Πέμπτη, Οκτωβρίου 22, 2009

"Η Μακεδονία κάτω από το ζυγό της ελληνικής κεφαλαιοκρατίας"

Αγρότες Μακεδόνες της Φλώρινας στο χωράφι.

Το пαρών post σχετίζεται με το προηγούμενο.

 ----------------------------------------------------

"Η Μακεδονία κάτω από το ζυγό της ελληνικής κεφαλαιοκρατίας"

Ημερομηνία Δημοσίευσης: 05/07/2009

του Τασου Κωστοπουλου

Ξεφυλλίζοντας κανείς τις ελληνικές εφημερίδες του Μεσοπολέμου, διαπιστώνει πως η δημοσιογραφική κάλυψη του εγχώριου μακεδονικού ζητήματος -της παρουσίας δηλαδή της σλαβομακεδονικής μειονότητας στη Βόρεια Ελλάδα- υπακούει λίγο πολύ σε κάποιες σταθερές. Στα μεν ρεπορτάζ από την Ανατολική Μακεδονία, την παράσταση την κλέβουν συνήθως οι ύμνοι προς το μνημειώδες έργο της προσφυγικής εγκατάστασης. Οι επισκέπτες της Βορειοδυτικής Μακεδονίας, αντίθετα, επιδίδονται κατά κανόνα στην εθνοπρεπή κινδυνολογία. Η συνεχιζόμενη σλαβοφωνία των κατοίκων, ο σχετικά μικρός αριθμός των προσφύγων (σε σχέση τουλάχιστον με τις επιθυμίες των αθηναίων συντακτών) κι η διατήρηση συμπαγών μειονοτικών πληθυσμών δίπλα στα σύνορα, η εικαζόμενη παρουσία κομιτατζήδικων ανταρτοομάδων στις παραμεθόριες επαρχίες της Αλβανίας ή της Γιουγκοσλαβίας, σε συνδυασμό με τις σποραδικές εμφανίσεις τους εντός του ελληνικού εδάφους, η επικοινωνία των γηγενών κατοίκων με τους πρόσφυγες ή μετανάστες συγγενείς και συγχωριανούς τους που ζουν στο εξωτερικό -- όλα αυτά παρουσιάζονται σαν μια δαμόκλειο σπάθη που επικρέμαται πάνω από την νεότευκτη ελληνική κυριαρχία στην περιοχή.

Οι ίδιοι οι σλαβόφωνοι Μακεδόνες, έλληνες πολίτες στον ίδιο τυπικά βαθμό με τους κατοίκους της Παλιάς Ελλάδας, υπάρχουν σ' αυτό τον πίνακα μονάχα σαν βουβές, απειλητικές πινελιές. Γι' αυτούς, μέσω των δημοσιογράφων, μιλάνε συνήθως οι αρμόδιοι για την επιτήρηση ή τον εξελληνισμό τους: ο χωροφύλακας, ο στρατιωτικός, ο (παλαιοελλαδίτης ή πρόσφυγας) δάσκαλος, ο εθνικά επαγρυπνών μητροπολίτης. Η σκιά των μηχανισμών ασφαλείας αφήνει άλλωστε βαριά τα ίχνη της πάνω στα ρεπορτάζ. Πώς αλλιώς να εξηγηθεί π.χ. το γεγονός ότι, μετά από ολιγοήμερη παραμονή στις πρωτεύουσες των νομών, απεσταλμένοι αθηναϊκών εφημερίδων παραθέτουν ολόκληρους καταλόγους "εθνικά επικίνδυνων" σλαβομακεδονικών χωριών, των οποίων "επείγει" ο πρόσθετος εποικισμός με εθνικόφρονες πρόσφυγες;

Μάταια θα ψάξει, τέλος, κανείς σ' αυτά τα δημοσιεύματα για κάποιες στοιχειώδεις αναφορές στα παράπονα του ντόπιου πληθυσμού απέναντι στην ελληνική διοίκηση και τους μηχανισμούς της, θεσμικούς ή παρακρατικούς. Τα σφάλματα που οι δημοσιογράφοι καταλογίζουν αφειδώς στα όργανα και τους εκπροσώπους της ελληνικής πολιτείας κινούνται κατά κανόνα στην αντίστροφη κατεύθυνση: απουσία επαγρύπνησης κι υπερβολικά δημοκρατική ανοχή απέναντι στον ξενόφωνο και ξενοσυνείδητο "εσωτερικό εχθρό" που --δυστυχώς-- έχει το δικαίωμα ψήφου, με αποτέλεσμα ν' αποσπά ανεπίτρεπτες "παραχωρήσεις" εκ μέρους των "ψηφοθηρούντων" αντιπροσώπων του. Περιδιαβάζοντας τα ρεπορτάζ του αθηναϊκού Τύπου του Μεσοπολέμου, ο --τοτινός ή σημερινός-- αναγνώστης δεν θα πληροφορηθεί έτσι το παραμικρό ακόμη και για όλα όσα, μετά την κατακλυσμιαία εμπειρία της Κατοχής, αποτελούν πια κοινό τόπο ακόμη και για την επίσημη ή ημιεπίσημη ιστοριογραφία· αναφέρομαι στην αποικιακή αντιμετώπιση των Σλαβομακεδόνων από την ελληνική δημόσια διοίκηση, οι εκπρόσωποι της οποίας αντιμετώπιζαν συνήθως τη μετάθεσή τους στις μακεδονικές επαρχίες ως εξορία και τον πληθυσμό εκεί σαν πηγή προσπορισμού πρόσθετων αθέμιτων εσόδων.

Μοναδική εξαίρεση σ' αυτό τον κανόνα εθνικόφρονος αυτολογοκρισίας αποτελούσαν ο "Ριζοσπάστης" και τα έντυπα των τροτσκιστικών οργανώσεων της εποχής.  Μέχρι σήμερα, η ενασχόληση του κομμουνιστικού Τύπου του Μεσοπολέμου με το Μακεδονικό έχει απασχολήσει την ελληνική βιβλιογραφία κυρίως όσον αφορά τις ενδοηγετικές ζυμώσεις για την κομματική γραμμή στο ζήτημα, με έμφαση στη δημόσια συζήτηση πριν και μετά το 3ο τακτικό συνέδριο του κόμματος το 1927. Ως επί το πλείστον απαρατήρητες έχουν περάσει, αντίθετα, η καθημερινή ειδησεογραφία του οργάνου του ΚΚΕ και οι επιτόπιες δημοσιογραφικές έρευνες των συντακτών του στις σλαβόφωνες περιοχές κατά το πρώτο μισό της δεκαετίας του ’30. Κι όμως, τα δημοσιεύματα αυτά  παρουσιάζουν αυξημένο ενδιαφέρον για την κατανόηση της εξέλιξης του Μακεδονικού, όχι μόνο στα μεσοπολεμικά χρόνια αλλά και κατά τη διάρκεια της Κατοχής και του Εμφυλίου.

Κάτω από τη μύτη του ιμπεριαλισμού

Το ρεπορτάζ που θα μας απασχολήσει εδώ δημοσιεύθηκε στον Ριζοσπάστη σε 13 συνέχειες μεταξύ 22 Οκτωβρίου και 4 Νοεμβρίου 1933, με το γενικό τίτλο "Η Μακεδονία κάτω από το ζυγό της ελληνικής κεφαλαιοκρατίας". Ο "ειδικός απεσταλμένος" της εφημερίδας στη Μακεδονία και συντάκτης των άρθρων υπογράφει ως "Ν. Κοντός", η πραγματική του ταυτότητα παραμένει όμως αδιευκρίνιστη. Το φθινόπωρο του 1933, ο Ν. Κοντός επισκέφθηκε τον τότε νομό Φλώρινας (επαρχίες Φλωρίνης και Καστορίας) και τις επαρχίες Εδέσσης κι Αλμωπίας του νομού Πέλλης. Στην Έδεσσα κρατήθηκε χωρίς συγκεκριμένη αιτία για μερικές ώρες στο αστυνομικό τμήμα της πόλης, ενώ παρόμοια ανεπιτυχή απόπειρα αναφέρει και κατά την παραμονή του στη Φλώρινα. Η καταδίωξη αυτή καθορίζει και τα αντικειμενικά όρια του ρεπορτάζ:

"Οι πληροφορίες μας είναι αρπαγμένες στο φτερό… Χρειάζονται επιδέξιοι ελιγμοί εδώ πάνω. Μέσα από το πυκνό και μαύρο δίχτυ του χαφιεδισμού της Ελληνικής 'Δημοκρατίας', μέσα από τις οργανωμένες ορδές των καπετανάτων που συνεργάζονται με τα τμήματα 'ειδικής ασφαλείας' των 'εθνικών' παραμεθορίων γραμμών της Δυτικής Μακεδονίας και κάτω από τη μύτη του ελληνικού ιμπεριαλισμού, χρειάζεται τέχνη να τους ξεφεύγεις. […] Δεκάδες χιλιόμετρα με τ' αυτοκίνητο, το τραίνο και το μουλάρι και τ' αποσπάσματα σαν μυρμήγκια κάθε τόσο μπροστά σου".

Το ρεπορτάζ του Ριζοσπάστη κάνει, αντίθετα, λόγο για "μακεδονική εθνότητα", διακριτή από τους Βουλγάρους, σε όλη την πάλαι ποτέ ενιαία Μακεδονία. Όσο για τη γλώσσα των σλαβόφωνων Μακεδόνων, αυτή αναφέρεται σταθερά ως "μακεδονική" και, μία τουλάχιστον φορά, ως "μακεντόνσκυ" (31.10.1933). Η οπτική γωνία του συντάκτη (και της εφημερίδας) απέναντι στο συγκεκριμένο ζήτημα είναι  σαφής, ήδη από τα πρώτα δημοσιεύματα της σειράς:

"Στη Μακεδονία παίζεται ένα άγριο δράμα σε βάρος μιας εθνότητας που δεν εννοεί να υποταχθεί σκλάβα στον ελληνικό, γιουγκοσλαυϊκό ή βουλγαρικό ιμπεριαλισμό" (19.10.1933). "Μακεδονία… Ένας τόπος που έχει τραβήξει τα πάνδεινα στην Ιστορία. Εστία όλων των τελευταίων πολέμων στα Βαλκάνια. Το μήλο της έριδος ανάμεσα στους ιμπεριαλιστές της Βαλκανικής. Και πριν απ' όλα η περιοχή όπου ένας λαός ηρωικός και ανδρείος στενάζει υπόδουλος κάτω από τη μπότα τριών ιμπεριαλισμών: του ελληνικού, γιουγκοσλαβικού και βουλγαρικού. […] Εδώ ακριβώς αντιμετωπίζεται η αντίσταση της καταπιεζόμενης εθνότητας των Μακεδόνων, γι' αυτό το λόγο ακριβώς η τρομοκρατία ενάντια στον εργαζόμενο πληθυσμό είναι αφάνταστα πιο απάνθρωπη από άλλα μέρη" (22.10.1933). "Οι Μακεδόνες επιμένουν. Σφίγγουν τα δόντια τους, μιλάνε τη γλώσσα τους τη μακεδονική με πείσμα, φοράνε τη στολή τους τη μακεδονική με περηφάνεια και πιστεύουν κι ελπίζουν και καρτερικά μα σιωπηλά αγωνίζονται για μια Μακεδονία δική τους, για μια Μακεδονία ελεύθερη" (24.10.1933).

Ο Τάσος Κωστόπουλος είναι δημοσιογράφος

-----------------------------

Από την εφημερίδα Αυγή http://www.avgi.gr/ArticleActionshow.action?articleID=472991

5 σχόλια:

  1. Πολύ ωραίο το κείμενο. Η πλειοψηφία των απλών κομμουνιστών αλλά και των αριστερών της συγκεκριμένης εποχής ήταν πιστή στο σύνθημα " προλετάριοι όλων των χωρών ενωθείτε".
    Για αυτό ανεξάρτητα της εθνοτικής τους ταυτότητας-βλάχικης, αλβανικής,ελληνικής ,μακεδονικής,
    τουρκικής η ιδεολογική τους ταυτότητα ήταν κοινή και ΑΝΤΕΘΝΙΚΙΣΙΚΗ .
    Ασχετα αν σε επίπεδο ηγεσίας και σε διάφορες περιόδους επικρατούσε καιροσκοπική και δημαγωγική τακτική και πολιτική.
    Συνεπώς ο σεβασμός της μακεδονικής εθνικής ταυτότητας στην ελλάδα αφορούσε σχεδόν αποκλειστικά τους αριστερούς και δυστυχώς όχι τους δεξιούς παρά την φιλελεύθερη επίσημη ιδεολογία τους,χαρακτηριστικό της προσχηματικότητας της....
    Εκατοντάδες άρθρα και ανταποκρίσεις του Ριζοσπάστη της εποχής, από διαφορετικούς ανταποκριτές και αρθρογράφους το πιστοποιούν.
    Αυτή η θετική παρακαταθήκη του ΚΚΕ δεν αποτελεί φυσικά εμπόδιο για την αρνητική αξιολόγηση της σημερινής του ηγεσίας η οποία πορεύεται με εθνικιστικό πρόσημο...
    Ακολουθώντας φυσικά το υπερδιακομματικο εθνικιστικό κομματικό μπλόγκ ( Ν.Δ, ΠΑΣΟΚ, ΛΑΟΣ) .
    Ενας από τους βασικούς λόγους της εθνικιστικής πολιτικής του σημερινού ΚΚΕ σχετίζεται με το αποστεωμένο κρατικο-γραφειοκρατικό οικονομικό του μοντέλο...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. ΌΧΙ» δασκάλων στις μαθητικές παρελάσεις


    Ο Σύλλογος διδασκόντων του 1ου Πειραματικού Δημοτικού Σχολείου Θεσσαλονίκης αντιτίθεται στη συμμετοχή των μαθητών του στην παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου εκφράζοντας τις παιδαγωγικές αντιρρήσεις στο θεσμό της μαθητικής παρέλασης.

    Του Aρίστου Αναγνώστου.

    «Η ολοκληρωτική νοοτροπία, ο αποκλεισμός και οι διακρίσεις, ο μιλιταρισμός, η ψυχολογία μαζικής πειθαρχίας και η αφομοίωση δεν έχουν προφανώς καμιά σχέση με την κατάκτηση της ιστορικής γνώσης και την κριτική προσέγγιση της συλλογικής μνήμης από τους μαθητές Αν κάτι πρέπει να διδάσκονται τα παιδιά από τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο είναι αυτό που χιλιάδες άνθρωποι διαδήλωναν στους δρόμους με τη λήξη του πολέμου: "Ποτέ πια πόλεμος, ποτέ πια φασισμός στη γη" Κι αυτό φυσικά δε μπορεί να γίνει μέσα από την παρέλαση, το αντίθετο μάλιστα», αναφέρει στην ανακοίνωσή του ο Σύλλογος των δασκάλων του 1ου Πειραματικού Δημοτικού.

    Παρέλαση με το ζόρι

    Ωστόσο, παρά την άρνηση των δασκάλων, οι μαθητές του 1ου Πειραματικού θα παρελάσουν με ...άνωθεν επιβολή. Αυτή είναι η απόφαση του Διευθυντή του 1ου Γραφείου της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Θεσσαλονίκης.

    Η απόφαση αυτή προκάλεσε την αντίδραση του Εποπτικού Συμβουλίου των Πειραματικών Δημοτικών Σχολείων του ΠΤΔΕ-ΑΠΘ, το οποίο απαρτίζουν ο επίκουρος καθηγητής, Αθανάσιος Αϊδίνης και οι λέκτορες Τάσος Λιάμπας και Έφη Παπαδημητρίου. Με ομόφωνη απόφασή του το εποπτικό Συμβούλιο εκφράζει την υποστήριξή του στο Σύλλογο Διδασκόντων του 1ου Πειραματικού Δημοτικού Σχολείου για τις παρελάσεις, θεωρώντας τις «ως συντηρητικά ιδεολογικά σύμβολα και αναχρονιστικές πρακτικές που αντιτίθενται στην υπόσχεση της Παιδαγωγικής ως Επιστήμης της Εκπαίδευσης για ένα ανθρώπινο και δημοκρατικό σχολείο για όλα τα παιδιά, που προετοιμάζει το δημιουργικό, κοινωνικό, ικανό για συνεργασία και ολόπλευρα ολοκληρωμένο άνθρωπο».

    Δάσκαλοι: Η Ιστορία μιλά από μόνη της

    Ο Σύλλογος διδασκόντων του 1ου Πειραματικού Δ. Σ. Θεσσαλονίκης του ΠΤΔΕ του ΑΠΘ θυμίζει μεταξύ άλλων στην ανακοίνωσή του ότι: «Το μαθητικό συμπλήρωμα στις στρατιωτικές παρελάσεις ξεκίνησε στα χρόνια του Μεταξά, όταν η ομοιομορφία της εμφάνισης μαθητών και μαθητριών ήταν δεδομένη, ενώ η στρατιωτικοποίηση της νεολαίας ( Ε.Ο.Ν.) ήταν βασικός στόχος του καθεστώτος. Από τότε οι μαθητικές παρελάσεις συνεχίζονται αδιάλειπτα καθοριζόμενες από ένα θολό νομοθετικό πλαίσιο -«προαιρετικά και με το ζόρι», παρά την καταδίκη της χώρας μας από το ευρωπαϊκό δικαστήριο ανθρωπίνων δικαιωμάτων για το θέμα της υποχρεωτικότητας της συμμετοχής μαθητών και εκπαιδευτικών σ΄ αυτές. Η μόνη περίοδος που τέθηκε ουσιαστικά ζήτημα κατάργησής τους ήταν αμέσως μετά τη χούντα. Όμως οι παρελάσεις έμειναν ανέγγιχτες από οποιαδήποτε απόπειρα «εκσυγχρονισμού» ακολούθησε και έτσι μέχρι σήμερα μαθητές και μαθήτριες συνεχίζουν να παίζουν τα στρατιωτάκια με τους εκπαιδευτικούς (και ιδίως τους/τις γυμναστές/τριες) σε ρόλο «επιλοχία».

    Από τη σκοπιά της παιδαγωγικής

    «Προφανώς, η μαθητική παρέλαση (και μάλιστα στρατιωτικού τύπου) δεν αντέχει ούτε τη στοιχειώδη κριτική προσέγγιση από οποιαδήποτε σύγχρονη παιδαγωγική σκοπιά. Αφού όλα στην παρέλαση παραπέμπουν σε παιδαγωγικούς αρχαϊσμούς στρατιωτικού τύπου. Γι' αυτό και όλη η προετοιμασία είναι μια ξεκομμένη δράση στο χώρο του σχολείου. Συναντά τη χαρούμενη αποδοχή των μαθητών/τριών, μόνο γιατί γίνεται «έξω» και αντιμετωπίζεται με την ιλαρότητα ενός παιχνιδιού ρόλων. Έτσι όμως η «εγχάραξη» επιτυγχάνεται πολύ ευκολότερα, αφού οι «συνθήκες πρόσληψης» είναι σχεδόν ιδανικές (πολύ θα θέλαμε ένα μεγάλο μέρος της καθημερινής εκπαιδευτικής διαδικασίας να γίνεται «έξω» και με «παιχνιώδη» διδακτική προσέγγιση).

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Όμως τι ακριβώς «εγχαράσσεται»;

    α) Διαχωρισμός-διακρίσεις: αγόρια μπροστά, κορίτσια πίσω (ολοφάνερα σεξιστικό), αλλά και ψηλοί/ές μπροστά, κοντοί/ές πίσω (ολοφάνερα ακατανόητο). Και κυρίως άξιοι/ες ξεχωριστά -η Ελλάδα της σημαίας-πληβείοι πίσω. Μάλιστα η εξάδα μόνο πηγαίνει συνήθως στη Δοξολογία και πάντα μπροστά- ξεκομμένη από τον υπόλοιπο μαθητικό όχλο. Εδώ, συναντάμε και το μεγάλο θέμα της απόρριψης των παιδιών με αναπηρίες. Η εγκύκλιος που επιτρέπει και τη συμμετοχή ανάπηρων στην πράξη περιορίζεται στους/ις σημαιοφόρους και αποτελεί καταφανώς επικοινωνιακό τρικ, που σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να γενικευτεί, αφού οι απαιτήσεις για τη συμμετοχή στα «παρελαύνοντα τμήματα» δεν σέβονται διόλου τις ιδιαίτερες δυσκολίες και ανάγκες αυτών των παιδιών.

    β) Θηριοδαμαστικός παβλοφισμός: Όλοι/όλες περπατάμε με το ίδιο αφύσικο βήμα, μετά από πολύωρη, μάλιστα, εκγύμναση, που μετατρέπει το σχολείο σε τσίρκο. Για να μπορούμε να «στοιχιζόμαστε» βλέποντας μόνο το κεφάλι του μπροστινού μας και να «ζυγιζόμαστε» ρίχνοντας ματιές στο πλάι στο/στη διπλανό/ή μας και εντέλει να κινούμαστε σαν ρομποτάκια με το ρυθμό που επιβάλλει -παβλοφικά-η σφυρίχτρα ή το «ένα στο αριστερό».

    γ) Αγελισμός - ομοιομορφία: συνδέεται με το προηγούμενο όσον αφορά στην κίνηση στο χώρο, αλλά επεκτείνεται και στην ενδυμασία. Την πιο ορατή προσπάθεια υποταγής του ατόμου στη μαζική ομοιομορφία του συνόλου. Τώρα τελευταία, μάλιστα, έχουμε σύνδεση του εθνικοσοσιαλιστικού αυτού κατάλοιπου με το θεσμό της χορηγίας. Συνήθως φροντιστήρια «χορηγούν» μέρος (φουλάρια, γιλέκα, μπερέδες κ.λ.π.) της ενδυμασίας.

    δ) Υποβιβασμός του ελεύθερου πολίτη σε υποταγμένο «υπήκοο»: Από ποιο φεουδαρχικό χρονοντούλαπο άραγε βγαίνουν αυτοί οι «επίσημοι» που στέκονται κάθε φορά στην εξέδρα (δεσπότης, στρατηγός, νομάρχης -οι αρχές και εξουσίες του τόπου) επιθεωρώντας με βλοσυρό βλέμμα τους υπηκόους τους, καθώς αυτοί τους «αποδίδουν τιμές» (γιατί άραγε;) στρέφοντας την κεφαλή δεξιά (ενώ ταυτόχρονα κοιτάνε λοξά τη «στοίχισή» τους και ακόμα πιο λοξά τη «ζύγισή» τους);

    ε) Κιτς και αισθητική κακογουστιά: Εκτός από τον τρόπο που κινούμαστε και τα ρούχα που φοράμε στην παρέλαση ακούμε και μουσική (δεν υπάρχει τελετουργία χωρίς μουσική υπόκρουση άλλωστε, εκτός από αυτές που απαιτούν πλήρη σιωπή). Και τι μουσική! Στρατιωτικά εμβατήρια (την κακοποίηση, δηλαδή, της όποιας συμφωνικής παράδοσης της Δύσης) που επενδύουν μουσικά κάποια άτεχνα στιχάκια εθνικιστικού κρεσέντου.

    στ) Eθνικιστική μονοπολιτισμικότητα: Παρά τα ρητορικά φληναφήματα περί «σεβασμού των πολιτισμικών διαφορών» οι παρελάσεις αποτελούν έναν ακόμη μηχανισμό (τον πιο χοντροκομμένο, ίσως) για την επιβολή είτε της αφομοίωσης είτε της ρατσιστικής απόρριψης και του αποκλεισμού του «διαφορετικού» από την εκπαιδευτική διαδικασία. Οι «καθιερωμένες» πλέον αντιπαραθέσεις γύρω από το ζήτημα των αλλοδαπών σημαιοφόρων το αποδεικνύουν περίτρανα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Abecedar
    Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
    Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση
    Το Abecedar (Αμπετσένταρ) ήταν αλφαβητάριο που τυπώθηκε για πρώτη φορά από την ελληνική κυβέρνηση το Μάιο του 1925 με σκοπό να χρησιμοποιηθεί στη διδασκαλία του σλαβόφωνου πληθυσμού της βόρειας Ελλάδας. Υποβλήθηκε στην Κοινωνία των Εθνών ως δείγμα συμμόρφωσης της Ελλάδας απέναντι στη Συνθήκη των Σεβρών και ειδικότερα στα άρθρα 7-9. Περιγράφτηκε από τον Νικόλαο Ζαρίφη, στο Ελεύθερον Βήμα, ως αναγνωστικό για τα παιδιά των σλαβόφωνων της Ελλάδας που «τυπώθηκε με λατινικούς χαρακτήρες και συντάχθηκε στη μακεδονική διάλεκτο»[1][2]. Το έργο της σύνταξής του ανατέθηκε στον εθνολόγο και γλωσσολόγο Γεώργιο Σαγιαξή και στους φιλόλογους Ιωσήφ Λαζάρου και Παπαζαχαρίου.

    Η πρώτη έκδοσή του ήταν γραμμένη στη διάλεκτο που ομιλούνταν κυρίως στις περιοχές της Φλώρινας και της Μπίτολα, χρησιμοποιώντας λατινικούς χαρακτήρες. Σύμφωνα με τις ελληνικές αρχές, η χρήση λατινικών χαρακτήρων θα διευκόλυνε την εκμάθηση. Κατά τον εξουσιοδοτημένο ειδικό γλωσσολόγο στη Γραμματεία της Κοινωνίας των Εθνών, ονόματι O' Mologni, τα κίνητρα για την επιλογή του λατινικού αλφαβήτου ήταν διαφορετικά και συνδέονταν με μια προσπάθεια μετριασμού της σλαβικής επιρροής στην περιοχή[3][4]. Συνολικά, ο O' Mologni εκθείασε την ελληνική πρωτοβουλία, την οποία αναγνώρισε ως ειλικρινή προσπάθεια σεβασμού της μειονότητας των σλαβόφωνων[5]. Το αναγνωστικό προκάλεσε οξεία αντίδραση από την πλευρά της Βουλγαρίας και της Σερβίας, καθώς δεν είχε συνταχθεί στα βουλγαρικά ή στα σερβικά, ενώ συγχρόνως δεν ακολουθούσε το κυριλλικό αλφάβητο[6]. Κατά τον λαογράφο Δημήτριο Βογαζλή, η στάση της βουλγαρικής και της σερβικής κυβέρνησης υπήρξε η αιτία της τελικής αποτυχίας στην προώθηση του Abecedar[7]. Ο εκπρόσωπος της Βουλγαρίας στην Κοινωνία των Εθνών χαρακτήρισε το βιβλίο ακατανόητο, ενώ ο εκπρόσωπος της Ελλάδας, Βασίλης Δενδραμής, υπερασπίστηκε το αναγνωστικό χαρακτηρίζοντας τη σλαβομακεδονική γλώσσα ως ανεξάρτητη και διακριτή σε σχέση με τη Βουλγαρική ή τη Σερβική[8].

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Το αναγνωστικό διανεμήθηκε πειραματικά τον Ιανουάριο του 1926, στην περιοχή του Αμύνταιου, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις, διαμαρτυρίες δασκάλων, ακόμα και καύση βιβλίων. Σλαβόφωνοι και ελληνόφωνοι κάτοικοι της περιοχής δημοσιοποίησαν ψήφισμα που στρεφόταν κατά της διδασκαλίας του αναγνωστικού στην εφημερίδα Εφημερίς των Βαλκανίων (2 Φεβρουαρίου 1926), το οποίο τηλεγραφήθηκε επίσης στον έλληνα υπουργό εξωτερικών. Στις 6 Φεβρουαρίου 1926, ο πρωθυπουργός της Ελλάδας, Θεόδωρος Δ. Πάγκαλος συναντήθηκε με τον υπουργό εξωτερικών Λουκά Κανακάρη-Ρούφο και από κοινού αποφάσισαν την προώθηση του αναγνωστηρίου στα σχολεία, ωστόσο, παρά τις επίσημες διαβεβαιώσεις, το εγχείρημα, εν τέλει, εγκαταλείφθηκε. Τα περισσότερα αντίτυπά του καταστράφηκαν αμέσως, ενώ ορισμένα από αυτά που διανεμήθηκαν στις προβλεπόμενες περιοχές καταστράφηκαν από τις τοπικές αστυνομικές αρχές[1].

    Το Abecedar επανατυπώθηκε στο Περθ το 1993, από το Μακεδονικό Κέντρο Πληροφοριών, στα πλαίσια εκστρατείας του για την αναγνώριση εθνικής μακεδονικής μειονότητας στην Ελλάδα[9]. Το 2006, μία τρίτη έκδοση του αναγνωστικού τυπώθηκε στη Θεσσαλονίκη με πρωτοβουλία του πολιτικού κόμματος Ουράνιο Τόξο και υπό την αιγίδα του Ευρωπαϊκού Γραφείου για τις Λιγότερο Ομιλούμενες Γλώσσες (EBLUL). Περιέχει ακριβές αντίγραφο από το πρωτότυπο που εξέδωσε η ελληνική κυβέρνηση το 1925 καθώς και ένα σύγχρονο αλφαβητάριο της γλώσσας, όπως διδάσκεται σήμερα.

    [Επεξεργασία] Παραπομπές
    1.↑ 1,0 1,1 Shea, 110
    2.↑ Danforth, 70
    3.↑ Μιχαηλίδης, 339, πρβλ. Danforth, 70
    4.↑ Abecedar, εκδ. Μπατάβια, Θεσσαλονίκη: 2006, σ.31
    5.↑ Μιχαηλίδης, 339
    6.↑ Danforth, 70. πρβλ. Μιχαηλίδη, 337
    7.↑ Shea, 111
    8.↑ Hugh Poulton, Who are the Macedonians?, C. Hurst & Co, 2000, σ. 88
    9.↑ Μιχαηλίδης, 340
    [Επεξεργασία] Βιβλιογραφία
    Ιάκωβος Δ. Μιχαηλίδης, "Minority Rights and Educational Problems in Greek Interwar Macedonia: The Case of the Primer Abecedar", Journal of Modern Greek Studies 14.2 (1996) 329-343
    Loring M. Danforth, The Macedonian Conflict: Ethnic Nationalism in a Transnational World, Princeton University Press, 1997
    John Shea, Macedonia and Greece: The Struggle to Define a New Balkan Nation, McFarland, 1997

    ΑπάντησηΔιαγραφή