ΣΤΑ ΧΩΡΙΑ ΤΗΣ ΦΛΩΡΙΝΑΣ ΒΑΣΙΛΕΥΕΙ Ο ΒΟΥΡΔΟΥΛΑΣ «ΜΑΚΕΔΟΝΕΣ ΕΙΜΑΣΤΕ, ΟΧΙ ΚΟΜΙΤΑΤΖΗΔΕΣ» ΑΠΕΛΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΙΩΓΜΟΙ ΟΛΟΚΛΗΡΩΝ ΧΩΡΙΩΝ

 

«Ριζοσπάστης», Τρίτη 24 Οκτωβρίου 1933

Η ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΟ ΖΥΓΟ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΚΡΑΤΙΑΣ

ΣΤΑ ΧΩΡΙΑ ΤΗΣ ΦΛΩΡΙΝΑΣ ΒΑΣΙΛΕΥΕΙ Ο ΒΟΥΡΔΟΥΛΑΣ

«ΜΑΚΕΔΟΝΕΣ ΕΙΜΑΣΤΕ, ΟΧΙ ΚΟΜΙΤΑΤΖΗΔΕΣ»

ΑΠΕΛΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΙΩΓΜΟΙ ΟΛΟΚΛΗΡΩΝ ΧΩΡΙΩΝ

(3ο)

ΦΛΩΡΙΝΑ Οχτώβρης – Τι να πρωτογράψει κανένας; Από πού να αρχίσει και που να τελειώσει που είναι τόσα και τέτοια φοβερά τα μέσα καταπίεσης στα χωριά της Μακεδονικής μειονότητας στην περιφέρεια Φλώρινας;

Εδώ φωνάζουν τα καθημερινά γεγονότα που στα μαρτυράει το ίδιο το κράτος με τις εγκυκλίους του στις τοπικές αρχές. Οι ίδιοι οι εκπρόσωποι του Ελληνικού ιμπεριαλισμού. Η στάση και η κυνικότητα των καπεταναίων, των τοκογλύφων, των παραγόντων, των χαφιέδων και των σταθμαρχών.

Με όλα όμως τα τυραννικά μέσα, με όλη τη βία, τον υποκόπανο και τις ατέλειωτες καταγγελίες και φυλακίσεις, με όλα τα τίμια και ηρωικά θύματα που τουφεκίστηκαν είτε επίσημα «ως Βούλγαροι» γιατάκιδες των κομιταζήδων δήθεν, είτε ανεπίσημα, ποτίσανε τα φαράγγια και τις λαγκαδιές του Πισοδέρι, της Πρέσπας και του Νταούλ, οι Μακεδόνες επιμένουν. Σφίγγουν τα δόντια τους, μιλάνε τη γλώσσα τους τη μακεδονική με πείσμα, φοράνε τη στολή τους τη μακεδονική με περηφάνεια κι ελπίζουν και καρτερικά μα σιωπηλά αγωνίζονται για μια Μακεδονία δική τους, για μια Μακεδονία ελεύθερη.

Αλήθεια ένα μέρος του πληθυσμού ξεσηκώνεται ζητάει αυτό το πράμα μα με μέσα λανθασμένα, καλά-καλά δεν ξέρει τι είναι αυτό που ζητάει γιατί δεν κατατοπίστηκε από το Κόμμα μας, δεν βρήκε το δρόμο που έπρεπε, δεν δουλέψαμε στις μειονότητες.

Ένα μεγάλο όμως μέρος από τις 120 χιλιάδες Μακεδόνες του νομού Φλώρινας μιλάνε φανερά για την καταπίεση όλων των γύρω ιμπεριαλιστών που τους διεκδικούν. Μιλάνε φανερά για μια «Φεντεράτσια» (Ομοσπονδία). Θα μιλήσουμε στο τέλος γι’ αυτό. Τώρα ας δούμε καθαρά και εξακριβωμένα από τις ίδιες τις πηγές τους τα επεισόδια, τα μαρτυρικά γεγονότα της αιματηρής καταπίεσης.

ΜΕ ΤΟ ΠΡΟΣΧΗΜΑ ΤΗΣ ΔΙΩΞΗΣ ΤΩΝ ΚΟΜΙΤΑΤΖΗΔΩΝ ΚΑΤΑΤΥΡΑΝΝΟΥΝ ΤΗΝ ΜΕΙΟΝΟΤΗΤΑ.

Όλα τα χωριά της Φλώρινας έχουν περικυκλωθεί με αποσπάσματα. Το 28ο Τάγμα της Φλώρινας της μεραρχίας που εδρεύει στην Κοζάνη βρίσκεται σε πυρετώδικη κίνηση. Ο αντισυνταγματάρχης Τζώτζος έφυγε απ’ τη Φλώρινα εσπευσμένα για την Κοζάνη, πάει να λάβει οδηγίες.

Οι κομιτατζήδες:

Τα όργανα αυτά του βουλγαρικού ιμπεριαλισμού σπέρνουν σύγχυση ανάμεσα στον ελληνικό ιμπεριαλισμό. Ένα απόσπασμα από 40 φαντάρους του 28ου πήγε στο χωριό Γκορνίτσοβο από όπου κατάγεται ο Γκαγκάλωφ, που συνελήφθηκε τελευταία, και υπέβαλλε σε αφάνταστα μαρτύρια τους Μακεδόνες χωρικούς. Έφθασε στο σημείο να κακοποιήσει και γυναίκες, ζητώντας κομιτατζήδες.

Στη Σέτινα, στο Ζαμπάρδι και στο Κουσουράτ ο λοχαγός του αποσπάσματος διέταξε να λεηλατήσουν τα χωριά και αν κανένας χωριάτης αντιμιλήσει να βαρέσουν στο ψαχνό. Οι ντόπιοι φαντάροι που κατάγονται από την περιφέρεια Φλωρίνης αποκλείσθηκαν από τα αποσπάσματα και απομονώθηκαν. Οι έμπιστοι μακεδονόφωνοι πήραν διαταγή να κρύψουν στους χωρικούς, ότι μιλάνε τη μακεδονική, για να μπορέσουν να τους ξεγελάνε και να τους παίρνουν μυστικά.

Στα χωριά Κάλινικ, Βοσταράνη, Μπούφι και Βέρμελι εγκατεστάθηκαν αποσπάσματα. Σ’ όλους όσους ταξιδεύουν στα χωριά γίνεται άγριος έλεγχος. Πολλοί ταξιδιώτες σέρνονται ως την αστυνομία Φλώρινας. 

Στις 11 του Οχτώβρη κουβάλησαν στη Φλώρινα 4 νέους χωρικούς από την Βέρμελι και τους τρέλλαναν στο ξύλο. Αφορμή ήταν ότι στη σιδηροδρομική γραμμή βρέθηκε μια μπόμπα κομιταζίδικη. Τους νέους τους πήραν απ’ το χωριό ως ύποπτους, χωρίς καμμιά απόδειξη. Σε λίγες μέρες αποδείχτηκε πως επρόκειτο παρά για μια παλιά οβίδα που είχε μείνει από τον καιρό του πολέμου!

Γενικά η ύπαιθρος της περιφέρειας Φλώρινας αυτές τις μέρες είναι ανάστατη. Όπου γυρίσεις, όπου σταθείς: 

• Αλτ! –έρευνα και λεπτομερειακή εξέταση.

Οι φαντάροι είναι κατατσακισμένοι και πολλοί εκδηλώνουν την αγανάχτησή τους ενάντια στον ελληνικό μιλιταρισμό. Από τα όργια που γίνονται στα μακεδονικά χωριά δεν λείπουν και οι καπεταναίοι που υποδείχνουν και βασανίζουν οι ίδιοι τους χωρικούς. Ο καπετάν Στέφος λείπει απ’ τη Φλώρινα.

Ιδιαίτερη φροντίδα δίνουν οι αρχές στους πρόσφυγες που προσπαθούν να τους στρέψουν στα ανάμικτα χωριά κατά των Μακεδόνων.

Υπάρχουν πολλές εκδηλώσεις των Μακεδόνων που προσπαθούν να αμυνθούν στα βασανιστήρια των αποσπασμάτων.

Στο χωριό Γκορνίτσοβο όπου αφού χτύπησαν αλύπητα μιαν οικογένεια Μακεδόνων, ύστερα τους ζήτησαν ψωμί, οι άντρες χωρικοί δηλώσανε καθαρά: «στους κακούργους δεν δίνουμε εμείς ψωμί όπως δε δίνουμε και στους κομιταζίδες…». Αυτό έγινε αφορμή να ξαναρχίσουν οι ξυλοδαρμοί. Τέτοια τρομοκρατία που έπεσε αυτές τις μέρες στα χωριά της Φλώρινας σπάνια ματάγινε.

«ΕΙΝΑΙ ΒΟΥΛΓΑΡΟΙ… ΟΛΟΥΣ ΘΑ ΤΟΥΣ ΞΕΜΠΕΡΔΕΨΟΥΜΕ…»

Τον Αύγουστο του 1933 δύο χωρικοί από το χωριό Σμάρδεσι που βρίσκεται μεταξύ Φλώρινας και Καστοριάς πηγαίνουν με τις κάπες στη δουλειά τους στο βουνό. Ο χαφιές δάσκαλος του χωριού Αθ. Εξαρχόπουλος και ένας χαφιές χωρικός Κλετσίδης πήγαν στο χωριό, ειδοποίησαν το σταθμό, πήραν κι’ άλλη δύναμη τους κυκλώσανε, τους πιάσανε και τους πήγαν στην Καστοριά μισοπεθαμένους από το ξύλο. Τα ονόματά τους δεν τα εξακριβώσαμε, ο ένας λέγεται Βασίλης. Μήνες τους τυράννησαν στα μπουντρούμια, αφάνταστα τα βασανιστήρια για να ομολογήσουν. Εκείνοι μονάχα απαντούσαν: «Μακεδόνες είμαστε όχι κομιτατζήδες».

Το χωριό ολάκερο τις μέρες εκείνες τις μέρες ήταν πνιγμένο στην τρομοκρατία. Δεν έμεινε κάτοικος να μη ξυλοκοπηθεί. Όταν διαμαρτυρήθηκαν κάτοικοι της Φλώρινας στο συνταγματάρχη Τζώτζο, εκείνος απάντησε:

«Είναι κομιτατζήδες όλοι τους, θα τους ξεμπερδέψουμε όλους, να γίνουν Έλληνες…»

ΤΡΑΓΟΥΔΟΥΣΑΝ ΣΤΟ ΒΕΡΜΕΛΙ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ…

Στο χωριό Βέρμελι «Μοσχοχώρι» οι νέοι τραγουδούσαν μακεδονικά τραγούδια, (αυτό είναι η ιδιαίτερή τους κρυφή απόλαυση).

Οι σύμβουλοι του χωριού, πλουσιοχωρικοί – χαφιέδες τους κατάγγειλαν στην αστυνομία της Μπρέσνιτσας (Βατοχώρι). Ήρθαν και συνέλαβαν 5 νέους τους πήγαν στη Μπρέσνιτσα τους δέσανε σφιχτά στα δέντρα, τους δέρνανε μερόνυχτα και τους απαγόρευαν να φωνάζουν στη γλώσσα τους βρισιές και παρακάλια. Όταν τους φέρανε στη Φλώρινα τους αθώωσαν, αλλά τα παιδιά γυρίσανε σακατεμένα στο χωριό.

ΜΙΑ ΑΠΟΠΕΙΡΑ ΤΟΥ 1925 ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΑΙΜΑΤΗΡΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΩΣ ΣΗΜΕΡΑ

Το 1925 έγινε μια απόπειρα από κομιτατζήδες να ανατινάξουν στη Φλώρινα δημόσια ιδρύματα. Όπως αποδείχτηκε ως τώρα οι κομιτατζήδες επιχειρούν αυτές τις δουλειές κατά μικρές ομάδες το πολύ 5. Τότε συλλάβανε τους κατοίκους δύο χωριών όλους του Πόποζιαν και της Βέρμπεγλης, τους βασάνισαν άγρια ως κομιτατζήδες. Από αυτούς ξεχώρισαν 15 αφού τους ρημάξανε, τους κάνανε σκιές, χωρίς καλά – καλά να αποδειχθεί η ενοχή τους, τους άφησαν τους 2 και τους άλλους τους ρίξανε για λίγα χρόνια στα δεσμά. Σήμερα το Πόποζιαν και το Βέρμπεγλι είναι κάτω από την αγριότερη βία.

Ο δάσκαλος που πάει εκεί, ο δημόσιος υπάλληλος, ο χωροφύλακας κι ο δικαστής όλοι, αν μάθουν ότι πρόκειται περί των δύο αυτών χωριών φέρονται σαν οι κομιτατζήδες. Από την υπόθεση αυτή ο σπουδαίος «προστάτης» των μειονοτήτων δικηγόρος της Κοζάνης Βαρβούτης με πρόσχημα ότι θα εξασφαλίσει την αθώωση 15 γιατί πείσθηκε για αυτό, τους πείρε ότι είχαν πάνω από 100 χιλιάδες δραχμές και στο τέλος τους τσεκούρωσε.

Αύριο: Απελάσεις και διωγμοί ολόκληρων χωριών. Η Καστοριά με τους καταπιεζόμενούς της και τα ζητήματά της.

Πηγή:

Τα πρωτότυπο φύλλο του «Ριζοσπάστης», Τρίτη 24 Οκτωβρίου 1933 από το οποίο αντιγράφηκε το ρεπορτάζ που διαβάσατε  βρίσκεται στα παρακάτω λίνκ:

"Ο Νέος Ριζοσπάστης", 24/10/1933, Σελ.1