НИКОЛА ЖЕЖОВ – ΝΙΚΟΛΑ ΖΖΕΖΖΟΒ

 

ГРЦИЈА МОРА ДА ГИ ПРИЗНАЕ ПРАВАТА НА МАКЕДОНЦИТЕ ВО НЕЈЗИНАТА ТЕРИТОРИЈА

Η ΕΛΛΑΔΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΕΙ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΜΑΚΕΔΟΝΩΝ ΣΤΗΝ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑ ΤΗΣ

Ο πανεπιστημιακός καθηγητής Никола Жежов – Νίκολα Ζζέζζοβ γεννήθηκε στις 20 Οκτωβρίου 1970 στην πόλη Штип – Σστιπ της Δημοκρατίας της Μακεδονίας, από γονείς καταγόμενους από το χωριό Пожарско,Мегленско-Πόζζαρσκο, Μέγκλενσκο (Λουτράκι Αλμωπίας). Το 1995 αποφοίτησε από τη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου του Σκόπιε, Ινστιτούτο Ιστορίας και το 2000 έλαβε μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών, στην κατεύθυνση ,,Ιστορία του Μακεδόνικου Λαού, Νέος Αιώνας,,. Τον τίτλο Δόκτορα Ιστορίας έλαβε το 2006, παρουσιάζοντας τη διατριβή ,,Το Μακεδόνικο Ζήτημα στις γιουγκοσλαβικές-βουλγαρικές σχέσεις (1918-1941). Επίσης έχει συμμετάσχει σε πολλά διεθνή σεμινάρια και συμπόσια και έχει εκδόσει περισσότερες μελέτες. Σήμερα εργάζεται ως καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Σβέτι Κίριλ και Μέτοντι του Σκόπιε, διδάσκοντας Σύγχρονη Ιστορία της Μακεδονίας και Μεθόδους Διδασκαλίας Ιστορίας και επίσης έχει επιλεχτεί ως αναπληρωτής Κοσμήτορας της Φιλοσοφικής Σχολής.

 

Συνέντευξη του Νίκολα Ζζέζζοφ στη ΝΟΒΑΖΟΡΑ Ιανουαρίου 2012 http://novazora.gr/arhivi/category/intervju

1.    Όπως είναι γνωστό, είστε πανεπιστημιακός καθηγητής Ιστορίας. Με ποιές περιόδους της ιστορίας ασχολείστε περισσότερο και τί σας ώθησε να ασχοληθείτε με αυτή την επιστήμη.

 

Εργάζομαι στο Ινστιτούτο Ιστορίας της Φιλοσοφικής Σχολής στο Σκόπιε της Δημοκρατίας της Μακεδονίας. Διδάσκω μαθήματα σχετικά με την Ιστορία της Μακεδονίας και ειδικότητά μου είναι η ιστορία του μακεδόνικου λαού στον 20ο αιώνα. Η διδακτορική μου διατριβή ήταν σχετική με το τμήμα της ιστορίας της Μακεδονίας μεταξύ των δύο παγκοσμίων πολέμων. Διάλεξα αυτήν την περίοδο της ιστορίας επειδή την είδα ως πρόκληση λόγω των πολλών ανεξήγητων γεγονότων, προσώπων, αλλά και επειδή και εγώ προσωπικά θεωρώ ότι ακριβώς σ΄αυτή τη χρονική περίοδο βρίσκεται το κλειδί για την λύση του μακεδόνικου ζητήματος και οι ιστορικές αιτίες για τις προσπάθειες κάποιων βαλκανικών κρατών να δώσουν στο ζήτημα σερβικό, βουλγαρικό και ελληνικό χαρακτήρα, που βεβαίως δεν είναι σωστό.

2.    Η Ελλάδα ισχυρίζεται ότι δεν υπάρχουν Μακεδόνες και ακόμη περισσότερο ότι δεν υπάρχουν εθνικά Μακεδόνες στην επικράτειά της. Τί απαντάτε σ΄αυτό;

Εγώ ως επιστήμονας, ως ιστορικός, προσπαθώ πραγματικά να είμαι όσο το

δυνατό λιγότερο υποκειμενικός και να εξηγώ τα ιστορικά γεγονότα και πρόσωπα με βάση επιχειρήματα και αποδεδειγμένα στοιχεία και όχι με συναισθηματικές επιβαρύνσεις. Οι μονογραφίες και τα επιστημονικά άρθρα που μέχρι σήμερα έχω γράψει, βασίζονται σε έγγραφα που έχω βρει κατα τις έρευνές μου στα αρχεία της Σερβίας, Βουλγαρίας και Δ.Μακεδονίας. Σε όλα αυτά τα έγγραφα, όσο και εάν έγινε προσπάθεια από τους κρατικούς παράγοντες να αποκρύψουν στοιχεία, διαπερνά ένα γεγονός – το μακεδόνικο ζήτημα είναι ένα ιδιαίτερο κρατικό και εθνικό ζήτημα και διαφοροποιείται από τα υπόλοιπα βαλκανικά ζητήματα. Εκφράζω μεγάλη λύπη που το σύγχρονο ελληνικό κράτος ακόμη δεν αναγνωρίζει την ύπαρξη της μακεδόνικης εθνικής συνείδησης ως πραγματικότητα, όχι μόνο στη Δημοκρατία της Μακεδονίας και τον κόσμο, αλλά και στην επικράτειά της. Η προσπάθεια να δωθεί στη μακεδόνικη ταυτότητα γεωγραφική διάσταση και να παρουσιαστεί ως τμήμα της ελληνικής εθνικής ταυτότητας, δεν έχει καμία επιστημονική βάση. Η ύπαρξη του μακεδόνικου λαού είναι πραγματικότητα και η Ελλάδα θα πρέπει να το αναγνωρίσει αυτό. Εγώ ως ιστορικός βεβαιώνω την ελληνική κυβέρνηση και όλους τους πολιτικούς παράγοντες στην Ελλάδα, ότι εάν συμβεί αυτό, στο πρόσωπο της Δ.Μακεδονίας και του μακεδόνικου λαού, θα βρουν έναν ειλικρινή και διαρκή φίλο. Εάν η ελληνική κυβέρνηση συνεχίσει και παραπέρα να μην αναγνωρίζει  τη μακεδόνικη εθνική ταυτότητα, θα διευρύνει το χάσμα και τη μη εμπιστοσύνη μεταξύ των δύο γειτονικών κρατών. Θεωρώ ότι η αντικειμενική ελληνική κοινή γνώμη των διανοουμένων, μπορεί να επιδράσει στη διαμόρφωση μιας νέας κατεύθυνσης σχετικά με την ελληνική πολιτική προς τη Δημοκρατία της Μακεδονίας και το μακεδόνικο ζήτημα.

3.    Κατάγεστε από μακεδόνικο χωριό της Ελλάδας, από γονείς εκδιωγμένους από τις ελληνικές αρχές λόγω των αγώνων τους για τα δικαιώματα των Μακεδόνων. Τί σας αφηγήθηκαν οι γονείς σας και τί σας μετέδωσαν;

Ο Εμφύλιος Πόλεμος στην Ελλάδα (1946-1949) άφησε εκτεταμένες συνέπειες στους Μακεδόνες, αλλά και σε όλη την ευρύτερη περιοχή. Σχεδόν όλοι οι Μακεδόνες συμμετείχαν στις τάξεις του Δημοκρατικού Στρατού της Ελλάδας, λόγω των υποσχέσεων για θετική λύση του μακεδόνικου ζητήματος σε αυτό το τμήμα της Μακεδονίας. Μετά την ήττα του Δ.Στρατού, μπροστά στις κτηνωδίες της ελληνικής ακροδεξιάς κυβέρνησης βρέθηκαν οι Μακεδόνες από περισσότερες περιοχές: Костурско-Καστοριά, Воденско-Έδεσσα, Леринско-Φλώρινα, Мегленско-Αλμωπία, Кајларско-Εορδαία, Пазар-Γιαννιτσά. Χιλιάδες Μακεδόνες αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις πατρικές τους εστίες, την πατρική τους γη. αυτό συνέβει και στην οικογένειά μου. Από τον παππού και γιαγιά από πλευράς του πατέρα μου και από τη μητέρα μου, ακόμη παιδί άκουγα τις αναμνήσεις τους σχετικά με τις φρικαλεότητες του Εμφυλίου. Παρόλες τις συνέπειες, στα μέλη της οικογένειάς μου και τις αφηγήσεις τους, ποτέ δεν υπήρξε τόνος μίσους για τον ελληνικό λαό. Η ιστορία δεν πρέπει να ξεχαστεί για να μην επαναληφθεί. Αυτό δεν σημαίνει ότι εμείς οι Μακεδόνες ζητούμε εκδίκηση – απλώς ζητούμε η Ελλάδα να μας αναγνωρίσει  το δεδηλωμένο μακεδόνικο εθνικό συναίσθημα. Στ΄αλήθεια είναι ακατανόητο που και σήμερα, εξήντα δύο χρόνια από τη λήξη του Εμφυλίου Πολέμου, η ελληνική ιστοριογραφία ισχυρίζεται ότι ο πόλεμος αυτός ήταν ιδεολογικός, μεταξύ της αριστεράς και της δεξιάς και δεν αναφέρεται καθόλου το γεγονός ότι εκεί συμμετείχαν και σκοτώθηκαν και άνθρωποι, οι οποίοι δήλωναν Μακεδόνες στην εθνικότητα και όχι γεωγραφικά.

4.    Για την είσοδο της Δημοκρατίας της Μακεδονίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ζητήθηκαν πολλές αλλαγές σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις μειονότητες που ζουν στην επικράτειά της. Κάτι τέτοιο δεν συνέβει κατα την ένταξη της Ελλάδας. Σχολιάστε.

Σήμερα στην Ελλάδα, τα γεγονότα ακόμη αποδεικνύουν ότι σχετικά με τα ζητήματα των μειονοτήτων, δεν έχουμε μεγάλες θετικές αλλαγές. Οι εθνικά Μακεδόνες δεν απολαμβάνει τα δικαιώματα που σε δημοκρατικές κοινωνίες είναι εγγυημένα με διεθνείς νομικούς κανονισμούς, σχετικούς με αυτή την άποψη κοινωνικής ζωής. Οι Μακεδόνες της Ελλάδας θα πρέπει να γίνουν γέφυρα συνεργασίας μεταξύ των δύο γειτονικών κρατών, αλλά αμφιβάλω εάν στο εγγύ μέλλον θα έχουμε αλλαγές στην πολιτική των ελληνικών κυβερνήσεων σχετικά με αυτό το ζήτημα. Η ελληνική εθνική πολιτική, η οποία συνεχώς δείχνει προς κάποια υποτιθέμενη απειλή της ελληνικής κρατικής επικράτειας από πλευράς της μακεδόνικης εθνικής μειονότητας, θα πρέπει να εγκαταλείψει αυτές τις θέσεις, οι οποίες δεν έχουν καμιά πραγματική βάση. Την εποχή που η Ευρώπη και όλος ο κόσμος, τείνουν προς την απομάκρυνση των συνόρων και την εσωτερική δημοκρατικοποίηση, αυτές οι θέσεις αποτελούν τμήμα του παρελθόντος και δεν οδηγούν σε βελτίωση της κατάστασης, σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα των Μακεδόνων στην Ελλάδα.

5.    Στην Ελλάδα κρίση οικονομική, αλλά προπάντων κοινωνική. Παρακαλούμε σχολιάστε.

Η οικονομική κρίση που υπάρχει στην Ελλάδα, θα αντικατοπτριστεί αρνητικά και στη Δ.Μακεδονίας, αλλά και στην ευρύτερη περιοχή. Για το λόγο αυτό η Δ.Μακεδονίας έχει συμφέρον ο νότιος γείτονάς μας να ξεπεράσει την κρίση και να ξαναστήσει την οικονομία του σε ισχυρές βάσεις. Εκτός αυτού, στη Δ.Μακεδονίας υπάρχει μεγάλος αριθμός εταιριών, στις οποίες έχει επενδυθεί ελληνικό κεφάλαιο και η πιθανή του απόσυρση θα επιδράσει και στη μακεδόνικη οικονομία.

6.    Η ελληνική πολιτική δεν λαμβάνει υπόψην της τα σημερινά πραγματικά γεγονότα και στοιχεία σχετικά με την ύπαρξη Μακεδόνων, αλλά απαντά σχετικά, στηριζόμενη σε αβάσιμα επιχειρήματα, παλιά περισσότερες χιλιάδες χρόνια.

Εάν επικαλούμαστε γεγονότα και στοιχεία της ιστορίας, δεν χρειάζεται να πάμε πίσω χιλιάδες χρόνια. Είναι απολύτως αρκετό να δούμε το τί λένε τα έγγραφα και ντοκουμέντα από τις αρχές του 20ου αιώνα και μετά. Όλες οι απογραφές μέχρι το τέλος του ελληνο-τουρκικού πολέμου το 1923, δείχνουν ότι στις νεοπροσαρτημένες περιοχές, το μακεδόνικο εθνικό στοιχείο κυριαρχεί και όχι το ελληνικό. Η εθνική δομή του πληθυσμού άλλαξε σημαντικά μετά την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάνης το 1923, όταν στο τμήμα αυτό της Μακεδονίας, οι ελληνικές αρχές εγκατέστησαν περίπου 600.000 εποίκους, οι περισσότεροι από τους οποίους με μη ανεπτυγμένη την ελληνική εθνική συνείδηση. Από τότε οι Μακεδόνες έγιναν δεύτερο εθνικό στοιχείο, πίσω από το ελληνικό, το οποίο εμφυτεύτηκε στους εποίκους από Μικρά Ασία, Πόντο κ.α. παρόλα αυτά όμως, οι Μακεδόνες παρέμειναν πλειοψηφία σε αρκετές περιοχές, όπως στο  Костурско-Καστοριά, Леринско-Φλώρινα, Воденско-Έδεσσα, Мегленско-Αλμωπία, Ениџевардарско-Γιαννιτσά, Негуш-Νάουσα. Στη μεσοπολεμική περίοδο, στα ντοκουμέντα του Κομουνιστικού Κόμματος Ελλάδας, οι Μακεδόνες ήταν αναγνωρισμένοι ως ξεχωριστός λαός με δικαίωμα αυτοπροσδιορισμού και δημιουργίας ανεξάρτητου μακεδόνικου κράτους. Για να σβύσει το μακεδόνικο εθνικό χαρακτήρα από το κομμάτι γνωστό ως ,,Μακεδονία του Αιγαίου,, το 1926 η ελληνική κυβέρνηση ψήφισε νόμο περι αλλαγής των μακεδόνικων ονομάτων και τοπονυμίων, με ελληνικά. Έτσι, εξελληνίσθηκαν τα ονόματα πόλεων και χωριών, ποταμών και βουνών, λιμνών και τοποθεσιών και από επι αιώνες μακεδόνικα ονόματα, έλαβαν άσχετα ελληνικά. Με τον τρόπο όμως αυτό δεν έκλεισε το ζήτημα, όπως έλπιζε το ελληνικό κράτος. Τη δεκαετία του ΄30, μέχρι και από το βήμα του ελληνικού κοινοβουλίου, Έλληνας Βουλευτής έκανε λόγο για την ιδιαιτερότητα του μακεδόνικου εθνικού στοιχείου και το δικαίωμα του στην αυτοδιάθεση.  Κατα τη διάρκεια του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου και Εμφυλίου Πολέμου, οι Μακεδόνες ενεργά συμμετείχαν στους αγώνες, ελπίζοντας ότι έτσι θα δημιουργήσουν δικό τους κράτος, ή τουλάχιστον θα αποκτήσουν εθνικά δικαιώματα στα πλαίσια του ελληνικού κράτους. Όλα αυτά τα αποδεικτικά στοιχεία, όπως και αμέτρητα άλλα, δείχνουν ότι οι Μακεδόνες υπήρχαν στο χώρο, ότι είναι αυτόχθονος λαός αυτό και ότι δεν εγκαταστάθηκαν τώρα τελευταία.  Από προοπτική του σήμερα, το ελληνικό κράτος πρέπει να αναγνωρίσει αυτά τα αδιάσειστα στοιχεία και να αναγνωρίσει την ύπαρξη εθνικά Μακεδόνων στο βόρειο τμήμα της επικράτειάς της.

7.    Πρόσφατα εγκαινιάστηκε το Εθνικό Μουσείο του Μακεδόνικου Επαναστατικού Αγώνα, μουσείο αφιερωμένο στον αγώνα των Μακεδόνων για ισότητα και ελευθερία. Εσείς συμμετείχατε ενεργά στην υλοποίησή του. Πείτε μας τί περιλαμβάνει, τί παρουσιάζει και ποιός είναι ο σκοπός του.

Ο σκοπός του Μουσείου Μακεδόνικου Αγώνα για Κράτος και Ανεξαρτησία – Μουσείο του ΒΜΡΟ και Μουσείο των θυμάτων του κομμουνιστικού καθεστώτος, είναι να παρουσιάζει την συνέχεια των αγώνων του μακεδόνικου λαού για την δημιουργία ανεξάρτητου μακεδόνικου κράτους από τα μέσα του 19ου αιώνα εώς και τις τελευταίες δεκαετίες του 20ου αιώνα. Το Μουσείο είναι διαιρεμένο σε 13 τμήματα, σύμφωνα με χρονολογική-θεματική προσέγγιση και αφθονεί με γνήσια έγγραφα, αυθεντικό οπλισμό, αντικείμενα, φωτογραφίες, καλλιτεχνικά έργα και κέρινα ομοιόματα εξέχοντων Μακεδόνων επαναστατών και ακτιβιστών, οι οποίοι άφησαν βαθιά τα σημάδια τους στην εποχή τους. Το μουσείο προκάλεσε τεράστιο ενδιαφέρον, όχι μόνο στη Δ.Μακεδονίας, αλλά και σε όλη την ευρύτερη περιοχή. Εώς και σήμερα, το έχουν επισκεφτεί περισσότερα από 20.000 άτομα, από τη χώρα και το εξωτερικό.

8.    Η Δ.Μακεδονίας, μετά την ανακύρηξη της ανεξαρτησίας της, αντιμετώπισε μια σειρά πιέσεων από όλες σχεδόν τις γειτονικές της χώρες, αλλά και ευρύτερα. Παρόλα αυτά κατάφερε να αντέξει και να δημιουργήσει δρόμο προς το μέλλον. Ποιό είναι το κλίμα που επικρατεί σήμερα και πώς οι εκεί Μακεδόνες βλέπουν την επόμενη μέρα.

Η Δ.Μακεδονίας σήμερα σταθερά οδεύει προς την Ευρω-Ατλαντική ενσωμάτωση. Το κράτος μας με επιτυχία αντιστάθηκε και σε όλα τα κύματα της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης και διατήρησε την σταθερότητά της. Δυστυχώς, παρόλο που πλέον πληρεί όλες τις προϋποθέσεις για είσοδο στο ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ένωση, λόγω της άνευ αντικειμένου διαμάχης με την Ελλάδα σχετικά με το όνομά μας, η Δ.Μακεδονίας ακόμη περιμένει στην ευρωατλαντική αίθουσα αναμονής.

9. Το ζήτημα των Μακεδόνων πολιτικών προσφύγων από την Ελλάδα, εκδιωγμένων κατα τη διάρκεια του Εμφυλίου, αλλά και μετά αυτού, στην Ευρώπη του 21ου αιώνα, είναι ακόμη ανοιχτό και από πολιτικής και από ιστορικής άποψης.

Η Ελλάδα, παρόλο που πέρασαν έξι δεκαετίες από το τέλος του Εμφυλίου Πολέμου, ακόμη δεν συγκέντρωσε δύναμη να κλείσει το θέμα αυτό. Για να γυρίσει και αυτή η σελίδα της ιστορίας, το ελληνικό κράτος θα πρέπει να αποδεχτεί το γεγονός ότι στον Εμφύλιο στην Ελλάδα, αγωνίζονταν και σκοτώνονταν και εθνικά Μακεδόνες. Στο όνομα της δημοκρατίας και των καλών γειτονικών σχέσεων, το ελληνικό κράτος θα πρέπει να αναγνωρίσει όλα τα δικαιώματα αυτής της ομάδας ανθρώπων. Μεγάλος αριθμός από αυτούς τους Μακεδόνες έχει πια πεθάνει ή βρίσκεται σε προχωρημένη ηλικία και μια τέτοια απόφαση της Ελλάδας θα αποτελούσε ηθική ικανοποίηση γι΄αυτούς, για τα χρόνια γεμάτα με βάσανα και νοσταλγία για την πατρική εστία και την αδυναμία να επιστρέψουν στα χωριά τους και τις οικογένειές τους, σε εκείνο το τμήμα της Μακεδονίας.   Είναι παράλογο σήμερα στον 21ο αιώνα, να μη μπορούν αυτοί οι βασανισμένοι Μακεδόνες, να βγάλουν προσωπικά έγγραφα στα μέρη όπου γεννήθηκαν, μόνο επειδή ήταν αγωνιστές στις τάξεις του Δημοκρατικού Στρατού. Μήπως αυτό σημαίνει ότι αυτοί οι άνθρωποι ποτέ δεν υπήρξαν ή ποτέ δεν γεννήθηκαν; Έτσι όπως έθεσε τα πράμματα η επίσημη ελληνική πολιτική, το μόνο ,,λάθος,, αυτών των ανθρώπων είναι ότι γεννήθηκαν Μακεδόνες και έτσι αισθάνονται και δηλώνουν.

10.    Τί θα θέλατε να συστήσετε στους συγγενείς σας στην Ελλάδα και σε όλους τους εθνικά Μακεδόνες που ακόμη ζουν εκεί χωρίς τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα;

Εγώ δυστυχώς τους συγγενείς μου στην Ελλάδα δεν τους γνωρίζω, επειδή ποτέ μου δεν έχω επισκεφτεί τα πάτρια εδάφη των γονέων μου. Σύντομα όμως έχω πρόθεση να επισκεφτώ τα μέρη αυτά και εάν έχω την ευκαιρία, να γνωριστώ με τους συγγενείς μου. Ως Μακεδόνας διανοούμενος όμως, θα ήθελα να πω σε όλους τους εθνικά Μακεδόνες της Ελλάδας να είναι περήφανοι που είναι Μακεδόνες και ότι είμαι βαθιά πεπεισμένος ότι η Ελλάδα θα αντιληφθεί την πραγματική κατάσταση με τη μακεδόνικη εθνική κοινότητα και θα αναγνωρίσει τα ανθρώπινα δικαιώματά της.