ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΑΛΕΞΑΝΤΕΡ ΠΟΠΟΦΣΚΙ, ΜΑΚΕΔΟΝΑ ΠΡΟΣΦΥΓΑ ΤΟΥ ΕΜΦΥΛΙΟΥ

Δευτέρα, 02 Μαΐου 2011 04:30

Αγωνιζόμαστε για τα δικαιώματα όλων των ανθρώπων.
Η ανθρώπινη πλευρά μιας ιστορικής αδικίας.

Όταν επέστρεψαν οι πρόσφυγες του εμφυλίου πολέμου στην Ελλάδα, με νόμο του ΠΑΣΟΚ το 1982 (αρμόδιοι υπουργοί Γεννηματάς, Σκουλαρίκης), εξαιρέθηκαν από την επιστροφή εκείνοι που αποκαλούνται «μη Έλληνες το γένος», δηλαδή, ουσιαστικά, οι πρόσφυγες μακεδονικής εθνικής ταυτότητας, οι περισσότεροι και περισσότερες από τους οποίους ζούσαν στη Δημοκρατία της Μακεδονίας. Πρόκειται για μια τεράστια ιστορική αδικία και ένα ανθρωπιστικό σκάνδαλο, που δυστυχώς δεν έχει αρθεί ακόμα, παρά το γεγονός ότι οι άνθρωποι αυτοί είναι πλέον υπερήλικες. Για το θέμα αυτό ενδιαφέρθηκε η Αντιεθνιστική Αντιμιλιταριστική Πρωτοβουλία, που συλλέγει υπογραφές υποστήριξης για την επιστροφή τους, από το 2008, αλλά τα πυκνά πολιτικά γεγονότα δεν επέτρεψαν τη συστηματική ανάπτυξη της εκστρατείας. Το σχετικό κείμενο υπογραφών, για ενημέρωση και ηλεκτρονική υπογραφή, βρίσκεται στο http://www.aainit.org
Το Νοέμβριο του 2010, έκαναν ερώτηση στη Βουλή 4 βουλευτές και μια βουλευτίνα του ΣΥΡΙΖΑ, για το ίδιο θέμα. Η ερώτηση αυτή έτυχε μεγάλης δημοσιότητας στη γειτονική μας χώρα και αποτέλεσε μια τονωτική ένεση για τους χιλιάδες πρόσφυγες που λαχταρούν το δικαίωμα της επιστροφής. Ήδη προετοιμάζεται, με πρωτοβουλία της Αντιεθνικιστικής Αντιμιλιταριστικής Πρωτοβουλίας, ένα ντοκιμαντέρ για τους και τις πρόσφυγες, το οποίο αναμένεται να είναι έτοιμο το καλοκαίρι του 2011, με κύριο στόχο να παρουσιαστεί η ανθρώπινη πλευρά του ζητήματος, ένα προφίλ του κάθε ενός και κάθε μιας από αυτούς τους ανθρώπους. Στο παρόν άρθρο δημοσιεύουμε μια από τις συνεντεύξεις για το ντοκιμαντέρ, που ελήφθησαν το Νοέμβριο του 2010 στα Μπίτολα/Μοναστήρι, μια πόλη πολύ κοντά στη Φλώρινα. Η συνέντευξη αυτή είναι στα ελληνικά, τα οποία γνωρίζει πολύ καλά ο κ. Πόποφσκι. Αφήνουμε τις απαντήσεις του χωρίς διόρθωση, για να μην επηρεαστεί το ύφος του ομιλητή.

Πες μας το όνομά σου, πότε γεννήθηκες και πού;
Είμαι ο Αλεξάντερ Πόποφσκι, γεννήθηκα 13 Φεβρουαρίου 1932, στο χωριό Ντόρνο Κότορι, ελληνικά Κάτω Υδρούσα.

Πότε έφυγες από την Ελλάδα και γιατί;
Αναγκάστηκα, δεν μπορούσαμε να ζήσουμε επειδή ήμασταν κάτω από πίεση από τις συμμορίες, που ήταν νόμος στην Ελλάδα τότε, που τους τοποθέτησαν οι Άγγλοι, και μας ανάγκασαν.

Τι σου είπαν τότε που έφυγες;
Δεν μου είπαν τίποτα, απλώς με ανάγκασαν να φύγω. Όταν έφυγα δεν μου είπαν τίποτα. Δεν με είδαν όταν έφυγα.

Πότε έφυγες από την Ελλάδα;
Πήγα στο βουνό κι έγινα εθελοντής αντάρτης στο Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδος. Ύστερα από την καταστροφή του ΔΣΕ πήγα στην Αλβανία και τη Σοβιετική Ένωση. Το 1954 εκεί παντρεύτηκα κι εκεί έχω κόρη, τη λένε Μίρκα, σημαίνει Ειρήνη στα ελληνικά, και είναι σήμερα γιατρέσσα.

Έχεις συγγενείς στην Ελλάδα;
Έκανα πολλές αποφάσεις να έρθω στην Ελλάδα και μου είπαν στα σύνορα ότι εσύ δεν μπορείς να μπεις στην Ελλάδα, όταν θα κατεβεί ο Θεός να περπατάει στη γη, τότε θα μπεις στην Ελλάδα. Μόνο γιατί ο Αλέξανδρος Ποπόφσκι είναι Μακεδόνας και δεν μπορούσε να κατεβεί κάτω, 63 χρόνια δεν μπορούσα να πάω στο χωριό.

Προσπάθησες και πήγες στα σύνορα;
Προσπάθησα πάνω από 20 φορές, εδώ είναι και ο Γκιόργκι Γκότσεφσκι, πολλές φορές ήμασταν στα σύνορα και από εκεί μας γυρνούσαν πίσω. Και μας έλεγαν, δεν μας αφήνουν επειδή ήμασταν Μακεδόνες.

Έχεις κάνει ενέργειες για το δικαίωμά σου να επιστρέψεις στην Ελλάδα;
Κάναμε αιτήσεις και κάναμε παράπονο στο Χέρτζικ, στο Στράσμπουργκ, στον ΟΗΕ, έχομε και απαντήσεις από αυτά τα μέρη, εδώ πέρα (δείχνει ένα πάκο χαρτιά), πάνω από 30 απαντήσεις ότι εμείς οι Μακεδόνες δεν μπορούμε να κατεβούμε στην Ελλάδα.
Πόσα χρόνια είσαι εδώ;
Από το 1957.

«Μη Έλληνες» το γένος

Τι λες γι’ αυτό το νόμο που λέει ότι δεν επιτρέπεται να επιστρέψουν οι «μη Έλληνες το γένος»;
Σε αυτόν το νόμο που βγήκε μόνο για Έλληνες το γένος να κατεβούν στην Ελλάδα, εγώ είμαι ενάντια γιατί είναι νόμος που κάνει διακρίσεις, που χωρίζει τους πολίτες στην Ελλάδα σε Έλληνες και Μακεδόνες.

Τι σκέφτεσαι γι’ αυτό που λένε γένος;
Φέτος για πρώτη φορά μπήκα στην Ελλάδα, ύστερα από 63 χρόνια. Πήγα Μελίτη, και ύστερα στις 14 του Αυγούστου γίνεται μια μεγάλη γιορτή, Μεγάλη Παναγία, στο χωριό Ντόνο Κότορι. Πήγα για πρώτη φορά ύστερα από 63 χρόνια. Εκεί έχω εξάδερφους, έχω ανιψιά, το χωριό είχε πάνω από 200 σπίτια, ήτανε πάνω από 2.000 κάτοικοι, τώρα μόνο είναι 330 άτομα.
Ο νόμος που έχει βγάλει ο Παπαντρέου και λέει γένος, μόνο στο γένος Έλληνες μπορούν να κατέβουν στην Ελλάδα, εγώ απ’ όσο ξέρω γένος έχουν μόνο τα σκυλιά, οι ανθρώποι δεν έχουν γένος. Όλοι είμαστε άνθρωποι και δεν πρέπει να κυβερνάει ακόμα και σήμερα στην Ελλάδα το απαρτχάιντ. Και η Ελλάδα σήμερα τους δικούς της τους πολίτες τους αρνιέται. Εμείς αγωνιστήκαμε για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Σήμερα στην Ελλάδα ζουν Μακεδόνες. Και τους λέμε, στα ανίψια μας, να δουλέψετε για την ανοικοδόμηση της Ελλάδας, όμως να μην ξεχάσετε ότι είστε Μακεδόνες. Αυτό είναι το πρόγραμμα το δικό μας, και εμείς αγωνιζόμαστε πολιτικά, μόνο για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Όχι μόνο για τους Μακεδόνες, αλλά και για τους Έλληνες, για όλους τους ανθρώπους.

Από την ιστορία

 (Μας δείχνει μια φωτογραφία...) Αυτός είναι ο Αλεξάντερ Πόποφσκι, 16 χρονών. Για τους αγώνες που πήρα μέρος έχω 4 παρασήματα. Πήρα μέρος σε περισσότερες από 100 μεγάλες μάχες στο ΔΣΕ. Ύστερα από την υποχώρηση του ΔΣΕ περάσαμε στην Αλβανία, χάρη στον Εμβέρ Χότζα, μπορώ να πω, που άνοιξε τα σύνορα και μας πήρε στην Αλβανία. Από την Αλβανία, στις 17 Οκτωβρίου περάσαμε σε εμπορικά πλοία, πήγαμε στη Σοβιετική Ένωση, εκεί τέλειωσα ένα σχολείο, μετά πήγα και σ‘ ένα ανώτερο σχολείο, που ήταν και στρατιωτικό, όπου βγαίναμε τεχνίτες αλλά και ανθυπολοχαγοί του Κόκκινου Στρατού.

Όμως το 1955, χώρισε το ΚΚΕ σε Ζαχαριαδικούς και σε αρενικούς. Και τότε σ’ εμάς τους Μακεδόνες που ήμασταν στη σχολή δεν μας δώσανε τα διπλώματα για να είμαστε αξιωματικοί του Κόκκινου Στρατού, που ήμασταν τα αυριανά στελέχη, οι αυριανοί αξιωματικοί στην Ελλάδα. Αυτό ήταν από την Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ σ’ αυτή τη σχολή που είχαμε πάει.

Το 1957 γύρισα εδώ πέρα, έπιασα δουλειά, ήμουνα καλός τεχνίτης στα ψυγεία, εργαστήρια, δούλευα και το 1981 πήρα σύνταξη. Εδώ γεννήθηκε το παιδί μου, που μας πέθανε εδώ κι ένα χρόνο κι ένα μήνα, έχω τη γυναίκα μου και η γυναίκα μου είναι από τα χωριά της Καστοριάς, Γκράτσια λέγεται το χωριό, αλλιώς Φτελιά, που σήμερα είναι αρκετά άρρωστη και δεν μπόρεσε να έρθει εδώ, αν και το ήθελε, επειδή πολύ καλά τα ξέρει τα ελληνικά. Εγώ δεν πήγα καθόλου σχολείο στην Ελλάδα. Τα ελληνικά τα έμαθα στο βουνό και στη Σοβιετική Ένωση. Γράφω και διαβάζω τα ελληνικά. Έχω πολύ καλή βιβλιοθήκη.

Και σήμερα εδώ, από το 1973, εμείς έχουμε μια οργάνωση, Ένωση Μακεδόνων από την Αιγαιακή Μακεδονία, την κάναμε μόνο και μόνο πολιτικά να αγωνιζόμαστε για τα δικά μας ανθρώπινα δικαιώματα, για να μπορούμε ελεύθερα να γυρίσουμε στα χωριά, ελεύθερα, να μην υπάρχουν σύνορα.

Τώρα μπορώ να πάω, μου λένε να γράψεις ότι γεννήθηκες στην Ελλάδα. Ναι, γεννήθηκα στην Ελλάδα, όμως δεν γεννήθηκα στον ουρανό, δεν γεννήθηκα σε πέτρες, γεννήθηκα σε χωριό, το Ντόλνο Κότορι - Κάτω Υδρούσα, που το αγαπώ επειδή εκεί πέρα γεννήθηκα. Φέτος που πήγα με καλοδέχτηκαν οι χωριανοί μου, τα εξαδέλφια, τα ανίψια που δεν τα ξέρω, γέρος άνθρωπος σαν εμένα δεν υπάρχει.

Πέρασα πολύ καλά, και όταν γυρνούσα στα σύνορα, του λέω εγώ θα κατεβώ στην Ελλάδα. Εγώ έχω πέντε τραύματα, και έχω χάσει το μάτι και δεν μπορώ ν’ ακούω καλά. Πρώτα μου λέγανε αφού ήσουνα στο βουνό δεν μπορείς να πας. Αλλά φέτος με καλοδέχτηκαν, μου είπανε πόσον καιρό θέλεις να μείνεις Αλέξανδρε;

Διεκδίκηση της επιστροφής

Πρώτη φορά συναντήθηκα με τον Γιώργο Παπανδρέου το 1973, ήτανε στο σπίτι το δικό μου 3 ώρες, μιλούσαμε και μου έδωσε την υπόσχεση, Αλέξανδρε όταν θα έρθει το ΠΑΣΟΚ στην εξουσία, όλοι θα έρθετε. Αυτός ήταν φοιτητής στην Ελβετία. Εγώ τον κατευόδωσα στο τρένο για να φύγει. Και ο Δημήτρης Ψαράς έγραψε στην «Ελευθεροτυπία» για το δικό μου το γράμμα. Και μπορώ να σας πω ότι είχα γράψει το ίδιο γράμμα, και στα ελληνικά, και στα αγγλικά και στα μακεδόνικα, και στον Φλωράκη, γιατί εμείς οι Μακεδόνες από την Αιγαιακή Μακεδονία χάσαμε, ούτε λίγο ούτε πολύ, στο αντάρτικο 20.000 παιδιά και κορίτσια και σήμερα πατάνε στο αίμα και στα κόκαλα αυτών που έχουν πέσει γι’ αυτή τη δημοκρατία σήμερα στην Ελλάδα. Εγώ δεν μπορώ να είμαι ενάντια στην Ελλάδα. Εγώ ζω από έλληνα στρατιώτη. Εγώ πιάστηκα αιχμάλωτος κι αυτός λιποτάχτησε μαζί με μένα και ονομάζεται Μπουρζινός Αριστείδης. Δεν ξέρω αν ζει, ήταν από τα Δωδεκάνησα. Και πώς μπορώ να είμαι ενάντια στους Έλληνες; Δεν είμαι ενάντια στους Έλληνες, αλλά στην πολιτική που υπάρχει.

Για τις μάχες στο Γράμμο

Για τη μάχη του Γράμμου, λυπάμαι.  Όταν ήμουνα στις σειρές του ΔΣΕ πήρα μέρος στη μεγάλη μάχη, που κράτησε 74 μέρες. Ήταν στρατός πάνω από 100.000 και 10.000 παρτιζάνοι, αντάρτες. Λυπάμαι σήμερα, με τα χρόνια που έχω, που κι αυτά ήταν παιδιά, τους δίνανε ναρκωτικά, που σήμερα πρέπει να ντρέπονται οι αξιωματικοί του αστικού στρατού, κι αυτοί μεθυσμένοι ερχότανε με τ’ αυτόματα, με τα κοντά παντελονάκια και τους θερίζαμε. Αν σήμερα ο ΔΣΕ έχει 37-38.000 νεκρούς, πάνω από 100.000 νεκρούς έχει η Ελλάδα, όμως τα κρύβει. 44 μέρες ήμουνα στο Κλέφτι.
Η μεγάλη μάχη του Μαλιμάδι. Χάσανε πάνω από 1.000 στρατιώτες, κι αυτοί ήταν παιδιά της μάνας τους. Σήμερα το λέω αυτό. Οι Αμερικάνοι για πρώτη φορά ρίξανε τις βόμβες ναπάλμ ενάντια στους παρτιζάνους στο Γράμμο, οι πέτρες καίγανε στο Γράμμο και το χώμα. Δεν υπήρχε δέντρο, σαν να το θέριζε η φωτιά που πέρναγε. Εμείς μείναμε και βαστήξαμε 74 μέρες. Το 1949 ήμασταν στο Γράμμο, με τον Δημήτρη τον Μάζη από το Σκαλοχώρι, ήταν από τους καλύτερους ταγματάρχες. Αυτά που περάσαμε δεν θέλω να περάσουν τα δικά μας τα ανίψια, ούτε ένα παιδί του κόσμου να τα περάσει. Εμείς ζήσαμε την κόλαση.

Τέλος μας αναφέρει ότι ο Γιώργος Πετσίβας έχει γράψει τα απομνημονεύματα του Γιάννη Καραβίτη.

Σίσσυ Βωβού,
μέλος της Αντιεθνικιστικής-Αντιμιλιταριστικής Πρωτοβουλίας.

Αναδημοσιευση από την εφημερίδα “ΕΠΟΧΗ” 2-5-2011

= = =

Βίντεο από την εκπομπή “ΜΑΥΡΟ ΚΟΥΤΙ” του δημοσιογράφου Τάσο Τέλογλου στο MEGA 15 Μαϊου 2000. Στο 2:05 μιλάει ο Αλεξάντερ Ποπόφσκι.