Αναδημοσίευση από το μακεδονικό περιοδικό «Λόζα», Ιούλιος 2012, τεύχος 19 σελ. 2 –8
«Είναι άραγε κιόλας ελληνική στις μέρες μας η Σαλονίκη; Στους νέους χάρτες, σίγουρα. στα χρώματα των σπιτιών και στις πινακίδες των οδών, ναι. Σε όλα τ’ άλλα, όμως; Στην καρδιά της, η πόλη δεν είναι και δεν υπήρξε ποτέ ελληνική…Είναι μια κατ’ εξοχήν διεθνής πόλη. Ή μάλλον, μια αποεθνοποιημένη πόλη. Ακόμα και μετά την προσάρτησή της από την Ελλάδα, οι Έλληνες της Σαλονίκης είναι ένα μονάχα κλάσμα, και ούτε καν το μεγαλύτερο, των κατοίκων της».
Α. ΦΡΑΚΑΡΟΛΙ (1916)
(Mazower, «Θεσσαλονίκη η πόλη των φαντασμάτων», εκδόσεις Αλεξάνδρεια σ. 364)
500 χρόνια η Θεσ/νίκη και η Μακεδονία ήταν υπό την Οθωμανική επικυριαρχία και φυσικά όχι ελληνική.
«Η ανέλπιστη ευτυχία δεν μου προξένησε τη χαρά που περίμενα», θυμόταν ο Αλέξανδρος Mαζαράκης-Αινιάν, ένας από τους πρώτους που μπήκαν στην πόλη. «Μας έζωνε η αβεβαιότητα και αναρωτιόμασταν τι μας επιφύλασσε η κατοχή της πόλης και ποια θα ήταν η μοίρα των μακεδονικών επαρχιών». Ο τόπος έκανε ορισμένους Αθηναίους να νιώθουν σαφώς άβολα.
Γράφοντας στη γυναίκα του, ένας αξιωματικός του επιτελείου…ομολογούσε πως «η Θεσσαλονίκη δεν με ενθουσιάζει». Γρήγορα ο τόνος του έγινε πικρόχολος.
«14 Μαΐου 1913. Εσιχάθηκα φοβερά. Θα προτιμούσα δε χίλιες φορές να ήμουν στρατοπεδευμένους υπό σκηνών σε κανένα βουνό παρά εδώ εις αυτήν την παρδαλήν πόλιν όπου είναι συγκεντρωμέναι όλαι αι φυλαί του Ισραήλ. Σε βεβαιώ ότι αντιπαθητικότερος τόπος δεν υπάρχει».
«19 Μαΐου: Δεν ξέρω κατά πόσον δύναται να αρέσει μία πόλις με κοινωνίαν παρδαλήν, αποτελουμένην κατά τα 9/10 από εβραίους. Δεν έχει ουδέν το ελληνικόν αλλ’ ούτε το ευρωπαϊκόν. Δεν έχει τίποτε» (Mazower, σ. 353).
«Οι Έλληνες της Σαλονίκης, που κρατούσαν κλειστό το στόμα τους για εβδομάδες, άφησαν τη χαρά τους να εκδηλωθεί ελεύθερα μόλις είδαν την ελληνική στολή» (Mazower, σ. 354).
Αν μπαίναν πρώτοι οι Βούλγαροι τώρα η Θεσ/νίκη θα ήταν βουλγαρική και όχι ελληνική.
Μαζί με τον βουλγάρικο στρατό στις εκστρατείες υπήρχαν και άλλα σώματα μη Βουλγάρων που πολλές φορές προπορευόντουσαν στις μάχες όπως π.χ. το σώμα του Μακεδόνα Γιάννε Σαντάνσκι, που κατά μία πηγή είχε μπει στη Θεσ/νίκη πριν τον ελληνικό στρατό και είχε καταλάβει την Αγία Σοφία (Γεώργιος Τσόντου-Βάρδα, Η ΒΕΝΙΖΕΛΙΚΗ ΤΥΡΑΝΝΙΑ – ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 1917-1920, εισαγωγή-επιμέλεια Γ. Πετσίβας, εκδόσεις Πετσίβα, Αθήνα 2006, σ. ιστ, ιη, κε, λη, λθ και στο βιβλίο του ΦΙΛΙΠΠΟΥ ΣΤΕΦ. ΔΡΑΓΟΥΜΗ – ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ 1912-1913, εκδόσεις ΔΩΔΩΝΗ, Αθήνα 2006, σ. 159,161).
Έτσι «έληξε επίσημα ο Πρώτος Βαλκανικός Πόλεμος τον Απρίλη του 1913», «η Οθωμανική Μακεδονία μοιράστηκε εν πολλοίς μεταξύ τους».
«Στις 29 Ιουνίου ξέσπασε ο Δεύτερος Βαλκανικός Πόλεμος, όταν η Βουλγαρία εξαπέλυσε επίθεση εναντίον των Σέρβων».
Στη Θεσ/νίκη «την άλλη μέρα», «οι Κρητικοί χωροφύλακες των περιπόλων «περπατούσαν αργά-αργά πάνω-κάτω στις άδειες γραμμές των τραμ».
«Το ίδιο απόγευμα άρχισαν συμπλοκές, που, μετά από μια νύχτα» έληξαν οι συμπλοκές μεταξύ των δύο συμμάχων «με την παράδοση», «περικυκλωμένων Βουλγάρων. 1.300 στρατιώτες και περισσότεροι από 500 κομιτατζήδες» που «μεταφέρθηκαν με ατμόπλοιο στις φυλακές της παλαιάς Ελλάδας, όπου έμειναν ως το τέλος του πολέμου».
Οι Σλαβόφωνοι «παλιοί κάτοικοι της πόλης πιάστηκαν από τις ελληνικές αρχές. άλλοι έφυγαν με βουλγαρικά ατμόπλοια. Το βουλγαρικό Γυμνάσιο, που είχε λειτουργήσει ως βάση επιχειρήσεων, λεηλατήθηκε από Έλληνες στρατιώτες και η εξαρχία κηρύχθηκε εκτός νόμου. Ο Δεύτερος Βαλκανικός Πόλεμος – που διάρκεσε μετά βίας ένα μήνα – σήμανε στην πράξη το τέλος της βουλγαρικής κοινότητας της πόλης (Mazower, σ. 357).
«Μέσα σε έξι μήνες 2.400 εβραίοι άλλαξαν υπηκοότητα ώστε να αποφύγουν την ελληνική ιθαγένεια – οι λύσεις που προτίμησαν περισσότερο ήταν της Ισπανίας και της Πορτογαλίας, μαζί με την Αυστρία».
«Και οι Εβραίοι της Θεσσαλονίκης επιφύλαξαν ψυχρή υποδοχή στο νικηφόρο ελληνικό στρατό» (Mazower, σ. 358).
«Το Μάρτη του 1913» «ο γηραιός βασιλιάς Γεώργιος είχε δολοφονηθεί την ώρα που έκανε τον καθημερινό του περίπατο στα προάστια της πόλης».
«Ο στρατιωτικός διοικητής πρίγκιπας Κωνσταντίνος έβγαλε μια διακοίνωση στις τέσσερις γλώσσες της πόλης – ελληνικά, γαλλικά, τουρκικά και εβραιοϊσπανικά -, όπου χαιρέτιζε «τη θέληση και το θάρρος του ελληνικού στρατού, που είχε χύσει «ένδοξο ελληνικό αίμα» για να «διασφαλίσει τα δικαιώματα των εθνοτήτων και του ανθρώπου, νοούμενου ως ατόμου και ως πολίτη» (Mazower, σ. 359).
«Το έργο της ενσωμάτωσης της πόλης στο ελληνικό κράτος ανατέθηκε στον Κων/νο Ρακτιβάν, τον νέο πολιτικό γενικό διοικητή της Μακεδονίας (Mazower, σ. 360).
«Στο μεταξύ, σκάφη έφταναν καθημερινά από τον Πειραιά φέρνοντας μια νέα άρχουσα τάξη από αστυνομικούς, χωροφύλακες, δικαστές και δικηγόρους – το πρώτο κύμα Ελλήνων επισήμων. Ορισμένοι έρχονταν από την Αθήνα, αλλά πολύ περισσότεροι από την Κρήτη και την Πελοπόννησο. Ο νέος τους διορισμός – κάθε άλλο παρά επίζηλος – λίγο απείχε από το να θεωρείται «εξορία στη Βουλγαρία». Παρόλα αυτά, πολλοί εγκαταστάθηκαν και ρίζωσαν. Ογδόντα χρόνια αργότερα, ο Ηλίας Πετρόπουλος σημείωσε πως «ουσιαστικώς η Θεσσαλονίκη εδιοικείτο, επί δεκαετίες, από την Παγκρήτειο Αδελφότητα και από την Ένωση Πελοποννησίων «ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης».
«Η απογραφή του 1913, μολονότι δε δημοσιεύτηκε ποτέ και ξεπεράστηκε γρήγορα απ’ τις τρομακτικές δημογραφικές αλλαγές που επέφερε ο πόλεμος».
«Ο συνολικός πληθυσμός έφτανε τους 157.883 ανθρώπους, απ’ τους οποίους ελάχιστα λιγότεροι από 40.000 καταγράφηκαν ως έλληνες, 45.867 ως «Οθωμανοί», διάβαζε μουσουλμάνοι και 61.439 ως Εβραίοι. Ο ελληνικός πληθυσμός πιθανόν να περιλάμβανε τους πλανόδιους εμπόρους, τους πρόσφυγες και όσους άλλους είχαν μπει από τον προηγούμενο Οκτώβρη στην πόλη, φερμένοι από την παλαιά Ελλάδα, την Αίγυπτο ή την Οθωμανική αυτοκρατορία…» (Mazower, σ. 363).
Ο δε Περικλής Αργυρόπουλος ο πρώτος νομάρχης στη Θεσ/νίκη στις 26 Οκτ. 1912 αλλά στην πραγματικότητα είχε υπογραφεί στις 28 Οκτ, όπως ομολογεί ο ίδιος στα απομνημονεύματά του αναφέρει: «Η σύνθεσις του πληθυσμού δεν μας βοηθούσε. Υπενθυμίζω ότι, τον Οκτώβριον του 1912, ο πληθυσμός της Θεσ/νίκης ανήρχετο περίπου εις 160.000 ψυχάς, εξ ων δικοί μας, σύμφωνα με τους πίνακας της Μητροπόλεως, ανήρχοντο μόνον εις 19.000 – πράγμα το οποίον αγνοούνταν οι περισσότεροι εξ ημών – απέναντι 40-44 χιλιάδων Τούρκων, 7.000 διαφόρων εθνικοτήτων (Σλάβων, Αρμενίων, Λεβαντίνων κλπ) και περίπου 90 χιλιάδων Εβραίων. Γρήγορα, με την κατοχήν, ο ελληνικός πληθυσμός πολλαπλασιάσθηκε, και αργότερα, με την αποκατάστασιν των πρώτων προσφύγων μας εκ Βουλγαρίας, μετά τον Δεύτερον Βαλκανικόν πόλεμο, κυρίως με την ανταλλαγή των πληθυσμών και τέλος, με την απαισίαν σφαγήν των Εβραίων από τους Γερμανούς, ο πληθυσμός μας επεκράτησεν απολύτως» (ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ ΠΕΡΙΚΛΕΟΥΣ ΑΛ. ΑΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΥ, Αθήναι 1970, σ. 107).
Και συνεχίζει ο τότε νομάρχης Θεσ/νίκης: «Τρία ήσαν μακεδονικού ενδιαφέροντος, αλλά και εθνικού: η εισαγωγή της δημοτικής εις τα δημοτικά σχολεία, η αποκατάστασις των γεωργών και ο καταστατικός χάρτης της εκκλησίας των νέων χωρών».
«Πράγματι, εις την Μακεδονίαν πολλοί κάτοικοι, Έλληνες Ορθόδοξοι, φανατικοί πατριώτες, είχαν ως μητρικήν την Μακεδονοσλαβικήν διάλεκτον, την οποίαν ομιλούσαν εις το σπίτι, στο χωριό, στας πανηγύρεις, ενώ εις τα σχολεία εδιδάσκετο η καθαρεύουσα, άχρηστος εις τας συναλλαγάς, ακόμη και με τους εξ Ελλάδος, που εχρησιμοποίουν την δημοτική. Έπρεπε να τεθεί τέρμα εις την ανωμαλίαν αυτήν, σημαντικήν εις μέρος όπου η χρήσις και η γενική διάδοσις της ελληνικής ήτο εθνική ανάγκη. Το είχαμε διαπιστώσει κατά τον Μακεδονικό αγώνα. Το προτεινόμενον παρά της επιτροπής νομοθετικόν διάταγμα εψηφίσθη ομοφώνως και αργότερα ετέθη εις εφαρμογήν εις ολόκληρον την Ελλάδα. Εξυπηρέτησις εθνικής ανάγκης ως και ικανοποίησις δι’ εκείνους που είχαν διωχθεί εις τον Βόλον εις τα 1911 ως απάτριδες, διότι ήσαν δημοτικισταί (Δελμούζος, Σαράτσης κλπ) (Π. Αργυρόπουλος, σ. 211).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΒΑΡΚΑΡΗΔΕΣ
Τέλη του 1903 από τους γνωστούς βαρκάρηδες έχουμε ένα σωρό βομβιστικές επιθέσεις στη Θεσ/νίκη. Στο Γκουανταλκιβίρ βάζει βόμβα ο Πάβελ Σάτεφ στις 28 Απρίλη. Πιάνεται κατόπιν και εξορίζεται, ενώ μετά διορίζεται «Υπουργός Δικαιοσύνης στην πρώτη» Μακεδονική «κυβέρνηση» στη νεαρή Λαϊκή Δημοκρατία της Μακεδονίας.
(Σπυρίδων Σφέτας – η διαμόρφωση της σλαβομακεδονικής ταυτότητας, εκδόσεις Βάνιας, Θεσ/νίκη, 2003, σ. 193, και Mazower, σ. 323)
Η κορυφαία ενέργεια των νεαρών γκεμιτζήδων ήταν η σχεδόν ολοκληρωτική ανατίναξη της Οθωμανικής Τράπεζας. Όμως μετά την επικράτηση της Οθωμανικής εξουσίας «οι φυλακές είχαν πλημμυρίσει – στις αρχές Μαΐου κρατούνταν περίπου οκτακόσιοι άνθρωποι – κι ένα στρατοδικείο δίκασε τους υπεύθυνους» (Mazower, σ. 323).
Η εξαρχική κοινότητα της Θεσ/νίκης αρχίζει να σχηματίζεται από τα 1860. «Τα ιδρυτικά μέλη της ήταν οι οικογένειες» μεταξύ άλλων και του «Δίγκου». «Το πρώτο σχολείο εγκαθίσταται στα 1871, στο σπίτι του Ι. Πέπα, δίπλα στην ελληνική εκκλησία του Αγίου Αθανασίου», προσελκύει αρχικά μεγάλο αριθμό μαθητών στους οποίους διδάσκει τουρκικά, γαλλικά, βουλγαρικά, αλλά και ελληνικά». «Η πρώτη εκκλησία ιδρύεται στα 1876 σε παρακείμενο οικόπεδο όπου έγκαιρα είχε αποκαλυφθεί εικόνα του Κυρίλλου και Μεθοδίου και στην εκκλησία η εξαρχική κοινότητα μεταχειρίζεται «νεωτεριστικές» μεθόδους, όπως π.χ. λαϊκά συσσίτια και τετραφωνία».
«Όταν άρχισε ο μακεδονικός Αγώνας, στην πρωτεύουσα της Μακεδονίας είχαν μαζευτεί 8.000 εξαρχικοί», «κοντά στην ελληνική εκκλησία του Αγίου Νικολάου υπήρχε και βουλγαρικό γυμνάσιο. διδασκαλείο με οικοτροφείο, που έβγαλε πολλούς δασκάλους για το εσωτερικό της Μακεδονίας. Εκτός από την κεντρική αυτή ενορία, στη δυτική άκρη της Θεσ/νίκης, κατά τον σιδηροδρομικό σταθμό, υπήρχε μια συνοικία ολόκληρη σχεδόν εξαρχική με εκκλησία και σχολείο, το «Κιλκίς μαχαλέ», όπου είχαν μετοικήσει χωρικοί από το Κιλκίς. Στα ανατολικά της πόλης, κοντά στην ελληνική εκκλησία της Αγίας Τριάδος, σχηματίζεται από το 1901 και μια νέα εξαρχική συνοικία, το Τράνσβααλ, από Ντερμπραλήδες (Βορειομακεδόνες) – οι περισσότεροι κτίστες. Είχαν μάλιστα αρχίσει να κτίζουν και σχισματική εκκλησία και σχολείο. Οι περισσότεροι εξαρχικοί της Θεσ/νίκης ήταν μικρέμποροι και άλλοι μικροεπαγγελματίες, πολλοί κτίστες και γαλατάδες. Εις την Εγνατία και εν γένει κατά την έξοδο της πολιτείας προς το σιδηροδρομικό σταθμό υπήρχαν πολλά εργαστήρια, καπηλειά, ένα ξενοδοχείο, το Γκραν Οτέλ και χάνια (Μύρτσου Χάνι, Πατέρα Χάνι), όπου σύχναζαν οι χωρικοί των περιχώρων και του εσωτερικού. Και στις άλλες συνοικίες και τις καθαρά ελληνικές ακόμα, υπήρχαν μικρομπακάλικα και γαλατάδικα εξαρχικών. Αλλά και «μερικοί σημαντικοί έμποροι και παραγγελιοδόχοι Βούλγαροι και λίγοι επιστήμονες, δικηγόροι μάλιστα, υπήρχαν στη Θεσ/νίκη», γράφει ο Αθ. Σουλιώτης – Νικολαϊδης.
(Κωστής Μοσκώφ, Ιστορία του κινήματος της εργατικής τάξης, Θεσ/νίκη, 1979, σ. 307-308)
«Το σερβικό σχολείο ιδρύθηκε στο 1897, κοντά στο τότε ελληνικό προξενείο», «η σερβική παροικία αποτελείται από σερβίζοντες σλαβομακεδόνες». (Μοσκώφ, σ. 308)
«Το σλαβομακεδονικό κίνημα συμφύρεται κάποτε με το αναρχικό αγροτικό κίνημα, συχνά επηρεαζόμενο από ριζοσπαστικά στοιχεία, ιδίως από τη βουλγαρική και – έμμεσα – τη ρωσική κίνηση των ναρόντνικων» (Μοσκώφ, σ. 308-309)
«Στη Θεσ/νίκη η αρμένικη κοινότητα είναι αριθμητικά περιορισμένη – λίγες εκατοντάδες άτομα. η παρουσία τους όμως και η επίδρασή τους στα διευθύνοντα την οικονομική και πολιτιστική ζωή πρόσωπα είναι δυσανάλογα αναπτυγμένη» (Μοσκώφ, σ. 311, 312)
Από την εξαρχική κοινότητα «θα γεννηθεί το «Ομοσπονδιακό Λαϊκό Κόμμα», λίγο μετά τη Νεοτουρκική Επανάσταση, στις 15 Αυγούστου 1908. το ιδρυτικό του συνέδριο πραγματοποιείται στο ξενοδοχείο της πόλης, Splendid. Παίρνουν μέρος 30 αντιπρόσωποι. ανάμεσά τους ηγετικές φυσιογνωμίες οι σλαβομακεδόνες Ντιμίταρ Βλάχωβ και Σαντάνσκι» ο «Πανίτσας και ο Μπαϊρακτάροβιτς, μουσουλμάνος από τα Σκόπια. η πλειονότητα με αρχηγό το Ν. Βλάχωβ» (Μοσκώφ, σ. 312)
«Το πρόγραμμά του: πολιτικές ελευθερίες μέσα σε μια Κοινοβουλευτική Αυτοκρατορία. διοικητική αποκέντρωση και αυτονομία. υποχρεωτική λαϊκή εκπαίδευση. διανομή της μεγάλης αγροτικής ιδιοκτησίας δίχως αποζημίωση σε ό,τι αφορά κρατικά ή βακούφικα κτήματα. εργατική προστατευτική νομοθεσία και καθιέρωση της προοδευτικής φορολογίας» (Μοσκώφ, σ. 313)
Ο ΜΑΖΑΟΥΕΡ στο βιβλίο του αναφέρει:
«Οι σλαβικές φυλές δεν εξαφανίστηκαν. Εγκαταστάθηκαν στα χωριά όλης της Ελλάδας, ως κάτω στην Πελοπόννησο, σαν αγρότες και έμποροι, κι έτσι εδραιώθηκε από τότε και για τα επόμενα χίλια τετρακόσια χρόνια το βασικό εθνολογικό ισοζύγιο μεταξύ Θεσ/νίκη και ενδοχώρας της: μια κατά κύριο λόγο σλαβική αγροτιά καλλιεργούσε τη γη, υπό τον πολιτικό και οικονομικό έλεγχο των μη σλαβικών ελίτ που έδρευαν στην πόλη».
«Οι Σλάβοι εισέδυαν σιγά-σιγά στη Θεσ/νίκη,….».
Ο ίδιος ο Μαζάουερ λέει για τον Κύριλλο και Μεθόδιο πως ήταν «σλαβικής πιθανώς καταγωγής και οι ίδιοι,…».
(Mark Mazower, Θεσσαλονίκη – Πόλη των φαντασμάτων, εκδόσεις Αλεξάνδρεια, σ. 43)
«Ο μακεδονικός Αγώνας, που σάρωσε την πόλη και τα περίχωρά της, ξεκίνησε σαν ενδοθρησκευτική σύγκρουση ανάμεσα στους Χριστιανούς της περιοχής, αλλά γρήγορα μετατράπηκε σ’ ένα μέσο με το οποίο οι αγωνιστές επέβαλαν τις εθνικές ταυτότητες – «ελληνική», «βουλγαρική» ή ακόμη και «μακεδονική» - σε όσους τις αρνιόνταν» (Mazower, σ. 311)
«Οι περισσότεροι Χριστιανοί χωρικοί γύρω από τη Θεσ/νίκη μιλούσαν βουλγαρικά ή, αν όχι βουλγαρικά, τότε μια συγγενική τους σλαβική λαλιά» (Mazower, σ. 312)
ΣΤΟ ΜΕΣΟΠΟΛΕΜΟ ιδρύθηκε η 3Ε (Τριεψιλίτες) η φασιστική αυτή οργάνωση που είχε «συναντηθεί με το Γενικό Διοικητή Μακεδονίας την παραμονή των ταραχών, και εκείνος συντάχθηκε σαφώς με τους στόχους τους, όπως το έδειξαν τα σχόλιά του κατά την κοινοβουλευτική συζήτηση που ακολούθησε. Άλλος που τους υποστήριξε ήταν ο υπουργός Πρόνοιας Ιασωνίδης, κορυφαίος πρόσφυγας πολιτικός του Μεσοπολέμου. Η οργάνωση έπαιρνε μέρος σε επίσημες παρελάσεις στις εθνικές γιορτές και λάβαινε επιχορηγήσεις από το δήμο και από μεγάλες τράπεζες» (Mazower, σ. 487).
«Στις 25 Ιουνίου 1931 η Ε.Ε.Ε. σε συνεργασία με την Εθνική Παμφοιτητική Ένωση (Ε.Π.Ε.) της Θεσσαλονίκης, θα προχωρήσει στον εμπρησμό του εβραϊκού συνοικισμού Κάμπελ, μια φτωχογειτονιά στου Βότση». Τον Απρίλη «1932, στη δίκη των 26 υπαιτίων στη Βέροια, απαλλάσσονται λόγω συγχύσεως οι φυσικοί και αθωώνονται λόγω αμφιβολιών οι ηθικοί αυτουργοί του εμπρησμού, μεταξύ τους και ο διευθυντής της εφημερίδας «ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ» Νίκος Φαρδής, που έγραφε άρθρα απειλώντας ότι «θα εκκαθαρίσωμεν τους λογαριασμούς με τους Ισραηλίτας».
(Αυτά γράφει στο ενδιαφέρον άρθρο του ο ΜΙΧΑΛΗΣ ΤΡΕΜΟΠΟΥΛΟΣ στο άρθρο του «ΤΟ ΠΟΓΚΡΟΜ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ, το παρακράτος μετά τον εμπρησμό του Κάμπελ», που είναι δημοσιευμένο στο περιοδικό ΕΝΕΚΕΝ Απρ-Ιουν 2007, τ. 7, σ. 30-31).
Οι «χαλυβδόκρανοι» της Θεσσαλονίκης είχαν τέτοια δράση που με τρένα κάναν μαζικές εξορμήσεις σε Αθήνα και Φλώρινα (ΕΝΕΚΕΝ, σ. 42).
Στην περίοδο αυτή έδρασε και ένας άλλος πρόδρομος του φασισμού ο σλαβόφωνος Σωτήρης Κοτζαμάνης, γι’ αυτό και χρίστηκε κατοχικός υπουργός οικονομικών στη κυβέρνηση Τσολάκογλου. Και όμως αυτός που διακήρυττε την ελληνικότητα των σλαβόφωνων μακεδόνων έδρασε πολιτικά και μετά τον εμφύλιο. Παρόλο που είχε καταδικαστεί σε θάνατο από το δικαστήριο περί δοσιλόγων.
Το Υπουργείο κουμπαράς των παρακρατικών
και των μυστικών κονδυλίων
Η πανίσχυρη τότε Γενική Διοίκηση Μακεδονίας που ξεκίνησε το 1912 έκλεισε τον κύκλο της μετά από 97 χρόνια αλλάζοντας μόνο ονόματα. Με την πρόσφατη κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ καταργήθηκε αυτό το Υπουργείο που τα τελευταία χρόνια λεγόταν Υπουργείο Μακεδονίας-Θράκης και λίγο πρωτύτερα Υπουργείο Βόρειας Ελλάδας. Δημοσιεύθηκε ένα ενδιαφέρον ολοσέλιδο άρθρο στοπ «ΒΗΜΑ», όπου εξαφάνισαν αρχειακό υλικό που υπήρχε όπως επισημαίνει ο ιστορικός κ. Στράτος Δορδανάς. «Το βασικό κίνητρο για την εξαφάνιση δεκαετιών ιστορίας κρύβεται πίσω από τις λέξεις «Απόρρητα κονδύλια», «Δαπάνες εθνικού χαρακτήρα», «επιχορηγήσεις».
Το 2004, με προϋπολογισμό 16.3 εκατ. ευρώ,
6.5 εκατ. δαπάνες «εθνικού χαρακτήρα»
1.7 εκατ. επιχορηγήσεις
1.1 εκατ. «απόρρητες δαπάνες»
9.3 εκατ. σε ποσοστό είναι 57%
Και οι επόμενες χρονιές ο προϋπολογισμός και δαπάνες είχαν αυξητική τάξη.
Να αναφέρω μόνο το 2008:
Με προϋπολογισμό 20.00 εκατ. ευρώ,
10.2 εκατ. ήταν «εθνικού χαρακτήρα»,
2.65 εκατ. «επιχορηγήσεις»
1.8 εκατ. «απόρρητες δαπάνες».
14.65 ποσοστό 73.25%
«Δεν μπορεί να ειπωθεί με σαφήνεια τι απέγιναν αυτά τα χρήματα. Πληροφορίες τα θέλουν να διαχειρίζονται σε πάσης φύσεως διαδρομιστές που δραστηριοποιούνται στη Θράκη και στη Μακεδονία, αλλά και στην υποστήριξη ακριτικών συλλόγων και σωματείων».
(Εφημ. ΤΟ ΒΗΜΑ, Κυρ. 11 Οκτ. 2009, σ. Α52 92)
Τον Ιούλιο του 1923 Γενικός Διοικητής Θες/νίκης ήταν ο Αχιλλέας Λάμπρου με εμπιστευτική επιστολή του προς όλους τους νομάρχες και τους υποδιοικητές της Μακεδονίας εξήγησε την ελληνική πολιτική στο ζήτημα. Η άσκησης πιέσεων στους σλαβόφωνους με εκτοπισμούς και άλλα μέτρα θα έπρεπε να αποφεύγεται γιατί ήταν ασύμφορη διπλωματικά…Ωστόσο ο Λάμπρου έσπευσε να συμπληρώσει πως ήταν σκόπιμο να απαλλαγεί η Ελλάδα, «τεχνηέντως και αθορύβως από τις οικογένειες όσων είχαν μεταναστεύσει στο παρελθόν καθώς και από εκείνους που φανατικά αρνούνταν να αναγνωρίσουν την ελληνική διοίκηση» (ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ, 12ος τόμος, σ. 595).
«Οι εκθέσεις των νομαρχών και των επιθεωρητών των σχολείων αναφέρουν και τα μέτρα που θα έπρεπε να ληφθούν από το κράτος, για να επιταχυνθεί η ενσωμάτωση των σλαβόφωνων, όπως: α) η ανέγερση επιβλητικών σχολικών κτιρίων σε όλα τα σλαβόφωνα χωριά και η ενίσχυσή τους με τα απαραίτητα εποπτικά μέσα, β» η ίδρυση νηπιαγωγείων όπου υπήρχαν έστω και 10 νήπια, γ) υποχρεωτική φοίτηση έως την 6η τάξη του δημοτικού, δ) η αντικατάσταση της καθαρεύουσας από τη δημοτική, ε) η ίδρυση μαθητικών βιβλιοθηκών στα κεντρικά σλαβόφωνα χωριά, στ) η δωρεάν διανομή βιβλίων και γραφικής ύλης σε άπορους μαθητές, ζ) η ίδρυση νυχτερινών σχολείων στα σλαβόφωνα χωριά για να μπορούν να φοιτούν και όσοι από τους σλαβόφωνους εργάζονταν, η) η λειτουργία των σχολείων τις Κυριακές και τις αργίες, θ) η εισαγωγή σλαβόφωνων στο στρατό και στα σώματα ασφαλείας και ι) η ίδρυση εκπολιτιστικών συλλόγων στα σλαβόφωνα χωριά.
Η αδυναμία της κεντρικής εξουσίας να επιταχύνει την εκπαιδευτική αναγέννηση της Μακεδονίας υποκαταστάθηκε, εν μέρει, από την ιδιωτική πρωτοβουλία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η περίπτωση του Συλλόγου προς διάδοσιν των ελληνικών γραμμάτων, ο οποίος, στην προσπάθειά του να συμβάλλει στον γλωσσικό εξελληνισμό των σλαβόφωνων, ίδρυσε το 1920 στην Έδεσσα οικοτροφείο, το οποίο σε συνεργασία με την Πρακτική Σχολή θηλέων προσέφερε πολύτιμο έργο».
(ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ, 12ος τόμος σ. 598)
ΓΙΑ ΤΟΝ ΝΤΙΜΙΤΑΡ ΒΛΑΧΩΒ
Ένας άλλος παράγοντας επαναστάτης που έδρασε στη Θεσ/νίκη και σε ολόκληρη τη Βαλκανική ήταν ο Ντιμίταρ Βλάχωβ.
Γεννήθηκε στην καθ’ ολοκληρίαν σλαβόφωνη πόλη του Κιλκίς «το 1912 μόνο το 2% του πληθυσμού της περιφέρειας του Κιλκίς ήταν Έλληνες» (ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ, 12ος τόμος σ. 67)
Ο Ντ. Βλάχωβ ήταν ο πρώτος σοσιαλιστής βουλευτής στα Βαλκάνια.
Στα απομνημονεύματά του αναφέρει:
Το Κιλκίς «βρίσκεται 45 km βόρεια της Θεσ/νίκης και έχει 13.000 πολίτες, απ’ αυτούς οι 12.000 είναι Μακεδόνες και 1.000 είναι Τούρκοι και Τσιγγάνοι» (ΜΕΜΟΑΡΗ ΔΗΜΗΤΑΡ ΒΛΑΧΩΒ, σ. 25).
Να γιατί το Κιλκίς και στο 2ο Βαλκανικό πόλεμο καταστράφηκε συθέμελα από το ελληνικό στρατό και κατασφάχτηκε ο κόσμος. Το ίδρυμα Καρνέγκι είχε καταγράψει τις φρικαλεότητες του πολέμου.
«Ο γνωστός παράγοντας του κόμματος των Φιλελευθέρων Γ.Χ. Μόδης, αφού συμφώνησε στον σχηματισμό της κυβέρνησης των Κουίσλινγκ Τσολάκογλου, φρόντισε με κάθε τρόπο να εξυπηρετήσει τους γερμανούς καταχτητές».
«Ο ίδιος ο Μόδης στις 7 Νοέμβρη 1941, μέρα επετείου της απελευθέρωσης της Φλώρινας από τον τουρκικό ζυγό, έβγαλε τον πανηγυρικό λόγο στη μητρόπολη και αντί να καλέσει το λαό σε αγώνα κατά των κατακτητών, εξύμνησε τη φασιστική Γερμανία»
(Από το βιβλίο του Κυριάκου Πυλάη, 1870-1990, Μνήμες – Βιώματα – Στοχασμοί, Αθήνα – Γενάρης 1990 σ. 160-161)
Ο πρώην μακεδονομάχος Μόδης διετέλεσε βουλευτής Φλώρινας, υπουργός και Γενικός Διοικητής Μακεδονίας.
«Ο θάνατος του Μεταξά τον Ιανουάριο του 1941 στέρησε την Ελλάδα από τις ικανότητες ενός άξιου εθνικού ηγέτη»
(Ι.Ι. Κολιόπουλος, Νεώτερη Ευρωπαϊκή Ιστορία 1789-1945, β΄ ανατύπωση, εκδόσεις Βάνιας, Θεσ/νίκη, 1991, σ. 384)
Και όμως αυτός ο καθηγητής του ΑΠΘ και αντιπρόεδρος του ΙΜΧΑ βραβεύθηκε το 1994 από την ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΑΘΗΝΩΝ για το βιβλίο του «Λεηλασία φρονημάτων». Στην ουσία πήρε έπαινο για την αντιμακεδονική εθνικιστική προσφορά του.
(Δημήτρης Λιθοξόου, Μειονοτικά ζητήματα και εθνική συνείδηση στην Ελλάδα, εκδόσεις Μπατάβια, Θεσσαλονίκη 2006, σ. 91).
Την Κυριακή 18 Οκτ. 2009 όπως σχεδόν και κάθε Κυριακή ο Παναγ(ρ)ιότατος Άνθιμος πάλι μέσα από την εκκλησία του Αγίου Φωτίου έβγαλε πολιτικό-ιστορικό λόγο ενάντια στους «Σκοπιανούς» που πάν ένα πάρουν την Μακεδονία του (ο ίδιος γεννήθηκε το 1934 στη Σαλμώνη Ηλείας) πανάγριους λόγους και μέσα στις εκκλησίες έβγαλε και ο προκάτοχός του, Παντελεήμων ο Β΄.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου