ΓΙΑΝΝΑΚΗΣ ΖΛΑΤΑΝΗΣ

 

Ο Γιαννάκης Ζλατάνης περισσότερο γνωστός με το μικρό του όνομα “Γιαννάκης” είναι ένας από τους τελευταίους ενεργούς παλιούς κλαριντζήδες οργανοπαίκτες ο οποίος μαζί με τον Ουρούμη, τον Νήση και τους Ρόπκηδες και πολλούς άλλους κράτησαν ζωντανή τη μακεδονική μουσική παράδοση στη περιοχή της Πέλλας -κι όχι μόνο- στα πέτρινα χρόνια των δεκαετιών 1950-1960-1970-1980 τότε που σε γάμους, πανηγύρια, βαφτίσεις και κάθε είδους εκδηλώσεις των ντόπιων Μακεδόνων δεν ακουγόταν μακεδονικό τραγούδι, παρά μόνο σκέτη μακεδονική μουσική χωρίς λόγια.

Παρακολουθήστε το βίντεο με την μοναδική, ανεπανάληπτη, ιστορική συνέντευξη του βετεράνου κλαριντζή Γιαννάκη Ζλατάνη με την ευκαιρία της εορτής της Αγίας Παρασκευής και τις εκδήλωσης που διοργάνωσε ο Πολιτιστικός Σύλλογος στο χωριό Πλατάνη Έδεσσας, 25 Ιούλιου 2015.

-Γιαννάκη Ζλατάνη, Θα μας πεις δυο λόγια για τη σημερινή ημέρα και που βρισκόμαστε;
 Στην Πλατάνη! Πλατάνη! Είναι η μέρα της Αγίας Παρασκευής, κάνουμε κάθε χρόνο πανήγυρη. Ο κόσμος μας σέβεται από παλιά και γλεντάμε όλη τη νύχτα. Παράδοση με τις μουσικές, ο κόσμος χορεύει, βάζουμε τα χορευτικά μας. Όλα καλά!
 
-Θα έχετε και τραγούδι σήμερα; (σ.σ.: εννοεί στα μακεδονικά) 
Θα έχει και τραγούδι.

-Πάντα τραγουδούσατε στα πανηγύρια από παλιά;
 Από παλιά… παίζαμε τα τοπικά κομμάτια του τόπου μας. Τώρα έχουμε βάλει και τραγούδια. Η νεολαία έτσι θέλει τώρα. Παλιά δεν θέλανε. Αλλά σήμερα τα θέλουν, η νεολαία!
 
-Τα πανηγύρια γίνονται πλέον και με τραγούδι. Όχι παντού. 
Δεν είναι παντού αλλά στα πιο πολλά χωριά θέλουνε. Τα τραγούδια περνάνε σήμερα! Τέρμα!
 
-Τι έχεις να θυμηθείς από τα παλιά τα χρόνια όταν πρωτοξεκίνησες να παίζεις; Ποιόν θυμάσαι; Ποιος σε έμαθε; Από ποιόν; 
Εγώ έμαθα από ένα κλαρίνο απ’ τη Σκύδρα. Ήταν ο Γιουρούκης, που λέμε, καλό κλαρίνο αλλά είχαμε άλλη μουσική. Πιο μελωδία. Και παίζαμε τα τοπικά κομμάτια. Σήμερα που παίζουν, η νεολαία – και σήμερα καλά είναι για τους νέους, αλλά…
 
-Για ποια χρόνια αναφέρεσαι;
Για το 1966-67 μέχρι το 1980.
 
-Τι μουσική είχατε τότε;
Με τα χάλκινα, το κλαρίνο, τρομπόνι, δηλαδή η κάσα (το νταούλι). Είχαμε ωραία μουσική. Μελωδία.
 
-Ακορντεόν είχε;
 Είχε! Και Ακορντεόν είχαμε! Είχαμε όλα παράδοση! Δεν είχαμε ντραμς και…. αυτό... μηχανήματα.
 
-Ποιοι ήταν οι παλιότεροι μουσικοί που σας μάθανε αυτούς όλους τους σκοπούς που έχετε παίξει σε γάμους, πανηγύρια, σε βαφτίσια… 
Εγώ έμαθα από ένα κλαρίνο απ’ τη Σκύδρα… κι ένας που συγχωρέθηκε από τον Εξαπλάτανο ο Ουρούμης. Ο Νήσης ήτανε… οι Ρόπκηδες ήτανε… απ’ τους παλιούς! Μιλάμε για χάλκινα! Τα καλύτερα χάλκινα!
 
-Από τη Γουμένιτσα τι έχεις να πεις; 
Από Γουμέντσα δε μπορώ να πω διότι η Γουμέντσα τώρα βγήκαν στα χάλκινα. Η Γουμέντσα ήταν με ζουρνάδες και με τέτοια. Τα χάλκινα ήταν από ‘δω, από Έδεσσα και Νάουσα.

-Πες μου ποιος είναι ο πιο αγαπημένος σου παλιός χορός μακεδονικός μουσικός σκοπός παλιός που σε κάνει να συγκινείσαι. 
Εγώ συγκινούμαι με τα παλιά. Με αυτές τις γουβάδες που παίζαμε παλιά…
 
-Έχουμε τέτοια ονόματα χορών; Πες μου μερικά. 
Το Μπάϊ-Ποστολε (μτφρ: Μπαρμπα-Αποστόλης), Οτφορε Λενο Βρατνιτσκο (μτφρ: Άνοιξε Λένο την Πορτούλα), το Βεταρ Πουηντινάλο (μτφρ: Φύσηξε Αεράκι), Μάρινα, Κίτινα… πολλά είναι. Πολλά κομμάτια είναι. Αυτά είχανε μελωδία. Με σιγόντο τα παίζαμε. Να, αυτό είναι Μπάϊ-Ποστολε που λέμε. Κι αυτά τα παιδιά εγώ τα έμαθα. Ερχόταν στο σπίτι. Τον Λάκη τον Πέϊο εγώ τον έβγαλα κλαρίνο… κι όλους! Όλους!
 
-Πόσο χρονών είσαι Γιαννάκη; 
Είμαι 67 χρόνων. Το 1948 γεννηθείς! 
 
-Και ξεκίνησες να παιζεις από πότε; 
Από 10 χρόνων! Από 10 χρονών εγώ έπαιζα φλογέρα με τα πρόβατα, με τα γελάδια. Έπαιξα τρία χρόνια κάσα (σ.σ. τύμπανο) και μετά πήρα κλαρίνο. 
 
-Στα χωριά κοντά στα Γιαννιτσά, ποια χωριά σε καλούσαν περισσότερο; Παντού! Αμπελειές, Πιλοριτ, μες τα Γιαννιτσά, στη Γρίβα… στη Γρίβα με είχαν Θεό! Γουμένιτσα. Παντού! Παντού!
 
-Odιs ostse na Griva? (μτφρ: Πηγαίνεις ακόμη στη Γρίβα;) 
Odam! Odam! (μτφρ: Πηγαίνω! Πηγαίνω!). Εγώ το κλαρίνο το παίζω με ψυχή. Παίζω από μέσα μου. Δεν παίζω για να ακούν και για να παίζω. Εγώ… βγαίνει απ’ την ψυχή μου η μουσική.
Γιουρούκης, Ουρούμης, Γιαννάκης τα πρώτα κλαρίνα! Όλοι είμαστε καλοί! Όλοι παίζουν! Αλλά Γιουρούκης, Γιαννάκης, Ουρούμης, άλλο παίξιμο!

-Από τους παλιούς, ποιος άλλος έχει μείνει στην ζωή; 
Ο Γιουρούκης, αλλά τώρα δεν μπορεί να παίξει.
 
-Zivo je? (μτφρ: Ζωντανός είναι;) 
Zivo je! (μτφρ: Ζωντανός είναι!) στη Σκύδρα.
 
-Odime da go najdime nekogash? (μτφρ: Πάμε να τον βρούμε κάποια φορά;)
 Kie odime! Koga sakash ela zemime kie odime! (μτφρ: Θα πάμε! Όποτε θέλεις έλα πάρε με και θα πάμε!). Να είσαι καλά!
Αλλά ξέρεις τι θέλουμε; Θέλω τα παιδιά που τους έμαθα να μην ξεφεύγουν. Να κρατάνε ΠΑ-ΡΑ-ΔΟ-ΣΗ.
Η παράδοση είναι παράδοση. Τα ηπειρώτικα: παράδοση. Τα βλάχικα: παράδοση. Κι εμείς, θα κρατήσουμε τα ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΑ: ΠΑΡΑΔΟΣΗ!
 
-Πες μου, τελευταία, ένα μακεδονικό χορό με τραγούδι που πιστεύεις ότι δεν πρέπει να χαθεί και πρέπει να συνεχιστεί να υπάρχει.
 “Vreme tri godini”, “Brate da vetserame”. Έχει πολλά! Πολλά είναι! Δεν μπορούμε να τα πούμε (όλα). Πολλά είναι. Αυτά είναι τοπικά τραγούδια. Δικά μας.
 
-Nase! Nase! (μτφρ: Δικά μας! Δικά μας!) 
Nase, Makedonski! (μτφρ: Δικά μας, Μακεδονικά!)
 
-Nekoj stara pesna ima? (μτφρ: Κανένα παλιό τραγούδι υπάρχει;)
 Stara (pesna) ima… ne mi napamι sega… ima nogou pesnα ima… “Vreme Tri Godini”, “Zena Nemam - Pari imam ” (μτφρ: Παλιά (τραγούδια) υπάρχουν… υπάρχουν πολλά τραγούδια… “Καιρός τρια Χρόνια”, “Γυναικα δεν έχω - Λεφτα έχω”)
 
-Θα κλείσουμε ένα ραντεβού. Θα έρθω να σε πάρω και να βρούμε παλιούς μουσικούς και να καθίσουμε σαν μια καλή παρέα. Ευχαριστώ πάρα πολύ!

 Όποτε θέλεις φίλε μου. Όπως κράτησα εγώ παράδοση να κρατήσουνε και οι άλλοι!