Tου Τάκη Μίχα*
Ο μεσολαβητής του ΟΗΕ για το θέμα της ονομασίας Μάθιου Νίμιτς ετοιμάζεται να υποβάλει για πολλοστή φορά μία νέα σειρά προτάσεων για την επίλυση της διένεξης μεταξύ της Ελλάδας με την ΠΓΔΜ. Που πιθανότατα θα έχει την ίδια κατάληξη όπως και οι προηγούμενες. Η Αθήνα, ως γνωστόν, αρνείται να δεχθεί τη συνταγματική ονομασία της γείτονος, δηλαδή «Δημοκρατία της Μακεδονίας», στη βάση μιας σειράς επιχειρημάτων, κοινός παρονομαστής των οποίων είναι ότι η ονομασία «Δημοκρατία της Μακεδονίας» δεν ανταποκρίνεται στα ιστορικά, πολιτισμικά και γλωσσολογικά δεδομένα. Η κρατούσα στην Ελλάδα άποψη είναι ότι η αυθεντική, η κυρίως Μακεδονία, βρίσκεται εντός της ελληνικής επικράτειας και ότι κατά συνέπεια η γείτων πρέπει να χρησιμοποιεί έναν γεωγραφικό προσδιορισμό πριν από το «Μακεδονία»(π.χ. «Ανω», «Βόρεια» κ.λπ.).
Δεν διαφωνώ ούτε συμφωνώ με την ελληνική επιχειρηματολογία. Ομως πιστεύω ότι η Αθήνα έχει δημιουργήσει ένα θέμα εκ του μη όντος, ότι έχει εισαγάγει στη συζήτηση άσχετες παραμέτρους και ότι έχει περιπλέξει ένα θέμα το οποίο θα μπορούσε κάλλιστα να είχε λυθεί στη βάση παραδοσιακών διπλωματικών πρακτικών. Αναλυτικότερα:
Για πολλά χρόνια η Ελλάδα (όπως και οι άλλες δυτικές χώρες) αναγνώριζαν ορισμένες χώρες των οποίων η ονομασία περιλάμβανε το «Λαϊκή Δημοκρατία της…». Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις η ονομασία είχε ελάχιστη σχέση με την πραγματικότητα καθ’ όσον δεν επρόκειτο για λαϊκές δημοκρατίες αλλά βάναυσες δικτατορίες. Ομως αυτή η ασυμβατότητα μεταξύ ονομασίας και πραγματικότητας αναφοράς δεν εμπόδιζε ούτε την Ελλάδα ούτε τις άλλες δυτικές χώρες να αναγνωρίζουν τις «Λαϊκές Δημοκρατίες». Και πολύ σωστά. Διότι σύμφωνα με την παραδοσιακή διπλωματική πρακτική αναγνώριση τους ονόματος μιας χώρας δεν σηματοδοτεί κατ’ ανάγκη την αναγνώριση μιας ιστορικής ή πολιτισμικής πραγματικότητας στην οποία το όνομα αναφέρεται. Απλά σηματοδοτεί την αναγνώριση της άσκησης κυριαρχικών δικαιωμάτων από την κυβέρνηση της εν λόγω χώρας – μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνεται και το δικαίωμα της ονοματοδοσίας του γεωγραφικού χώρου τον οποίο ελέγχει.
Με άλλα λόγια, η αναγνώριση ενός ονόματος δεν είναι θέμα αλήθειας αλλά θέμα αναγνώρισης κυριαρχικών δικαιωμάτων.
Στη βάση, λοιπόν, της προναφερθείσας επιχειρηματολογίας, μία αναγνώριση εκ μέρους της Ελλάδας του ονόματος «Δημοκρατία της Μακεδονίας» για τη γείτονα επ’ ουδενί λόγω σηματοδοτεί και την αποδοχή του πολιτισμικού και ιστορικού αφηγήματος που προωθούν τα Σκόπια. Οπως ακριβώς και η αναγνώριση των «Λαϊκών Δημοκρατιών» όλα αυτά τα χρόνια δεν σήμαινε την αναγνώριση του πολιτικού αφηγήματος που προωθούσαν οι αρχές των χωρών αυτών. Μία αναγνώριση εκ μέρους της Ελλάδας της γείτονος με το συνταγματικό της όνομα απλά σημαίνει ότι η Ελλάδα αναγνωρίζει ότι η κυβέρνηση της ΠΓΔΜ ασκεί κυριαρχικά δικαιώματα στη γειτονική περιοχή και ότι τα δικαιώματα αυτά περιλαμβάνουν φυσικά και το δικαίωμα της ονοματοδοσίας. Τίποτα λιγότερο και τίποτα περισσότερο.
Γι’ αυτό λοιπόν η Αθήνα πρέπει να πάρει πρωτοβουλία τερματισμού της έκρυθμης κατάστασης και να αναγνωρίσει τη γειτονική χώρα με το συνταγματικό της όνομα, ακόμα και αν διατηρεί αρκετές απόλυτα δικαιολογημένες επιφυλάξεις σχετικά με το ιστορικό, πολιτισμικό και γλωσσικό αφήγημα περί Μακεδονίας, το οποίο προωθούν τα Σκόπια. Δεν έχει να χάσει απολύτως τίποτα. Αντίθετα, η διαιώνιση του προβλήματος απλά στερεί από την Ελλάδα πολύτιμο πολιτικό κεφάλαιο στον διεθνή χώρο, χωρίς να της προσφέρει τίποτα σε θέματα ουσίας.
* Δημοσιογράφος
= = =
Αναδημοσίευση από την ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ 16/4/2013
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου