Στις 10 Μαρτίου 2012 συμπληρώνεται ένας χρόνος από τον θάνατο της ΒΕΡΑ ΦΩΤΕΒΑ. Άφησε την τελευταία της πνοή στις 10 Μαρτίου 2011 σε ηλικία 84 ετών και κηδεύτηκε την επόμενη μέρα στο νεκροταφείο Бутел-Μπούτελ των Σκοπίων της Δ. Μακεδονίας.
Το κείμενο που ακολουθεί είναι δημοσιευμένο στο Μακεδονικό Περιοδικό «ΛΟΖΑ» στο τεύχος 18, Οκτώβρης 2011
ΠΕΘΑΝΕ Η ΜΑΚΕΔΟΝΙΣΣΑ-ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΡΙΑ ΒΕΡΑ ΦΩΤΕΒΑ 1926-2011
Η Ευδοκία Φώτεβα-Βέρα γεννήθηκε στο ηρωικό χωριό Ντ’μπενι (Δενδροχώρι) της Καστοριάς, την ημέρα που γιορτάζεται η επανάσταση του Ίλιντεν στις 2 Αυγούστου 1926.
Δημοτικό τελείωσε στο χωριό και γυμνάσιο πήγε στην Καστοριά. Ο πατέρας ήταν ο Νίκολα Μπάλεβ και η μάνα της η Νέβενα Μάνγκοβα και οι δυο τους από οικογένειες με επαναστατική παράδοση.
Το καλοκαίρι του 1940 οργανώθηκε στην ΟΚΝΕ. Πήρε μέρος στο αντιφασιστικό αγώνα. Στις 26 Δεκέμβρη του 1945 στη Θεσ/νίκη ο γενικός γραμματέας του ΚΚΕ, ο Νίκος Ζαχαριάδης, αναγνώρισε επίσημα τη μακεδονική οργάνωση ΝΟΦ σαν δημοκρατική, αντιφασιστική, μειονοτική οργάνωση όπου και η Βέρα ήταν μέλος της. Την αναγνώριση αυτή την έκανε ο Ν. Ζαχαριάδης πάλι στη Θεσ/νίκη στις 15 Ιούλη του 1946.
Συμμετείχε στο 1ο Συνέδριο του ΝΟΦ στις 13 Ιανουαρίου του 1948 αλλά και στο 2ο στις 25 Μαρτίου του 1949 που έγινε στο χωριό Νίβιτσι (Ψαράδες) της Πρέσπας.
Πήρε μέρος σε όλο τον στρατιωτικό αγώνα από την αρχή έως το 1949 και με το όπλο αλλά και σαν πολιτικός καθοδηγητής στην περιοχή της Καστοριάς, Φλώρινας αλλά και μέχρι τα χωριά της Πτολεμαΐδας, έτσι όπως μου είπε σε μία από τις συζητήσεις που κάναμε στο σπίτι της στα Σκόπια. Πήρε μέρος στο 2ο Συνέδριο της ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ ΓΥΝΑΙΚΩΝ που έγινε στη Βουδαπέστη 1-6 Δεκέμβρη το 1948.
Στις 9 Οκτωβρίου 2005 μου χάρισε το βιβλίο της που εκδόθηκε το 2004 «Ντο πέκολοτ ι νάζατ» («Στην κόλαση και πίσω»). Ήξερε ελληνικά και βρεθήκαμε αρκετές φορές σ’ αυτό το ιστορικό σπίτι απ’ όπου έχουν περάσει ιστορικά στελέχη του Μακεδονικού κινήματος αλλά και του ελληνικού, όπως π.χ. ο Μάρκος Βαφειάδης.
Όσες φορές την είχα πάρει τηλέφωνο μου έλεγε να περάσω από το φτωχικό της διαμέρισμα κοντά στο κέντρο της πόλης Σκόπια. Δεν είχε καμία βίλα ή κανένα πλούσιο διαμέρισμα. Αυτό που την χαρακτήριζε ήταν το πάθος που διέκρινε για να μιλάει για τους αγώνες τους δικούς της, του άνδρα της, του Μίντσο Φώτεβ (στέλεχος του Μακεδονικού και Κομμουνιστικού κινήματος).
Στα τελευταία χρόνια της ζωής της μπόρεσε να πάει στο κατεστραμμένο χωριό της, αλλά και στον ομαδικό τάφο κοντά στη Φλώρινα των 800 και πλέον νεκρών σε εκδήλωση του ΚΚΕ. Προσκύνησε, έκλαψε στο μέρος που είναι θαμμένοι οι αντάρτες αγωνιστές. Θέλησε να πει και δυο λόγια αλλά οι επίσημοι δεν την άφηναν και μου μετέφερε το παράπονό της. Υπάρχει η σχετική φωτογραφία στον “Ριζοσπάστη” που προσκυνάει και κλαίει.
Με μεγάλο παράπονο μου έλεγε πως με τη λήξη του εμφυλίου τον Αύγουστο του 1949 στο Μπουρέλι της Αλβανίας δίκασε η ηγεσία του ΚΚΕ τη Βέρα, τον άντρα της, τον Μηνά, τον Μητρόφσκι, την Ουρανία και όλη την ηγεσία του ΝΟΦ πως τάχατες αυτοί φταίγαν για την ήττα και πως ήταν Τιτικοί πράκτορες. Το δικαστήριο έγινε σε ένα στάβλο του ιππικού, μέσα σε μια σκηνή. Ο Παρτσαλίδης γυρνούσε και έλεγε ότι ο αγώνας χάθηκε από αυτά τα καθάρματα.
Η Βέρα στάλθηκε στη Σιβηρία κατ’ ευθείαν από το Μπουρέλι. Εκεί υπήρχαν στα στρατόπεδα εξόριστοι από όλες τις Δημοκρατίες. Από τη Β’ρκοτά της εξορίας στην άκρη της Σ.Ε. τους φέραν εκεί για δουλειά τη Βέρα και άλλους. Η Βέρα ανήκε στην 7η Μπριγάδα.
Με τη διαμαρτυρία της Βέρας στον Χρουτσόφ σε μια επίσκεψή του λύθηκε το πρόβλημα των εξόριστων Μακεδόνων.
Ένας από τους εξόριστους, ο Μιχάλης Μάλλιος, πήγε για να σπουδάσει στη Μόσχα, παντρεύτηκε μια ανιψιά του Χρουτσόφ, έζησε στη Μόσχα και πέθανε στη Μόσχα.
Η Βέρα γέννησε το παιδί της στην εξορία, γι’ αυτό την μετέφεραν σε καλύτερο μέρος και μετά στην Γιουγκοσλαβία.
Οι ηγέτες του ΝΟΦ ήταν οι πρώτοι που πήγαν στις εξορίες της ΕΣΣΔ. Ο Ν. Ζαχαριάδης αλλά και ο Μ. Παρτσαλίδης ήταν από τους πρώτους που άνοιξαν το δρόμο για Σιβηρίες. Εκεί κατέληξε τελικά και ο Ν. Ζαχαριάδης.
Επί Χρουτσόφ το 1954 για να κάνει τις στέπες καλλιεργήσιμη γη πήγε εκεί όπου ήταν και η Βέρα και τότε βρήκε ευκαιρία να ανεβεί στην εξέδρα και να συναντηθεί μαζί του και του λέει:
- Γιατί μας κρατάτε εδώ;
Τότε έμαθε ο Ν. Χρουτσόφ για τους Μακεδόνες εξόριστους στο Καζαχτσάν στην Τσελινά (ακαλλιέργητη γη). Ο Χρουτσόφ τους είπε αν θέλετε να πάτε Τασκένδη να πάτε. Η Βέρα προτίμησε να πάει στη Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Μακεδονίας.
Η Βέρα έτσι όπως την γνωρίζουν όλοι οι πολιτικοί πρόσφυγες στη Δημοκρατία της Μακεδονίας μέχρι το τέλος της ζωής της ήταν άνθρωπος αγωνιστικός, μιλούσε με πάθος, αυτοκαθοριζόταν κομμουνίστρια και Μακεδόνισσα.
Κρίμα που δεν μπόρεσα να πάω στην κηδεία της, γιατί πήρα sms την ημέρα που έγινε η κηδεία (αρχές Μαρτίου 2011). Αν προλάβαινα από τη στιγμή που πήρα το γραπτό μήνυμα σε 3.30 ώρες να φθάσω, θα πήγαινα για να τιμήσω την ηρωίδα του Μακεδονικού και ελληνικού κινήματος.
= = = =
Ακολουθεί βίντεο με την ΒΕΡΑ ΦΩΤΕΒΑ:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου