότι η Κοινωνία των Εθνών επεμβαίνει στα εσωτερικά τους. Οι χώρες είχαν δικούς τους μειονοτικούς πληθυσμούς αλλού και τους χρησιμοποιούσαν απροκάλυπτα θεωρούσαν ότι η Κοινωνία των Εθνών δεν προστατεύει επαρκώς τους δικούς τους πληθυσμούς. Και επειδή, ειδικά στα Βαλκάνια, όλοι είχαν κι απ’ το ένα κι απ’ το άλλο η κατάσταση ήταν χαοτική. Το ίδιο και στην Κεντρική Ευρώπη. Όλα ετοίμαζαν τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.

Βέβαια, οφείλουμε να πούμε ότι μέσα από αυτές τις πολιτικές όλων των κρατών πλήθος μειονοτικών κοινοτήτων στο εσωτερικό όλων των χωρών τελικά εξαφανίστηκε ολοκληρωτικά.