Βίντεο της εισήγησης του Κωστόπουλου στο Συνέδριο "Διεπιστημονικές προσεγγίσεις του μειονοτικού και μεταναστευτικού φαινομένου: η ελληνική συγκυρία μετά το τέλος του ψυχρού πολέμου" με αφορμή τα 10 χρόνια από την ίδρυση του Κέντρου Ερευνών Μειονοτικών Ομάδων (ΚΕΜΟ). I ELLAS TON ALLON from www.aformi.gr on Vimeo.
Το παραμύθι περί μη ύπαρξης σύγχρονων Μακεδόνων & σύγχρονης μακεδονικής γλώσσας είναι απλά ένα παραμύθι στο οποίο, δυστυχώς, πιστεύουν μόνο οι παραμυθιασμένοι σύγχρονοι Έλληνες.
Οι προσγειωμένοι σύγχρονοι Έλληνες δεν πιστεύουν πια σε αυτό το παραμύθι. Μην είστε, λοιπόν, παραμυθιασμένοι.
Προσγειωθείτε στην σύγχρονη διεθνή πραγματικότητα και παραδεχθείτε το τετελεσμένο γεγονός ύπαρξης σύγχρονου μακεδονικού έθνους & σύγχρονης μακεδονικής γλώσσας -εντελώς ξεχωριστών από το σύγχρονο ελληνικό έθνος και τη σύγχρονη ελληνικη γλώσσα.
Δείτε προς το μέλλον. Αρκεί μια αναζήτηση στο google με τις λέξεις Macedonia και macedonian language από τον υπολογιστή σας, για να διαπιστώσετε ότι η διεθνής κοινότητα έχει δεχθεί και παραδεχθεί τους σύγχρονους Μακεδόνες και τη σύγχρονη μακεδονική γλώσσα εδώ και πάρα πολλά χρόνια.
Μην είστε μακάκες.
= = =
Το βίντεο αυτό αφιερώνετε σε όσους ισχυρίζονται ότι δεν υπάρχει Μακεδόνικη γλώσσα.
Το ότι είναι οι ίδιοι κύκλοι που 100 χρόνια προσπαθούν να εξαφανίσουν την γλώσσα των Μακεδόνων της Ελλάδας λέτε να είναι Τυχαίο;;;;
Δεν νομίζουμε…..
Συνέντευξη στην εφημερίδα NOVA ZORA
ΕΝΑΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΛΙΓΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ ΠΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙ ΤΕΧΝΗ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΑΥΤΑ ΠΟΥ ΒΛΕΠΕΙ ΚΑΙ ΟΧΙ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΑΥΤΑ ΠΟΥ ΤΟΥ ΛΕΝΕ ΝΑ ΒΛΕΠΕΙ
ЕДЕН ОД МАЛКУМИНА ГРЦИ УМЕТНИЦИ ШТО СОЗДАВА УМЕТНОСТ СПОРЕД ТОА ШТО ГЛЕДА А НЕ СПОРЕД ТОА ШТО МУ КАЖУВААТ ДА ГЛЕДА
ΝΙΚΟΣ ΘΕΟΔΟΣΙΟΥ - НИКОС ТЕОДОСИУ
Συγγραφέας, σκηνοθέτης. Σπούδασε κινηματογράφο στην Αθήνα και το Παρίσι. Το συγγραφικό έργο του εκτείνεται από τη λογοτεχνία ως την ιστορική έρευνα με ιδιαίτερη προσήλωση στην ιστορία των κινηματογράφων στην Ελλάδα. Στον κινηματογράφο είναι προσανατολισμένος στην σκηνοθεσία ντοκιμαντέρ με πολλές συμμετοχές σε Φεστιβάλ. Έχει επεξεργαστεί και κατευθύνει εκπαιδευτικά προγράμματα κινηματογράφου για παιδιά, έχει κάνει εισηγήσεις σε πολλά συνέδρια με θέμα την οπτικοακουστική παιδεία των νέων, δημοσιεύσεις σε περιοδικά κι έχει καθοδηγήσει κινηματογραφικά εργαστήρια, στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Είναι ιδρυτικό μέλος του Νεανικού Πλάνου (Ομάδα δημιουργών για την οπτικοακουστική έκφραση των νέων ανθρώπων), μέλος της τριμελούς γραμματείας του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ολυμπίας για Παιδιά και Νέους, καλλιτεχνικός διευθυντής της Camera Zizanio (Ευρωπαϊκή Συνάντηση Νεανικής Οπτικοακουστικής Δημιουργίας), συνεργάτης του Media Education Centre στο Βελιγράδι.
Ανήκετε στον αριστερό χώρο. Ποιά τα προβλήματα τα οποία αντιμετωπίσατε στο παρελθόν λόγω των πεποιθήσεών σας;
Το πρόβλημα δεν είναι μόνο αν είσαι αριστερός αλλά και το τι είδους αριστερός είσαι.
Τα εφηβικά μου χρόνια συνέπεσαν με το μεγάλους κοινωνικούς αγώνες της δεκαετίας του 60. Έτσι βρέθηκα στους δρόμους της Αθήνας διεκδικώντας μαζί με τους συμμαθητές και σπουδαστές το 15% για την παιδεία, δημοκρατικές ελευθερίες κλπ. Ήταν το 
πρώτο μεγάλο ξέσπασμα μετά την καταχνιά που έπεσε στη χώρα με το τέλος του Εμφυλίου πολέμου και την επικράτηση της πιο αντιδραστικής δεξιάς. Αλλά πριν προλάβουμε να συνειδητοποιήσουμε αυτό που συνέβαινε ήρθαν το 1967 τα τανκς του Παπαδόπουλου και της χούντας των στρατιωτικών να συντρίψουν όλα τα όνειρα για μια αναγέννηση του τόπου. Η αστυνομοκρατία αντικαταστάθηκε από την στρατοκρατία. Ο ερχομός της δικτατορίας έφερε και την υποχρεωτική αυτοεξορία στη Γαλλία στην αγωνιώδη αναζήτηση ενός τόπου ελευθερίας. Αλλά η ιδανική εικόνα που είχε ο κάθε καλλιτέχνης για το «λαμπερό» Παρίσι γκρεμίστηκε σε ελάχιστους μήνες με τη μεγαλειώδη εξέγερση του 1968. Η στυγνή πραγματικότητα που οριοθετούσε και το τέλος της μεταπολεμικής ευημερίας και για τις χώρες της κεντρικής Ευρώπης, εισέβαλε βίαια και μάλλον όρισε άλλες προτεραιότητες. Δεν μπορούσες να συνεχίσεις αυτό που βίαια διακόπηκε στην Ελλάδα. Βρισκόσουν σ ένα ξένο τόπο όπου κυριαρχούσε η πρωταρχική ανάγκη της επιβίωσης, κι αυτό δεν ήταν εύκολη υπόθεση. Ουσιαστικά η ίδια η πραγματικότητα με ώθησε στο «περιθώριο» του καθώς πρέπει κόσμου, στον προβληματισμό και στην αμφισβήτηση. Η αμφισβήτηση που επεκτάθηκε και στην «επίσημη», όπως λένε, αριστερά που κουβαλούσε το σταλινικό παρελθόν. Έτσι οριοθετήθηκε για μένα ένα διπλό «περιθώριο».
Σε αυτές τις συνθήκες, ο μόνος δρόμος επιβίωσης, και καλλιτεχνικής, ήταν το «αντάρτικο». Επιλεκτικά, αιφνιδιαστικά χτυπήματα. Χρήση ελαφρών «όπλων», το μίνιμουμ των ατομικών αποσκευών για να μπορείς να ελίσσεσαι και συχνή αλλαγή τόπου. Τα τελευταία 20 χρόνια τα πράγματα ήταν κάπως καλύτερα, πιο ήρεμα. Μέχρι που ήρθε το ΔΝΤ.
Πρόσφατα σκηνοθετήσατε μια ταινία μικρού μήκους με θέμα το Γράμο και τις συνέπειες του Εμφυλίου. Τί σας ώθησε να ασχοληθείτε με ένα τέτοιο θέμα «ταμπού» για την ελληνική κοινωνία; Ποιές οι αντιδράσεις που συναντήσατε; Τί συναντήσατε στο Γράμο;
Κατ αρχήν να ξεκαθαρίσω ότι δεν κάνω πολιτικές ταινίες. Δυο μικρού μήκους με καθαρά πολιτικό θέμα που είχα κάνει μέχρι τότε, μια για τον Γιώργο Ζιούτο κι άλλη μια για τη Μαρία Καραγιώργη, δυο πολύ σημαντικά αλλά παραγνωρισμένα πρόσωπα της Ελληνικής αριστεράς, ήταν για περιορισμένη χρήση. Εδώ και πολλά χρόνια ασχολούμαι συστηματικά με τον κινηματογράφο, τον κινηματογράφο σαν κοινωνικό φαινόμενο. Πάνω σ αυτό έχω φτιάξει βιβλία και ταινίες.
Στο Γράμμο έφτασα μέσα από μια μεγάλη παράκαμψη, την Ουγγαρία! Δηλαδή πήγα πρώτα στο χωριό Beloyannisz.
Στο χωριό, που έχει το όνομα του Νίκου Μπελογιάννη, έφτασα μετά από την αφήγηση μιας ανθρώπινης ιστορίας που με συγκλόνισε. Μιας απλής ιστορίας που μέσα της είδα να κλείνει όλο το μεταπολεμικό δράμα των κατοίκων αυτής της χώρας, αυτών που πάλεψαν για ένα καλύτερο αύριο αλλά έβλεπαν τα όνειρα τους να γκρεμίζονται διαρκώς. Αυτή θα αποτελούσε τον κορμό του ντοκιμαντέρ που ξετύλιγε την ιστορία του χωριού μέχρι τις μέρες μας.
Ήταν η ιστορία του Θωμά και της Ρόζα, δυο νέων από κάποιο χωριό της Φλώρινας. Ο Θωμάς, αντάρτης στο Δημοκρατικό Στρατό, ήταν αρραβωνιασμένος με τη Ρόζα, που όπως έλεγαν ήταν η ομορφότερη στην περιοχή. Μετά την ήττα και το τέλος του Εμφυλίου ο πρώην αντάρτης κατέληξε στο χωριό Μπελογιάννης. Αφού εγκαταστάθηκε κίνησε τις διαδικασίες να φέρει κοντά του τη Ρόζα. Είχαν ρυθμιστεί όλα στην κάθε λεπτομέρεια και τη συγκεκριμένη ημέρα και ώρα ο Θωμάς περίμενε τη Ρόζα στο σιδηροδρομικό σταθμό του χωριού. Αλλά το τρένο ήρθε από τη Βουδαπέστη χωρίς τη Ρόζα. Την επόμενη μέρα ο Θωμάς βρισκόταν πάλι στο σταθμό. Συνέχισε να κάνει το ίδιο και τις επόμενες μέρες κι έτσι άρχισαν να περνούν οι μήνες τα χρόνια. Παράλληλα ο Θωμάς άρχισε να καλλιεργεί στο σπίτι του τριαντάφυλλα που απλώνονταν έξω από την αυλή του, κάλυπταν το πεζοδρόμιο κι έφταναν μέχρι την άσφαλτο. Δεν πάνε πολλά χρόνια που ο Θωμάς άφησε την τελευταία του πνοή αγκαλιά με τα τριαντάφυλλα όταν ένα σκαπτικό μηχάνημα που άνοιγε ένα όρυγμα στο πεζοδρόμιο, αναγκαστικά έπρεπε να τα καταστρέψει. Δεν έμαθε ποτέ, ή αν το έμαθε δεν θα ήθελε να το πιστέψει, ότι η Ρόζα ξεκίνησε να πάει να τον βρει. Στο δρόμο όμως για τον σταθμό του τρένου στην Ελλάδα έπεσε πάνω σε μια συμμορία ένοπλων δεξιών που τη βίασαν και τη σκότωσαν.
Στο χωριό Μπελογιάννης όμως που πήγα ήρθα αντιμέτωπος και με μιαν άλλη σκληρή πραγματικότητα. Η πολιτική αλλαγή του 1989 απειλούσε με πλήρη εξαφάνιση το χωριό αφού θεωρούνταν ένα κομμουνιστικό κατάλοιπο. Ευτυχώς δεν έφτασαν σε αυτή την ακρότητα, προχώρησαν όμως σε μιαν άλλη, ενδιάμεση: να βεβηλώσουν τα μνήματα στο νεκροταφείο που αντί σταυρού είχαν ένα κόκκινο αστέρι. Φτάσαμε στο σημείο να μην υπάρχει σεβασμός ούτε τους νεκρούς. Σημάδι πολύ ανησυχητικό. Επιστροφή στη βαρβαρότητα.
Στο Γράμμο βρέθηκα ακολουθώντας τη αντίστροφη πορεία των ελάχιστων ανθρώπων από την Ελλάδα που συνάντησα στο χωριό Μπελογιάννης. Με μια έννοια να συνδέσω το νήμα γιατί από κει ξεκίναγαν όλες οι αφηγήσεις τους. Κι εκεί, στο Γράμμο, μου αποκαλύφθηκε μια άλλη πραγματικότητα. Τα εξαφανισμένα χωριά του Γράμμου, χωριά που καταστράφηκαν, ισοπεδώθηκαν όχι εξ αιτίας του πολέμου αλλά αφού τέλειωσε αυτός!! Για να μην κατοικηθούν ποτέ πια. Μια τραγική αλήθεια που, εκτός από ελάχιστους, είναι άγνωστη στην Ελλάδα.
Η καταστροφή τους αποτελούσε μια βάρβαρη πολιτική πράξη . Σκέφτηκα τους ανθρώπους στο χωριό Μπελογιάννης αλλά και όλους τους πολιτικούς πρόσφυγες. Μια ζωή ζητούσαν να γυρίσουν πίσω. Που;
Έτσι, αν και δεν ήταν προγραμματισμένο, σκέφτηκα να φτιάξω αυτή τη μικρή ταινία για να πω απλά αυτά που είδα. Τίποτα περισσότερο, τίποτα λιγότερο.
Με μια ορισμένη έννοια η ταινία Γράμμος ανήκει στις περιβαλλοντικές ταινίες. Μόνο που το περιβάλλον δεν είναι μόνο η φύση, το νερό, ο αέρας. Μέρος της φύσης είναι ο άνθρωπος και δεν έχει νόημα να μιλάμε για το περιβάλλον αν δεν το αντιμετωπίζουμε σ αυτή τη σύνθετη μορφή του. Κι ο άνθρωπος, το πιο συνειδητό κομμάτι της, δεν είναι μια απλή ύπαρξη με μια εφήμερη παρουσία πάνω στη γη. Είναι κοινωνικό όν, έχει παρελθόν (ιστορία), έχει παρόν και μέλλον. Κι η ταινία αποδεικνύει έμμεσα αλλά καθαρά πόσο στενή είναι η σχέση περιβάλλοντος και πολιτικής. Κι αν δεν υπερασπίζεσαι, δεν σέβεσαι τον άνθρωπο κι όλο τον πλούτο που κουβαλάει πάνω του μέσα από τη διαφορετικότητα του, δεν προστατεύεις κανένα περιβάλλον, κανέναν πλανήτη.
Δεν μπορώ να πω ότι είχα σημαντικές αρνητικές αντιδράσεις. Άλλωστε η ταινία δεν προωθεί ιδέες, δεν ισχυρίζεται τίποτα, 
καταγράφει μια αδιαμφισβήτητη πραγματικότητα. Μεμονωμένες αντιδράσεις μόνο υπήρξαν. Αυτό πρέπει να οφείλεται στο γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια οι επαγγελματίες ιστορικοί ασχολούνται όλο και περισσότερο με τον Εμφύλιο Πόλεμο. Εκδίδονται βιβλία, γίνονται συνέδρια κλπ. Έχουν αποκαλυφθεί πολλές αλήθειες αν και πολλές μένουν στο σκοτάδι. Έτσι μπορούμε να πούμε ότι πια δεν υπάρχουν «ταμπού» με την κλασσική έννοια, αυτά που επέβαλε η κρατική λογοκρισία κι η Ασφάλεια.
Χρησιμοποιούν όμως άλλους τρόπους. Μια λογοκρισία που δε λέει το όνομά της. Κρατάει προσχήματα. Γνωρίζω τουλάχιστον μια πρόταση για ταινία ντοκιμαντέρ για τους Εθνικά Μακεδόνες που απορρίφθηκε από Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου. Γνωρίζω ότι απορρίφθηκε πρόταση για ταινία μυθοπλασίας βασισμένη στο βιβλίο του Μενέλαου Λουντέμη «¨Ένα παιδί μετράει τα άστρα». Η επίσημη δικαιολογία ήταν ότι οι διάλογοι με ελληνικά της δεκαετίας του 50 δεν θα ήταν κατανοητοί στο σημερινό κοινό. Κάποιου όμως από τους «κριτές» του ξέφυγε: οι διάλογοι περιείχαν «ψήγματα μακεδονικής διαλέκτου»! Και να σκεφτείτε ότι ήταν μια διεθνής παραγωγή που είχε εξασφαλίσει 1 εκ. ευρώ από το εξωτερικό! Όταν το ΕΚΚ αρνήθηκε τη δική του μικρή συμμετοχή οι ξένοι αποσύρθηκαν μαζί με τα λεφτά τους.
Φυσικά έχουμε και το αντίθετο της λογοκρισίας, την προπαγάνδα της «ισοπέδωσης» που προσφέρει αφειδώς συγχωροχάρτια στους θύτες με ταινίες του τύπου «Ψυχή Βαθιά» στο όνομα δήθεν της «εθνικής συμφιλίωσης».
Είναι χαρακτηριστικό ότι την ίδια χρονιά που γυρίστηκε η δικιά μου ταινία για το Γράμμο , συνέπεσε να γυριστεί και μια απολιτική ταινία για έναν μελισσοκόμο στο Γράμμο. Κέρδισε αρκετές διακρίσεις.
Είχατε στα σχέδιά σας να σκηνοθετήσετε ντοκυμαντέρ για το χωριό Μπελογιάννης της Ουγγαρίας, όπου εκεί είχαν εγκατασταθεί πολλοί Έλληνες και Μακεδόνες πολιτικοί πρόσφυγες του Εμφυλίου πολέμου στην Ελλάδα. Για ποιό λόγο το ακυρώσατε;
Για την ακρίβεια δεν το ακύρωσα. Δεν μπόρεσα να συνεχίσω εξ αιτίας οικονομικών προβλημάτων. Τα πρώτα γυρίσματα τα έκανα με δικά μου έξοδα. Ταυτόχρονα είχα υποβάλλει αίτηση για χρηματοδότηση στο Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου. Θεωρούσα ότι, μετά δυο απορρίψεις (για ένα ντοκιμαντέρ που αφορούσε την Κύπρο αλλά θεωρήθηκε ότι είναι ευαίσθητο εθνικό θέμα που δεν πρέπει να αγγίζουμε) θα έπαιρνα την έγκριση για την ιστορία του Θωμά και τη Ρόζα. Έκανα λάθος.
Οι επιτροπές κρίσεων του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου όπως ανέφερα και πιο πάνω λειτουργούν λογοκριτικά. Το κακό είναι ότι οι έλληνες σκηνοθέτες διεκδικούν (για την ακρίβεια διεκδικούσαν ) χρήματα για να κάνουν ταινίες, χωρίς όμως ποτέ να διεκδικούν το θεμελιώδες: το δικαίωμα της ελευθερίας της έκφρασης.
Το μόνο που μας σώζει είναι η ψηφιακή τεχνολογία που μας επιτρέπει , ειδικά στο ντοκιμαντέρ, να δημιουργούμε ανεξάρτητες ταινίες με μικρό κόστος αλλά καλή ποιότητα. Καθοριστική είναι και η βοήθεια φίλων που προσφέρουν αμισθί τις υπηρεσίες τους ή τα μηχανήματα. Έτσι επιβιώνουμε καλλιτεχνικά. Αλλά αυτό δεν είναι η λύση του προβλήματος.
Πρόσφατα η ταινία σας για το Γράμο, προβλήθηκε σε εκδηλώσεις της Στέγης Μακεδονικού Πολιτισμού, του πολιτιστικού τμήματος του Μακεδόνικου κινήματος των εθνικά Μακεδόνων στην Ελλάδα, με αφορμή την παρουσίαση του Μακεδονο-Ελληνικού Λεξικού. Ποιές οι εντυπώσεις σας και η άποψή σας για το όλο θέμα.
Αυτή ήταν η εγγύτερη, στο χώρο του δράματος, προβολή της ταινίας. Κατά συνέπεια κι οι άνθρωποι που βρέθηκαν εκεί είχαν μια πιο άμεση σχέση με τα συμβάντα. Σχεδόν όλοι με τους οποίους μίλησα είχαν τουλάχιστον ένα συγγενή που έχασε τη ζωή του εκεί, κι άλλους που είχανε σκορπίσει στα πέρατα του κόσμου. Έτσι το θέμα τους άγγιζε άμεσα. Το κλίμα ήταν συναισθηματικά φορτισμένο. Δυστυχώς δεν είχα χρόνο στη διάθεσή μου για να μπορέσω να ανταλλάξω κουβέντες με περισσότερους. Ίσως κάποια άλλη φορά να μου δοθεί αυτή η ευκαιρία.
Μέσα όμως από την προβολή αυτή, τη πορεία της ταινίας στο ίντερνετ και τα σχόλια που έχω εισπράξει, διαπίστωσα το μεγάλο κενό στη σχετική φιλμογραφία και την ανάγκη να καλυφθεί. Υπάρχει ανάγκη κι ο κινηματογράφος να ακολουθήσει τους δρόμους που άνοιξε η ιστορική έρευνα. Η δικιά μου ταινία θίγει με έναν πολύ περιορισμένο τρόπο το ζήτημα. Ελπίζω νέοι σκηνοθέτες να ασχοληθούν με αυτό και να δώσουν ταινίες που να ανταποκρίνονται στον βασικό ορισμό του ντοκιμαντέρ ως κινηματογράφος του πραγματικού, κινηματογράφος αλήθεια.
Οικονομική, αλλά και μεγάλη κοινωνική κρίση στην Ελλάδα. Παρακαλούμε για σχολιασμό.
Δύσκολο να δώσεις μια σύντομη απάντηση σε ένα τόσο μεγάλο ζήτημα. Έχω μόνο να επισημάνω κάποια βασικά πράγματα.
Πρώτα απ όλα δεν βρισκόμαστε μπροστά σε ένα ελληνικό πρόβλημα. Ιδιαίτερα οι μεγάλες διαδηλώσεις που έγιναν ταυτόχρονα σχεδόν σε όλες τις χώρες του κόσμου στις 15 του Οκτωβρίου απόδειξαν ότι το πρόβλημα είναι παγκόσμιο. Απλά η Ελλάδα βρέθηκε, όχι τυχαία βέβαια, στο μάτι του κυκλώνα και οι πολίτες της υφίστανται τις τραγικές συνέπειες.
Η οικονομική κρίση εμφανίζεται σαν το απόλυτο κακό το οποίο πρέπει να εξευμενίσουμε. Αλλά αυτή είναι η κρίση ενός συγκεκριμένου οικονομικού μοντέλου, του καπιταλιστικού, δεν είναι των πολιτών. Με την ώθηση εκατομμυρίων ανθρώπων στο περιθώριο, την ανέχεια, το θάνατο φαίνεται καθαρά ότι δεν έχει να προσφέρει τίποτα πλέον στην ανθρωπότητα. Δεν αναπτύσσει τις παραγωγικές δυνάμεις αλλά τις καταστρέφει. Κι η κυριότερη παραγωγική δύναμη είναι ο άνθρωπος.
Το πιο ενδιαφέρον στοιχείο σήμερα είναι το γεγονός ότι για πρώτη φορά στην ιστορία στοχοποιείται άμεσα η αιτία του κακού: το μεγάλο κεφάλαιο κι όλοι οι μηχανισμοί που χρησιμεύουν για την αφαίμαξη των εργαζομένων, οι τράπεζες, τα χρηματιστήρια, οι οίκοι αξιολόγησης κλπ. Τα απρόσωπα τέρατα που συντάσσουν λογιστικούς πίνακες και παίζουν με τις ζωές ανθρώπων.
Είναι εντυπωσιακό ότι στο εξωτερικό γίνεται λόγος ολοένα και περισσότερο για μια παγκόσμια ειρηνική επανάσταση. Ακόμα και αστοί οικονομολόγοι μιλούν για εθνικοποίηση των τραπεζών.
Αν όμως οι πολίτες έχουν ειρηνικές διαθέσεις οι κυβερνώντες δεν έχουν. Πουθενά δεν εφαρμόστηκαν τόσο σκληρά μέτρα λιτότητας χωρίς σκληρά μέτρα καταστολής. Οι δημοκρατικές ελευθερίες κινδυνεύουν. Στα χέρια μας να τις υπερασπίσουμε. Αλλά αυτό απαιτεί τη μεγαλύτερη κοινωνική συσπείρωση.
Ποιά τα σχέδια σας για το μέλλον.
Στις σημερινές συνθήκες δεν μπορείς να κάνεις μεγάλα σχέδια για το μέλλον. Όλα είναι ρευστά. Είναι οι στιγμές που κι η ποίηση κατεβαίνει στους δρόμους. Και πρέπει να την ακολουθήσεις.
= = =
- Αναδημοσίευση από την μηνιαία εφημερίδα NOVA ZORA, Φύλλο Νο. 17, Νοέμβριος 2011. http://novazora.gr/arhivi/3999
- Η ιστοσελίδα του Νικου Θεοδοσίου http://theodosiou.wordpress.com/
МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК И НЕГОВОТО НЕГИРАЊЕ ОД СТРАНА НА ГРЧКИОТ НАЦИОНАЛИЗАМ
Η ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ Η ΜΗ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΤΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΕΘΝΙΚΙΣΜΟ
Το ζήτημα της ιδιαιτερότητας της μακεδόνικης γλώσσας αποτελεί καθημερινό θέμα “επιστημονικής” και πολιτικής συζήτησης στα βαλκανικά κράτη. Η χρήση ξεπερασμένης και ακατάλληλης ορολογίας αποτελεί συχνή πρακτική, με σκοπό η γλώσσα να αποκλειστεί ως τέτοια, παρόλη την κωδικοποίησή της, με την οποία αναδείχθηκε εθνική γλώσσα του μακεδόνικου έθνους. Η κωδικοποίηση αποτελεί αποδοχή και συστηματοποίηση των γλωσσικών κανόνων και νόμων και προδιαγραφή της υποχρεωτικής γλωσσικής μορφής.
Οι πλέον χρησιμοποιούμενες ορολογίες για την ονομασία της, συνδεδεμένες με εθνικούς και πολιτικούς σκοπούς της εθνικής ιδεολογίας των γειτονικών εθνών - κρατών είναι: “διάλεκτος”, “ιδίωμα” ή κάποια “μίξη διαφόρων γλωσσών”. Τέτοιες προκατελειμένες επιβολές έχουν σκοπό την αναίρεση της εθνικής μακεδονικής ταυτότητας, στην οποία η γλώσσα κατέχει σημαντική θέση ως κριτήριο της διαμόρφωσής του.
Έτσι σήμερα, όπως και στο παρελθόν, η ελληνική διανοούμενη και πολιτική ελίτ, αρνείται την αναγνώριση της μακεδόνικης γλώσσας, ισχυριζόμενη ότι αυτή είναι “μόνο διάλεκτος” ή “ιδίωμα” της βουλγάρικης γλώσσας (μερικές φορές της σέρβικης, μέχρι και της ελληνικής), με έλλειψη “συντακτικής” και “γραμματικής». Ο πολιτικός Στέλιος Παπαθεμελής, με τις “αποδείξεις” του, προχωρά ένα βήμα παραπάνω. Ισχυρίζεται ότι η μακεδόνικη γλώσσα είναι στην ουσία ελληνική!!
Ο πλέον όμως χρησιμοποιούμενος ορισμός από πλευράς μεγάλου αριθμού Ελλήνων “ειδικών”, είναι ότι η μακεδόνικη γλώσσα αποτελεί “κομουνιστική κατασκευή”, πολιτικό “χειρισμό”, με σκοπό αλυτρωτικό. Σε καμία περίπτωση δεν λαμβάνονται υπόψιν οι πραγματικές ιστορικές-γλωσσικές φάσεις της δημιουργίας της μακεδόνικης γλώσσας. Αυτό δεν βολεύει καθόλου τους πολιτικο-εθνικιστικούς στόχους.
Σε κάθε περίπτωση, αναμφισβήτητα η γλώσσα είναι ζωντανό υλικό, ευπαθές σε διάφορες τροποποιήσεις κατα τη διάρκεια του ιστορικού χρόνου. Το ίδιο μπορούμε να πούμε και για τη μακεδόνικη γλώσσα, όπως και για όλες τις βαλκανικές γλώσσες.
Στην κατεύθυνση αυτή, ξεκινώντας από το γεγονός ότι το ελληνικό έθνος βασίστηκε κυρίως στη θρησκεία και τη γλώσσα και στην τάση του ελληνικού εθνικισμού για μέγιστη εθνική ομογενοποίηση, η ελληνική γλώσσα κατα την ροή της ιστορίας πέρασε από διάφορες φάσεις ανάπτυξης και πριν τη διαμόρφωσή του και κατα την περίοδο που η ίδια έγινε εθνική γλώσσα του ελληνικού κράτους. Ο γλωσσικός σχεδιασμός ήταν φαινόμενο σε όλα τα βαλκανικά κράτη και το ίδιο συνέβει και στην Ελλάδα. Έτσι, ορισμοί όπως “τεχνητό έργο” ή “κατασκεύασμα” δεν ισχύουν, ή ισχύουν για όλες τις γλώσσες του “πολιτισμένου” κόσμου.
Η ορολογία της επίσημης ονομασίας των εθνικά Μακεδόνων και της μακεδόνικης γλώσσας από πλευράς του ελληνικού κράτους και των προπαγανδιστικών ινστιτούτων του στη Μακεδονία στο τέλος του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα, πάνω απ’όλα εξαρτώταν από το τότε πολιτικο-προπαγανδιστικό περιβάλλον και τις συγκρούσεις με άλλα κράτη διεκδικητές των εδαφών και του πληθυσμού της Μακεδονίας.
Στην οικοδόμηση της εθνικής συνείδησης μεταξύ του μη ελληνόφωνου πληθυσμού της Μακεδονίας, οι ελληνικές προπαγανδιστικές οργανώσεις βασίζονταν κυρίως στο ανήκειν στο Οικουμενικό Πατριαρχείο. Επίσης, η «καταγωγή» και η «συνείδηση», έγιναν ένας από τους καθοριστικούς παράγοντες “απόδειξης” της ελληνικής καταγωγής του μακεδόνικου πληθυσμού και μαζί με την Ορθοδοξία έδωσαν τη δυνατότητα να ελαχιστοποιηθεί ο ρόλος της γλώσσας ως κριτήριο προσδιορισμού της εθνικής ταυτότητας. Αυτό οφειλόταν κυρίως στην λανθασμένη εκτίμηση, σύμφωνα με την οποία όλοι οι ορθόδοξοι χριστιανοί που χρησιμοποιούσαν την ελληνική γλώσσα στη λειτουργεία, ανεξάρτητα από τη μητρική τους γλώσσα, θεωρούνταν αυτόματα τμήμα του “ελληνισμού” (Κωφός, 1977:380).
Αυτή όμως η κατηγοριοποίηση άλλαξε σε μεγάλο βαθμό μετά την ίδρυση της βουλγάρικης Εξαρχείας (1870), όταν σε ορισμένες περιοχές της Μακεδονίας, η ελληνική γλώσσα δεν αποτελούσε την κύρια γλώσσα στην εκκλησιαστική λειτουργία και οι δύο εθνικές ιδεολογίες, ιδιαίτερα μετά την σύσταση του Βασιλείου της Βουλγαρίας (1878), τέθηκαν σε άμεση αντιπαράθεση. Λόγω αυτού, η ελληνική εθνική ιδεολογία άρχισε να χάνει την σημασία της σε ότι αφορά τον προσδιορισμό της ελληνικής εθνικής ταυτότητας στη Μακεδονία. Η επίσημη Αθήνα ισχυριζόταν ότι αυτοί που παρέμειναν υπο την σκέπη του Πατριαρχείου ήταν οι “αληθινοί Έλληνες”, αν και όχι γλωσσικά, τότε σύμφωνα με την “καταγωγή” τους και το εθνικό αίσθημα (Livanios, 2006:60, 66).
Η ελαχιστοποίηση της σημασίας της γλώσσας στη διαμόρφωση και τον ορισμό της πλειοψηφίας του χριστιανικού πληθυσμόυ της Μακεδονίας, ώθησε την επίσημη Αθήνα, όλη εκείνη την περίοδο να χρησιμοποιεί διάφορα ονόματα για τη μακεδόνικη γλώσσα. Όσες περιοχές της Μακεδονίας ανήκαν πλέον στην Εξαρχεία, για το ελληνικό κράτος ο μακεδόνικος πληθυσμός μετατράπηκε πλέον σε βουλγάρικο (λίγο διάστημα πριν παρουσιαζόταν ως «καθαρά ελληνικός») ή βουλγαρόφωνο και η γλώσσα σε βουλγάρικη (Κωστόπουλος, 2000:41). Από την άλλη πλευρά, οι Μακεδόνες πατριαρχικοί χαρακτηρίζονταν ως «Σλάβοι», «Σλαβόφωνοι», «Σλαβομακεδόνες», μέχρι και «Μακεδόνες» και η γλώσσα τους ως «σλάβικη γλώσσα». Αυτός όμως ο διαχωρισμός δεν ήταν σταθερός. Πολύ συχνά, εθνικά Μακεδόνες, μέλη της Πατριαρχείας ή της Εξαρχείας, περνούσαν από τη μια πλευρά στην άλλη, αλλά και λόγω της λανθασμένης συχνά εικόνας που είχε η ελληνική προπαγάνδα για την εθνολογική εικόνα της Μακεδονίας.
Ότι ο κατασκευασμένος με τον τρόπο αυτόν ελληνικός εθνικισμός εξυπηρετούσε μόνο την ικανοποίηση των ελληνικών εθνικών φιλοδοξιών ως προς τη Μακεδονία και τους Μακεδόνες την περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και ότι αυτό βρισκόταν πολύ μακριά από την πραγματικότητα, δείχνουν και τα παρακάτω παραδείγματα:
Από έκθεση του Έλληνα προξένου στη Μπίτολα, έγινε γνωστό ότι το 1907, στο χωριό της περιοχής, το Скочивир-Σκότσσιβιρ, ο πρόξενος της Ρωσίας ζήτησε από έναν χωρικό να μιλήσει στα ελληνικά, αλλά εκείνος του απάντησε ότι δεν ομιλεί ούτε τα ελληνικά, ούτε τα βουλγάρικα και ότι η δική του γλώσσα είναι η μακεδόνικη, διαφορετική από αυτήν της Βουλγαρίας (Καλοστύπης, 1991:69). Το ίδιο συνέβει και σε συνομιλία Μακεδόνα χωρικού με τον Άγγλο δημοσιογράφο Άλεν Άπουορντ (Allen Upward), στο χωριό Владово, Воденско – Βλάντοβο Βόντενσκο (Άγρας Έδεσσας): «τον ρώτησα τί γλώσσα μιλάει και ο Έλληνας μεταφραστής μου απάντησε αδιάφορα ,,βουλγάρικα,,. Ο χωρικός όμως είχε απαντήσει ,,μακεντόνσκι,, και εγώ είχα δώσει σημασία στη λέξη αυτή. Ο χωρικός επίσης μου εξήγησε ότι δεν θεωρεί τη γλώσσα του βουλγάρικη. Δεν λέγεται βουλγάρικη η γλώσσα μου. Μακεδόνικη (μακεντόνσκι) λέγεται, απάντησε σε σχετική ερώτηση ο χωρικός από το Βλάντοβο (Upward, 1908:204, 205).
Ενδιαφέρουσες πληροφορίες προσφέρει και η ελληνική εφημερίδα της εποχής εκείνης, Σκριπ. Σε φύλλο της, στις 8 Ιουλίου 1905, είχε δημοσιευτεί είδηση «συναγερμός», ότι «μακεδόνικη γραμματική θα χρησιμοποιήται πλέον στα βουλγάρικα σχολεία της Μακεδονίας», ονομάζοντας βέβαια βουλγάρικα τα εξαρχικά σχολεία. 
Παρακάτω αναφέρει: « … Πριν λίγους μήνες, στη Μπίτολα και τη Φλώρινα, συστάθηκε μια επιτροπή από πλευράς της Μακεδόνικης Οργάνωσης, η οποία έχει καθήκον να δημιουργήσει σύγχρονη μακεδόνικη γραμματική. Η επιτροπή αποτελείται από εφτά καθηγητές γλωσσολογίας και ως βάση αυτής της γραμματικής θα ληφθεί η διάλεκτος που ομιλείται στο βίλαετ της Μπίτολα (το βίλαετ αυτό περιλάμβανε τις περιοχές Μπίτολα, Πρίλεπ, Ρέσεν, Λέριν, Κόστουρ, Σόροβιτςς). Ήδη έχει ανακυρηχθεί από πλευράς της επιτροπής ως μακεδόνικη γλώσσα (δηλαδή τα περι κατασκευάσματος του Τίτο, ανατρέπονται καθέτως).
Οι δάσκαλοι των σχολείων στη Μακεδονία έχουν λάβει εντολή να διδάσκουν αυτή τη γλώσσα, αντί της βουλγάρικης ή της σέρβικης. Σύντομα θα εκτυπωθούν σχολικά και άλλα βιβλία και έπειτα η Οργάνωση σκέφτεται να απαγορέψει την χρήση της βουλγάρικης και της σέρβικης γλώσσας» (Σκριπ, 1905:1).
= = = =
Αναδημοσίευση από την μηνιαία εφημερίδα NOVA ZORA, Φύλλο Νο. 17, Νομέμβριος 2011. http://novazora.gr/arhivi/4054
Το κείμενο που ακολουθεί δημοσιεύτηκε στο Μακεδονικό Περιοδικό «ΛΟΖΑ» που κυκλοφορεί από το 2000 στο τεύχος 18 του Οκτώβρη 2011. Η εισήγηση αυτή ήταν τοποθέτηση του εκπροσώπου της «ΛΟΖΑ», Νίκου Σακελλάριου, σε εκδήλωση του 11ου Αντιρατσιστικού Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης το 2008.
ΤΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ΧΘΕΣ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ
«Εγώ αντιλαμβάνομαι τον κόσμο ενωμένο
σαν πεδίο πολιτιστικού συναγωνισμού
μεταξύ των λαών»
Η σήψη του κρατικο-μονοπωλιακού συστήματος του ανατολικού μπλοκ οδήγησε αυτές τις χώρες να πέσουν σαν χάρτινος πύργος το 1989-1990. Η ιδιόμορφη κατάσταση του πολιτικού συστήματος στη Γιουγκοσλαβία και αυτή κατέρρευσε, δυστυχώς με αίμα. Η Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Μακεδονίας που ήταν μία από τις αυτόνομες δημοκρατίες της Γιουγκοσλαβίας το 1991, εφόσον ήταν πια τελειωμένη η ιστορία του ενιαίου της Γιουγκοσλαβίας τον Σεπτέμβριο ανακήρυξε την ανεξαρτητοποίησή της ειρηνικά, με δημοψήφισμα και με συντριπτική πλειοψηφία του λαού της. Για ελάχιστα χρόνια ονομαζόταν «Λαϊκή Δημοκρατία της Μακεδονίας», έτσι όπως ανακηρύχθηκε στις 2 Αυγούστου του 1944, επέτειο του Ίλιντεν από την 1η Αντιφασιστική Συνέλευση της Λαϊκής Απελευθέρωσης της Μακεδονίας (ΑΣΝΟΜ). (Σπυρίδων Σφέτας, Η διαμόρφωση της σλαβομακεδονικής ταυτότητας, εκδόσεις Βάνιας σ. 177).
Στο σύνταγμά τους γράφει ΡΕΠΟΥΠΛΙΚΑ ΜΑΚΕΝΤΟΝΙΑ ενώ από τις 7 Απριλίου 1993 με την απόφαση 817 του Συμβουλίου Ασφαλείας γίνονται δεκτά με το όνομα FYROM (Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας). Και όλα αυτά κάτω από την ιμπεριαλιστική πίεση της Ελλάδας. (Εφημ. Καθημερινή 24/2/2008 σ. 11).
Μετά το 1991 στην Ελλάδα συνήθως σαν φταίχτη του Μακεδονικού τα ρίχνουν στον Τίτο. Ενώ παλαιότερα, πριν την διάλυση της Γιουγκοσλαβίας, συνήθως τα βάρη τα ρίχναν στο ΚΚΕ, στην Κομιντέρν, στην Σ.Ε.
Φαίνεται πως τώρα δίνουν ένα είδος συγχωροχάρτι στο ΚΚΕ γιατί έτσι καταρρίπτεται το επιχείρημα ότι το Μακεδονικό έθνος υπάρχει από το 1944. Υποτιμούν την πιο «σημαντική επαναστατική εκδήλωση του καταπιεσμένου πληθυσμού της Μακεδονίας ενάντια στον Οθωμανικό ζυγό» που «προετοιμάστηκε και καθοδηγήθηκε από την Εσωτερική Μακεδονική Επαναστατική Οργάνωση (ΕΜΕΟ)», η οποία είχε υιοθετήσει ως κεντρικό της σύνθημα τη ρητορική αποστροφή του Γλάδστον, «η Μακεδονία στους Μακεδόνες». «Πρόκειται για την εξέγερση του Ίλιντεν (ημέρα του Προφήτη Ηλία) στις 20 Ιουλίου (2 Αυγούστου με το ιουλιανό ημερολόγιο) του 1903». (Από το βιβλίο του Henry Brailsford ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ – ΟΙ ΦΥΛΕΣ ΤΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΟΥΣ, εκδόσεις ΟΔΥΣΣΕΑΣ, σ. 385, Σημειώσεις του Μεταφραστή).
Έλληνες εθνικιστές προσπαθούν να υποτιμήσουν την επανάσταση αυτή, λες και ήταν 5-10-20 άτομα.
Να παραθέσω μερικά στοιχεία της δύναμης των Επαναστατών μόνο στο δυτικό τμήμα της Μακεδονίας: Στο Σμίλεβο και τα Διαβατά, γύρω στους 650, στο Κρούσεβο 400, στο Ντεμίρ-Χισάρ 420, στη Ρέσνα 450, στην Οχρίδα 880, στο Κίτσεβο 350, στη Πεδιάδα του Μοναστηρίου 250, στην Πρέσπα 300, στη Φλώρινα 450, στην Καστοριά 700. Σύνολο γύρω στους 4.800, Οι Τούρκοι συγκέντρωσαν γύρω στους 80.000 άνδρες, «Οι συνολικές απώλειες της μάχιμης δύναμης των εξεγερμένων ανήλθε σε 746 νεκρούς και τραυματίες» (σ. 182-183, 187 Brailsford).
«Οι πρώτες τρεις βδομάδες της εξέγερσης ήταν μια περίοδος ενός σχεδόν απρόσκοπτου θριάμβου. Οι Τούρκοι φαίνονταν ανίκανοι να σκεφτούν κάποιο σχέδιο εκστρατείας και, εκτός από τις τρεις πόλεις του Μοναστηρίου, της Οχρίδας και της Καστοριάς, αντάρτες είχαν σχεδόν παντού το πάνω χέρι. Κατέλαβαν τις τρεις επαρχιακές πόλεις Κρούσεβο, Κλεισούρα και Νέβεσκα – όλες τους κέντρα βλάχων, σκαρφαλωμένα στις πιο απρόσιτες θέσεις της βουνοπλαγιάς. Οι Τούρκικες φρουρές είτε το έσκασαν, είτε υπέκυψαν δίχως ουσιαστική αντίσταση». «Στις τρεις κατειλημμένες θέσεις εγκαταστάθηκαν προσωρινές κυβερνήσεις» (σ. 184 Brailsford).
Στο Κρούσεβο ανακηρύχθηκε η ΚΡΟΥΣΕΒΣΚΑ ΡΕΠΟΥΠΛΙΚΑ, εκδόθηκαν 4 διαγγέλματα. Οι Έλληνες ιστορικο-εθνικιστές ρίχνουν τη λάσπη ότι στο βλάχικο Κρούσεβο το διάλεξαν επίτηδες οι εξεγερμένοι για να το καταστρέψουν οι Τούρκοι. Μα εκεί ηρωικά πολεμήσανε μέχρι και τον τελευταίο αντάρτη (Κομίτα) η ομάδα του βλάχου Πίτου Γκούλη.
«Ο πληθυσμός των χωριών που εντάχθηκαν δίχως κανέναν ενδοιασμό στο κίνημα είναι περίπου έξι χιλιάδες, αλλά ενισχύσεις ήρθαν επίσης και από μερικά άλλα χωριά. Ένας σε κάθε έξι περίπου από τον ανδρικό πληθυσμό ήταν υπό τα όπλα, ένας σημαντικός αριθμός» (σ. 183, Brailsford).
Στην Κλεισούρα διοικητής ήταν ο Τσακαλάρωφ, καταγωγή από το Σμ’ρντες Κρυσταλλοπηγή. Οι επαναστάτες κατείχαν την πόλη «20-22 ημέρες» (ΝΙΚΟΛΑΟΣ Α. ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣ, ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗ ΠΡΟΣΩΠΟΓΡΑΦΙΑ. ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ ΑΝΤ. ΣΤΑΜΟΥΛΗ, σ. 19, 25, 55).
«Στις 22 Ιουλίου 1903 το σύνθημα της επανάστασης στην περιοχή της Κλεισούρας δόθηκε από τον … Βοεβόδα Κόλε. Η προσπάθεια καταδίωξής του από τουρκικό στρατό έξω από την Κλεισούρα απέτυχε, αλλά το ελληνικό αίμα του καπετάν Βαγγέλη αντιμετώπισε με επιτυχία τους 200 οπαδούς του Κόλε τρέποντάς τους σε φυγή, αφού πρώτα τους είχε προξενήσει σημαντικές απώλειες. Τη νύχτα της 22 προς 23 Ιουλίου τα ενωμένα… σώματα των οπλαρχηγών Τσακαλάρωφ, Κόλε, Ποπώφ, Ηλία, Κλιάσεφ, Ρόζωφ και Μάτη, υποχώρησαν προς τις γύρω ορεινές περιοχές. Στις 23 Ιουλίου σε κοινή επιχείρηση του σώματος του καπετάν Βαγγέλη και του Τουρκικού στρατού, προσπάθησαν να αποκρούσουν τους επαναστάτες «δίχως επιτυχία, εφόσον οι δυνάμεις τους μειονεκτούσαν αριθμητικά».
Βέβαια με τις καταλήψεις υπήρξε φορολόγηση (σ. 18, 19, 25 στου Βασιλειάδη το βιβλίο).
Με την ήττα της επανάστασης οι διορισμένοι με εθνικά κριτήρια Μητροπολίτες από την Κων/πολη στη Μακεδονία εκμεταλλεύτηκαν αυτό το γεγονός για να φύγει ο κόσμος από την εξαρχία και να γυρίσει στο εθνικιστικό πατριαρχείο. Έτσι πρώτος και καλύτερος ο συνεργάτης των Τούρκων Καραβαγγέλης, καταγόμενος από τη Λέσβο μαζί με τον Καπετάν Βαγγέλη εκβίαζε τον φτωχό κόσμο να αποκηρύξει την επανάσταση δίνοντας έτσι τροφή και για να τους γλιτώσει από το βούρδουλα της οθωμανικής εξουσίας.(σ. 19, 27 ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ Γ. ΚΑΡΑΒΑΓΓΕΛΗ, εκδόσεις Μπαρμπουνάκη)
Ο Καραβαγγέλης ήταν τόσο αιμοβόρος που αυτός ευθύνεται και για τη δολοφονία του Καπετάν Κώττα και του Αριστείδη Μαργαρίτη. Για τον Α. Μαργαρίτη καταγόμενο από την Καστοριά επειδή είχε επαφές με τον βοεβόδα Κωνστάντωφ από το Τσέτεροκ (σημερινή Μεσοποταμία). Γιατί πίστευαν πως οι καταπιεζόμενοι λαοί πρέπει να αποτίναζαν τον τουρκικό ζυγό. Αυτό όμως επειδή δεν το επιθυμούσε ο Καραβαγγέλης. Γι’ αυτό και ο Φιλώτας (Φιλόλαος Πειχεών) αναφέρει στα γραπτά του «Ο Καραβαγγέλης, για ν’ αποφύγει μελλοντικό έλεγχο των πράξεών του, αποφάσισε την εξόντωση του Μακεδόνα καπετάνιου Αριστείδη».
«Άλλωστε ο Γερμανός Καραβαγγέλης φέρει την αποκλειστική ευθύνη και για τη δολοφονία του Καπετάν Κώττα». (σ. 90, 100).
ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗ
Ο Γαλλικός διαφωτισμός υιοθέτησε την αρχή των εθνοτήτων. Από εκεί εμπνεύστηκαν Έλληνες και φιλέλληνες διανοούμενοι να δημιουργήσουν ελληνικό κράτος και ελληνικό έθνος και δημιουργήθηκε.
Όπως ο Ιταλός πολιτικός Massimo d’ Angelio είχε πει κάποτε «φτιάξαμε την Ιταλία, ώρα να φτιάξουμε και Ιταλούς» έτσι και η Ελλάδα δημιούργησε ελληνική εθνική συνείδηση και εκεί που δεν υπήρχε ή υπήρχε κάτι άλλο.
Ο Παΐσιος Χιλανδαρινός έγραψε το 1762 τη Σλαβοβουλγαρική ιστορία και έθεσε τις βάσεις για το βουλγαρικό έθνος, (σ. 15, ΣΛΑΒΟΒΟΥΛΓΑΡΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ, ΠΑΪΣΙΟΣ ΧΙΛΑΝΔΑΡΙΝΟΣ, εκδοτικός οίκος Αδελφών Κυριακίδη).
Και έτσι σε αντίθεση με τους Έλληνες, Βούλγαρους, Σέρβους το δεύτερο μισό του προ-περασμένου αιώνα άρχισε να δημιουργείται και τελικά δημιουργήθηκε και το Μακεδονικό έθνος. Με τους αδελφούς Μιλαντίνοφσκι, τον Παρλίτσεφ και με κορυφαίο έργο του Κρστε Μισίρκωφ από την Πέλλα που έγραψε το έργο ΖΑ ΜΑΚΕΝΤΟΝΤΣΙΤΕ ΡΑΜΠΟΤΙ ΓΙΑ ΤΙΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΕΣ ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ το 1903.
Στο βιβλίο του γράφει:
«Η Επαναστατική Οργάνωση και οι ίδιοι οι Μακεδόνες έχουν μέχρι τώρα διαχωρίσει τα συμφέροντά τους απ’ αυτά των Βουλγάρων», σ. 103.
«Είναι καιρός να αντικατασταθούν από ένα κοινό όνομα για όλους τους Σλάβους Μακεδόνες, το όνομα Μακεδόνας».
«Να τι μπορεί να απαντήσει κανείς σ’ αυτούς που ισχυρίζονται ότι μακεδονική εθνότητα δεν υπήρξε ποτέ: μπορεί να μην υπήρξε ποτέ, αλλά σήμερα υπάρχει και θα υπάρχει και στο μέλλον», σ. 138.
Κορυφαίες στιγμές του μακεδονικού κινήματος ήταν το Ίλιντεν με την Εσωτερική Οργάνωση που δημιουργήθηκε στη Θεσ/νίκη. Με τον Κιλκισιώτη Γκότσε Ντέλτσεφ που έπεσε στη Μπάνιτσα Σερρών στις 4 Μαΐου 1903 που έλεγε:
«Εγώ αντιλαμβάνομαι τον κόσμο ενωμένο σαν πεδίο πολιτιστικού συναγωνισμού μεταξύ των λαών».
Με τον πρώτο Σοσιαλιστή Βουλευτή Κιλκισιώτη Ντιμίταρ Βλάχωβ στο Οθωμανικό Κοινοβούλιο. Στην αυτοβιογραφία του αναφέρει: «Το Κούκους… ήταν από τα πιο επαναστατικά κέντρα της Μακεδονίας… και έχει 13.000 πολίτες, από αυτούς 12.000 Μακεδόνες και 1000 Τούρκοι και τσιγγάνοι πολίτες», σ. 25. ΜΕΜΟΑΡИ ДИΜИΤΑΡ ΒΛΑΧΟΒ (ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΝΤΙΜΙΤΑΡ ΒΛΑΧΟΦ)
Είναι ο αντιφασιστικός αγώνας του ΣΝΟΦ και το ΝΟΦ στην περίοδο του εμφυλίου.
ΠΡΟΣΦΑΤΗ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗ
Ο Α. Παπανδρέου είχε καλύτερες πολιτικές σχέσεις σαν κόμμα πριν βγει στην εξουσία με τον Τίτο και σε δεύτερη μοίρα το ΚΚΕ εσωτ. Και παρόλο που είχε προλογίσει την βιογραφία του Τίτο στα ελληνικά, αποδείχθηκε βασιλικότερος του Βασιλέως. Η υπουργική απόφαση να γυρίσουν, μόνο οι Έλληνες το γένος του 1982 με υπογραφή Σκουλαρίκη - Γεννηματά τον οδηγεί στις 16 Φεβρουαρίου 1994 να επιβάλλει οικονομικό εμπάργκο σ’ αυτή τη μικρή χώρα. (ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 24/2/08, σ. 11).
Ώσπου αίρεται το εμπάργκο και ακολουθεί στις 13-9-1995 η ενδιάμεση Συμφωνία που υπογράφτηκε στη Νέα Υόρκη όπου μεταξύ άλλων λέει ότι δεν μπορεί να βάλει βέτο η Ελλάδα να μπαίνει στους διεθνείς οργανισμούς με το προσωρινό όνομα που είναι το FYROM.
Το οικονομικό εμπάργκο της Ελλάδας απέναντι σ’ αυτή τη μικρή χώρα εκ των υστέρων χαρακτηρίστηκε λάθος ακόμα και από την πτέρυγα της ΝΔ αλλά και του ΠΑΣΟΚ. Όμως η δημαγωγία του Παπανδρέου του νεότερου στη Βουλή αυτές τις ημέρες (τέλη Μαρτίου 2008) υπεράσπισε το εμπάργκο του πατέρα του. Για να του απαντήσει η Ντ. Μπακογιάννη ότι ήταν ένα λάθος το εμπάργκο.
Ανάλογη εθνικιστικότατη δήλωση έκανε ο άλλοτε αριστερός Μ. Θεοδωράκης με επιστολή του στις 28-2-2008 (και στην "Ε") που προτείνει η Ελλάδα να κλείσει τα σύνορά της με τα Σκόπια και να διακόψει τις διπλωματικές και οικονομικές σχέσεις με το κράτος αυτό. Να γιατί οι δηλώσεις του πρώην Λαμπράκη φαρδιά-πλατιά δημοσιεύονται και στη φυλλάδα του Παπαθεμελή ή εγκωμιάζονται από το ΛΑΟΣ.
ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ
Η Βουλγαρία ήταν η πρώτη χώρα που είχε αναγνωρίσει την γειτονική χώρα και δεν αναγνωρίζει Μακεδονική εθνότητα ούτε για τη χώρα αυτή, ούτε και εντός της όπου δρουν Μακεδονικές οργανώσεις που πιστεύουν πως είναι εθνικά Μακεδόνες και όχι Βούλγαροι. «Κατά την απογραφή του πληθυσμού που πραγματοποιήθηκε στο βουλγαρικό χώρο το Φεβρουάριο του 1947, οι περισσότεροι ντόπιοι κάτοικοι προτίμησαν την επωνυμία Μακεδόνες αντί της βουλγάρικης εθνικότητας» (στο βιβλίο Ο Μακεδονικός Αγώνας, εκδόσεις Αλέξανδρος, τόμος 3ος, σελ. 865).
Εφόσον ο όρος ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ είναι γεωγραφικός και δεν είναι δυνατόν να μπερδευτεί με την Μακεδονία του Πιρίν ή την Κεντρική, ή Δυτική ή Ανατολική Μακεδονία, εφόσον και η Ελλάδα κατέχει μόλις το 51% της γεωγραφικής Μακεδονίας από πού έως που, με ποιο δημοκρατικό δικαίωμα να επιβάλλει να είναι συνέταιρος-κουμπάρος η Ελλάδα το πώς θα ονομάζεται αυτή η χώρα;
Το δικαίωμα της εθνότητας είναι ζήτημα αυτοπροσδιορισμού ατομικού ή συλλογικού όχι ετεροπροσδιορισμού.
Στο χώρο της Ελληνικής Μακεδονίας όταν λέμε ντόπιος εννοούμε βασικά τον σλαβόφωνο. Άραγε ποιος μπορεί να είναι περισσότερο Μακεδόνας; Ο Γκρούεφσκι που κατάγεται από χωριό της Φλώρινας, ή ο Άνθιμος που είναι από την Πελοπόννησο, ο Ζουράρις από την Κρήτη, ο Ψωμιάδης από τον Πόντο;
Ο εθνικισταράς Κ. Ζουράρις στην επέτειο για το 1821 στις 25/3/08 πήγε με μαθητές από σχολεία της Θεσσαλονίκης να παρελάσουν στους Ευζώνους του Κιλκίς. Αφού διώχθηκε ο ντόπιος πληθυσμός από το Ματσούκοβο φυσικά έγινε ελληνικό χωριό και ονομάστηκε Εύζωνοι.
Από εδώ καταγόταν ο Venijamin Macukovski (1847;-1878) που συνέταξε για εκτύπωση μια «Γραμματική της Μακεδονικής διαλέκτου» που γι’ αυτό βρήκε την αντίδραση του βουλγαρικού κράτους», (σ. 37, 38 Σπυρίδων Σφέτας, Η ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΗΣ ΣΛΑΒΟΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣ, εκδόσεις ΒΑΝΙΑΣ).
Συμμετείχε ο Ζουράρις ο άλλοτε πρόσφατα και συνεργαζόμενος με το ΚΚΕ στο Παλαί Ντε Σπορ μαζί με τον Παπαθεμελή και τον Άνθιμο όπου ακούστηκε και το σύνθημα «φέρτε μας τα όπλα να πάρουμε τα Σκόπια», (Ελευθεροτυπία 6/3/2008, σ. 5).
Ο εκλεκτός όλων των φασιστών από την Ελλάδα Άνθιμος (Χρυσή Αυγή, Στόχος…) ανέφερε «όπου Μακεδονία ίσον Ελλάδα και όπου Ελλάδα ίσον Μακεδονία». Τι πιο αλυτρωτικό σύνθημα υπάρχει από αυτό και μάλιστα από τα κυριότερα πρόσωπα της επίσημης ιεραρχίας; Ευτυχώς τώρα τελευταία δεν έχει την ίδια συμπαράσταση που είχε από τον Χριστόδουλο. Ο νέος αρχιεπίσκοπος φαίνεται πως αποστασιοποιείται από τις εθνικιστικές φανφάρες του Άνθιμου. Το άμβωνα της Εκκλησίας το έχει κάνει βήμα για πολιτικό λόγο όπου την εξωτερική πολιτική την βαπτίσαν εθνική πολιτική. Κάθε Κυριακή σε όποια εκκλησία πάει ο Άνθιμος εκεί πάνε ο Παπαθεμελής, ο Βελόπουλος (ΛΑΟΣ), ο Ψωμιάδης και άλλοι εκλεκτοί εθνικόφρονες που μάλιστα τους αναγγέλλει και από το επίσημο βήμα της Εκκλησίας ο Άνθιμος.
Αν δεν λέγεται αυτό αλυτρωτική πολιτική προπαγάνδα τι είναι τότε;
Η ΣΤΑΣΗ ΦΟΡΕΩΝ – ΚΟΜΜΑΤΩΝ
Το Ίδρυμα Μαραγκοπούλου για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΙΜΔΑ) κάνει «έκκληση στον πνευματικό κόσμο, στους πανεπιστημιακούς, σε όλους τους Έλληνες και Ελληνίδες», «για να μην υπάρξει υποχώρηση στο σοβαρότατο και όχι τυπικό θέμα της ονομασίας των Σκοπίων, για στήριξη στους κυβερνήτες μας έναντι των ισχυρών υπεραντλαντικών πιέσεων», (Ελευθεροτυπία 12/3/2008, σ. 7).
Τα γεωγραφικά σύνορα της Μακεδονίας στο διάστημα των 2.500 χιλιάδων ετών δεν ήταν σταθερά. Με το να ανακοινώνει η Ακαδημία Αθηνών στη συνεδρία της 17ης Ιανουαρίου 1992 ποια ήταν τα σύνορα και πως τα Σκόπια δεν ήταν στο γεωγραφικό όρο Μακεδονία ή ότι «τα βόρεια σύνορα του μακεδονικού βασιλείου δεν ξεπέρασαν ποτέ την Ηράκλεια (Μοναστήρι – Βιτώλια)» έχει σαν επακόλουθο να τον αναπαραγάγουν διάφοροι ιστορικοί και μη και να λένε ανιστόρητα γεγονότα (βλ. άρθρο του Δ. Γκιώνη στην «Ε» στις 29-3-2008).
Σύμφωνα με την Ακαδημία Αθηνών η Οχρίδα δεν είναι στο γεωγραφικό όρο Μακεδονία. Γιατί τότε ομιλούν για την αρχαία ελληνική Αχρίδα; Ο Βακαλόπουλος έχει χάρτη επί οθωμανικής αυτοκρατορίας στα τέλη του 19ου αιώνα όπου περιλαμβάνεται και η πόλη Σκόπια, η Πρίστινα και ακόμα παραπάνω. (βλ. Ο Μακεδονικός Αγώνας, τόμος 3ος, σελ. 839).
Στον πολυτελέστατο τόμο της Εταιρίας Μακεδονικών Σπουδών, εκδόσεις Έφεσσος, ο Μακεδονισμός, ο ιμπεριαλισμός των Σκοπίων, 1944-2006, σελ. 19, παραθέτουν το γνωστό γραμματόσημο του 1939 όπου εκεί γράφει VARDASKA άρα λένε δεν λεγόταν Μακεδονία. Μα εκεί όλα τα κράτη της τότε Γιουγκοσλαβίας στο γραμματόσημο δεν είναι γραμμένα ούτε η Σερβία, ούτε η Κροατία, ούτε τα άλλα κράτη. Τι σημαίνει αυτό, δεν υπάρχει Σερβία; (Υπάρχει και σχετικό άρθρο στον «Ιό».). Δυστυχώς με τέτοιες ανιστόρητες πηγές, βγαίνει μετά και ο Άνθιμος με το γραμματόσημο μέσα στην εκκλησία να λέει αρλούμπες, πάτησε την πεπονόφλουδα. Όπως την πάτησε και με το χαρτονόμισμα-μαϊμού με το Λευκό Πύργο. (Δες «Ιός» 15-12-2007). Ο Λ. Πύργος σε … χαρτονόμισμα των Σκοπίων» υπογραφόταν από τον δημοσιογράφο Π. Σαββίδη.
το ρεπορτάζ, από το ΑΠΕ-ΜΠΕ:
Ο Γερμανός ευρωβουλευτής Γιώργος Χατζημαρκάκης, ο οποίος συμπροεδρεύει στην Μεικτή Ευρωπαϊκή Επιτροπή, που επισκέφθηκε σήμερα τα Σκόπια, δήλωσε ότι η παράλειψη του επιθέτου «μακεδονικός» από την έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την πρόοδο της χώρας είναι λάθος και πρότεινε να συντάξουν μια πρόταση με τους Σκοπιανούς βουλευτές που θα απαιτούν στο μέλλον από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να μην αφήνει απ’ έξω το επίθετο αυτό.
Το συμπέρασμα αυτό βγήκε από την ένατη συνεδρίαση της Μεικτής Κοινοβουλευτικής Επιτροπής –Σκοπίων και Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην οποία εκτός από τον Χατζημαρκάκη ήταν ο Ρίτσαρντ Χόβιτ, η Τέουτα Αρίφι- αναπληρωτής πρωθυπουργός, ο υπουργός Εξωτερικών Νίκολα Ποπόφσκι και πολλοί βουλευτές της πλειοψηφίας του κοινοβουλίου.
Ο Χατζημαρκάκης δήλωσε ότι τα Σκόπια είναι μια χώρα που η Ευρωπαϊκή Ένωση εκτιμά περισσότερο από ορισμένες άλλες χώρες, και στην οποία οι πολίτες έχουν κατηγορηματική θέση στην ένταξη της χώρας στην ευρωπαϊκή οικογένεια.
«Η απουσία του επιθέτου «μακεδονικός» στην έκθεση είναι απαράδεκτη. Η Μεικτή Επιτροπή θα εξετάσει το θέμα και να συζητήσουμε πως μπορούμε να βρούμε μια καλή λύση για αυτό, επειδή προκάλεσε αντιδράσεις εδώ στη χώρα και δεν θέλουμε να διαταραχθεί η εικόνα της στην ΕΕ», δήλωσε ο Χατζημαρκάκης.
Αναφορικά με το πρόσφατο περιστατικό των Βρυξελλών με μια ομάδα σκοπιανών δημοσιογράφων, ο Χατζημαρκάκης δήλωσε ότι το θέμα αυτό θα συζητηθεί απόψε.
Επεσήμανε ακόμη ότι η έκθεση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τονίζει τις προόδους που έγιναν σε όλους τους τομείς και εξέφρασε την ικανοποίησή του για τα σχέδια των μελλοντικών μεταρρυθμίσεων στη χώρα όπως αυτά ανακοινώθηκαν από τον πρωθυπουργό στη σημερινή συνεδρίαση.
Ο βουλευτής του SDSM Αντρέι Πέτροφ δήλωσε ότι μεταξύ των βουλευτών των Σκοπίων υπάρχει συναίνεση σχετικά με την έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σημειώνοντας ότι η παράλειψη του επιθέτου ‘μακεδονικός’ τους ενόχλησε όλους. Τόνισε ακόμη ότι τα ζητήματα που αναφέρονται στην έκθεση για την ένταξη της χώρας στην ΕΕ θα καταλήξουν σε συναίνεση με το κυβερνών κόμμα.
= = = =
Σημείωση: Το παραπάνω βίντεο καθώς και το κείμενο με τη μετάφραση από τη σύγχρονη μακεδονική γλώσσα στην αντίστοιχη σύγχρονη ελληνική είναι από το το γνωστό εθνικιστικό μπλοκ τα χάλια. Επιτέλους εκεί ΣΤΑ ΧΑΛΙΑ έμαθαν την μακεδονική γλώσσα.
Το παρακάτω κείμενο είναι αναδημοσίευση από την ιστοσελίδα του Ν. Δήμου (http://www.ndimou.gr/articledisplay.asp?time_id=69&cat_id=2).
Αν και παλιό, παραμένει επίκαιρο περιγράφοντας άριστα τον αθεράπευτο νεοελληνικό ανορθολογισμό που κυριαρχεί διαχρονικά σε πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο στην Ελλάδα.
Στην Ελλάδα μιλάμε συχνά για το έλλειμμα του προϋπολογισμού ή του ισοζυγίου εξωτερικών πληρωμών – αλλά σπάνια για το έλλειμμα του ορθολογισμού. Έλλειμμα που φαίνεται καθημερινά και στην θεωρία και στην πράξη. Όχι μόνον δεν μας απασχολεί, αλλά εκστρατεύομε και θεωρητικά εναντίον του. Ο ορθός λόγος, που σε αυτόν τον τόπο γεννήθηκε, θεωρείται ξενόφερτος, δυτικόφερτος, απάνθρωπος – ενώ η νεοελληνική διανοητική θολούρα και ασυνέπεια είναι ανθρώπινη, χαρισματική και λεβέντικη.
Η ιστορία της Ελλάδας θα μπορούσε να αναλυθεί σαν πόλεμος των ορθολογιστών εναντίον των αντίθετων. Αυτό το δίπολο τέμνει όλες τις εποχές και όλες τις πολιτικές παρατάξεις. Οι Φιλικοί και οι Δάσκαλοι του Γένους ήταν από την πλευρά του ορθού λόγου – η Εκκλησία από την αντίθετη. Οι μεγάλοι εκσυγχρονιστές πολιτικοί (Καποδίστριας, Τρικούπης, Βενιζέλος) από την μία – οι λαϊκιστές και δημαγωγοί αντίπαλοί τους από την άλλη. Οι ευρωπαϊστές και οι νέο-ορθόδοξοι (ή «ελληνοκεντρικοί») ιδεολογικά αντιμέτωποι.
Το ενδιαφέρον είναι πως ενώ η πλευρά του ορθού λόγου έχει μία συγκροτημένη άποψη, η αντίθετη πλευρά είναι απλώς… αντίθετη. Ξέρει τι ΔΕΝ θέλει, αλλά δεν έχει ποτέ ξεκαθαρίσει τι θέλει. Κρατάει μία στάση αμυντική, υπονομεύοντας όλες τις προσπάθειες εξορθολογισμού, χωρίς να προσφέρει εναλλακτικές λύσεις εκτός από κάτι ασαφή οράματα και άφθονη παρελθοντολαγνεία. Ο λόγος είναι απλός: δεν υπάρχει σήμερα άλλη εναλλακτική πρόταση για την οργάνωση της πολιτείας, εκτός από την δυτική-ορθολογιστική-δημοκρατική. Που έχει σίγουρα πολλά μειονεκτήματα και χρειάζεται διορθώσεις και βελτιώσεις – αλλά η άλλη λύση ποια είναι; (Παρούσα λύση, εφαρμοσμένη και όχι οι «κοινότητες του Βυζαντίου» ή η αρχαία Σπάρτη…)
Κι ωστόσο οι αντι-ορθολογιστικές απόψεις φαίνεται ακόμα και σήμερα, να είναι ιδιαίτερα δημοφιλείς στην χώρα μας. Η ιδεολογική συγκρότηση του νεοέλληνα παραμένει το κύριο εμπόδιο σε κάθε προσπάθεια για την ουσιαστική αλλαγή των πραγμάτων.
Βέβαια το να δηλώνουμε εμείς οι Ρωμιοί ανορθολογιστές μας βολεύει – διότι μπορούμε να συμπεριφερόμαστε αντιφατικά και αλλοπρόσαλλα δίχως να νιώθουμε καμία ενοχή.
Όμως βολεύει και άλλους, που σκόπιμα και προγραμματισμένα προσπαθούν να καλλιεργούν το σκοτάδι και την σύγχυση.
Από επισημότατα χείλη – του προκαθήμενου της εκκλησίας μας – ο Διαφωτισμός (που είναι ο ορθολογισμός στην πράξη) χαρακτηρίστηκε «επικατάρατος».
Αλλά τι είναι ο Διαφωτισμός; Ας δούμε πως τον περιέγραψε ο μεγαλύτερος φιλόσοφος της νεοτερικότητας – ο Ε. Καντ.
«Είναι η ενηλικίωση του ανθρώπου, η έξοδός του από την ανηλικιότητα που ο ίδιος προκάλεσε. Η ανηλικιότητα είναι η αδυναμία να χρησιμοποιείς τον νου σου χωρίς την καθοδήγηση ενός άλλου.. Αυτοπροκληθείσα είναι η ανηλικιότητα όταν αιτία της δεν είναι κάποια ατέλεια του νου – αλλά η έλλειψη αποφασιστικότητας και θάρρους να τον χρησιμοποιήσεις χωρίς καθοδήγηση άλλου. Sapere aude! («τόλμησε να είσαι σοφός» - Οράτιος). Τόλμησε να χρησιμοποιήσεις τον δικό σου νου – αυτό είναι το σύνθημα του Διαφωτισμού. Και γι αυτό τίποτα άλλο δεν χρειάζεται παρά μόνον η ελευθερία».
Πραγματικά ο Διαφωτισμός δεν ήταν μόνο ένα κήρυγμα λογικής – αλλά κυρίως ένα κήρυγμα ελευθερίας, απελευθέρωσης του ανθρώπου από όλες τις κηδεμονίες, από όλους όσοι είχαν συμφέρον να τον καθοδηγούν, να του υπαγορεύουν τις απόψεις τους, να τον παραπλανούν, να τον ταΐζουν με μύθους και παραμύθια. Στον Διαφωτισμό χρωστάμε την δημοκρατία, την κοινωνική και επιστημονική πρόοδο, την πίστη στα ανθρώπινα δικαιώματα… ό,τι πιο πολύτιμο έχει πετύχει η ανθρωπότητα τους τελευταίους αιώνες…
Ο Καντ ήταν ο φιλόσοφος που θεμελίωσε την κριτική μέθοδο – η κριτική ανάλυση είναι άλλωστε η ουσία του ορθολογισμού. Αυτή την χρήση του νου ζητούσε από μας – το να μην αποδεχόμαστε κάτι αν δεν το εξετάσουμε πρώτα, αν δεν το αναλύσουμε λογικά και πραγματολογικά, αν δεν το συγκρίνουμε με τα δεδομένα, αν δεν το αντιπαραθέσουμε και με τις άλλες απόψεις. Να μην βασιζόμαστε στην αυθεντία, την παράδοση, η το συναίσθημα – αλλά να κρίνουμε πάντα όσο γίνεται πιο αντικειμενικά και ψύχραιμα.
Η ρίζα της σκέψης και της γνώσης είναι η αμφισβήτηση και η αμφιβολία. Αν δεν υπήρχε αυτή, θα πιστεύαμε ακόμα πως ο ήλιος κινείται γύρω από την γη και η μαύρη χολή προκαλεί την μελαγχολία… Αλλά και η βάση της δημοκρατίας είναι η δυνατότητα αμφισβήτησης της εξουσίας και της αυθεντίας.
Είναι βέβαιο – μας το διδάσκει η ψυχολογία – ότι ο άνθρωπος δεν είναι «ζώον λογικόν». Ότι οι αποφάσεις του θεμελιώνονται σε κίνητρα που έχουν σχέση με την αυτοσυντήρηση, την επιθυμία, την επικράτηση, τους φόβους, τα πάθη – και άλλα, μάλλον παράλογα πράγματα. Ωστόσο το χαρακτηριστικό του homo sapiens είναι ότι μπορεί συχνά να τιθασεύει αυτές τις παρορμήσεις – έτσι ώστε να μπορεί να οργανώνει την ζωή του και να συνυπάρχει με τους άλλους.
Αν δεν υπήρχε ο ορθός λόγος, η ανθρώπινη κοινωνία θα ήταν 100% ζούγκλα και ο βίος αβίωτος. Φυσικά και τώρα επικρατεί συχνά το δίκαιο του ισχυρότερου – αλλά οι νόμοι, οι κανόνες, οι κώδικες, εξισορροπούν τα πράγματα. Είναι άλλο να λέμε πως παραβιάζεται συχνά ο Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας και άλλο να μην υπάρχει κανένας κώδικας και όλοι να συγκρούονται με όλους.
Η ατομική μας ύπαρξη θα ήταν φτωχή χωρίς το συναίσθημα και το πάθος – αλλά στον δημόσιο χώρο η παρουσία τους είναι καταστρεπτική. Ο ορθός λόγος εξασφαλίζει την σωστή λειτουργία της κοινωνίας και του μυαλού μας αλλά και την σωστή οργάνωση της καθημερινής ζωής μας.
Μπορεί να φανεί υπερβολικό, όμως, κατά την γνώμη μου, το έλλειμμα του ορθολογισμού είναι το πρώτο πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε σαν έθνος. Βρίσκεται πίσω από όλα μας τα επί μέρους προβλήματα – από τα πολιτικά και τα οικονομικά μέχρι τα πολιτιστικά. Μας δυσκολεύει αφάνταστα στις διεθνείς μας σχέσεις – και μας ταλαιπωρεί τρομακτικά στην καθημερινή μας ζωή – που κινείται μόνιμα μέσα σε ένα χαοτικό περιβάλλον.
Επιμένω σε κάτι που ενώ όλοι θα το έλεγαν αυτονόητο, δεν υλοποιείται στην πράξη. Ενώ ο ορθός λόγος είναι η βάση για την σκέψη και για την ζωή μας – τον αποφεύγουμε σαν το διάβολο. Όχι μόνο η κριτική μέθοδος δεν διδάσκεται στα σχολεία μας, όχι μόνο όποιος μαθητής σκέπτεται για λογαριασμό του αντί να παπαγαλίζει, κινδυνεύει με απόρριψη – αλλά διδάσκουμε και τα παιδιά ένα σωρό ψέματα και μύθους που τα αποπροσανατολίζουν και αποδυναμώνουν την αυτόνομη σκέψη.
Ένα παράδειγμα: μαθαίνουμε πως η ορθόδοξη εκκλησία κράτησε ζωντανή την γλώσσα μέσα από το Κρυφό Σχολειό – και πρωταγωνίστησε στην Επανάσταση που κηρύχτηκε στις 25 Μαρτίου στην Αγία Λαύρα από τον Παλαιών Πατρών Γερμανό.
Ούτε μία λέξη σε αυτή τη φράση δεν αντιστοιχεί σε αλήθειες. Η ιστορική έρευνα έχει αποδείξει πως Κρυφό Σχολειό δεν υπήρξε ποτέ, η Εκκλησία αφόρισε την επανάσταση, κανείς δεν ήταν στην Αγία Λαύρα στις 25 Μαρτίου.
Όλη μας η ύπαρξη βασίζεται σε μύθους και ανορθολογικές παραδοχές.
Οι περισσότεροι Έλληνες φοβούνται την Ευρώπη – και ταυτόχρονα δηλώνουν θερμοί υποστηρικτές της. Λέμε «κάποτε πρέπει να γίνουμε Ευρώπη», «αυτά δεν συμβαίνουν στην Ευρώπη» αποκλείοντας τους εαυτούς μας. Αλλά αν κάποιος ξένος μας πει ότι δεν είμαστε Ευρωπαίοι αγανακτούμε και τον χαρακτηρίζουμε Ανθέλληνα.
(Ανθέλληνες είναι πάντα όσοι γράφουν ή λένε κάτι που δεν μας αρέσει – άσχετα αν είναι σωστό ή όχι).
Το 92% των συμπατριωτών μας δηλώνει υπερήφανο που είναι Έλλην (γιατί; κληρονομείται η αξία;) θεωρεί ότι η Ελλάδα είναι σημαντική χώρα που έχει να δώσει πολλά στον υπόλοιπο κόσμο και μετά, όταν κληθεί να περιγράψει την κατάσταση στην χώρα του, τα βρίσκει όλα φρικτά και υπανάπτυκτα.
Τρία εκατομμύρια Έλληνες παρασύρθηκαν πρόσφατα σε ένα φεστιβάλ παραλογισμού. Το «πρόβλημα των ταυτοτήτων» δεν έχει λογική βάση. Η ταυτότητα και τα δεδομένα της δεν έχουν σχέση ούτε με την θρησκεία ούτε με την εθνική ιδιοπροσωπία – πρόκειται για ένα τυπικό γραφειοκρατικό έντυπο.
Και να ήταν οι τουλάχιστον όλοι αυτοί οι Έλληνες συνεπείς χριστιανοί! Να τηρούσαν τις εντολές του Ιησού…
Η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων ξεσηκώθηκε πριν δέκα χρόνια για το «μακεδονικό». Άλλη μία ξεκάθαρη περίπτωση παραλογισμού.
Λέμε ότι είμαστε ριγμένοι και αδικημένοι από τους ισχυρούς της γης (τα «ξένα κέντρα» που συνεχώς συνωμοτούν εναντίον μας). Όμως είμαστε το μόνο κράτος της περιοχής που πολλαπλασίασε την έκτασή του τα τελευταία 150 χρόνια. Ας αφήσουμε που απελευθερωθήκαμε μόνο χάρη στις μεγάλες δυνάμεις. Η επανάσταση είχε σβήσει – κι αν δεν υπήρχε το Ναβαρίνο…
Όμως η θεωρία της συνομωσίας (conspiracy theory) καλά κρατεί. Ό,τι κακό έχει συμβεί στην Ελλάδα είναι αποτέλεσμα ξένης επιρροής (ο ξένος δάκτυλος). Πριν από τον πόλεμο ήταν της Ιντελλιτζενς Σέρβις – τώρα ανήκει στο μακρύ χέρι της ΣΙΑ. Εμείς δεν είμαστε υπεύθυνοι για τίποτα.
Θεωρούμε φυσικό εμείς να βρίζουμε τους Αμερικανούς, να διαδηλώνουμε με κάθε ευκαιρία (ακόμα και άσχετη) μπροστά στην Αμερικανική Πρεσβεία, αλλά ζητάμε από αυτούς να μας σέβονται και να μας ευνοούν. Εμείς έχουμε το δικαίωμα να γράφουμε δέκα αντιαμερικανικά δημοσιεύματα κάθε μέρα – όμως αν αυτοί δημοσιεύσουν ΕΝΑ επικριτικό για μας, γίνεται χαμός!
Ο ανορθολογισμός επιτρέπει και την απρόσκοπτη επικράτηση των διάφορων «ελληνικών μύθων». Π. χ. για την συνέχεια της φυλής (από τους αρχαίους) άποψη που δεν αντέχει σε κανένα κριτικό επιστημονικό έλεγχο. Γενικότερα η έλλειψη κριτικής σκέψης οδηγεί σε αυτό που ονομάζουμε ιδεολογική χρήση της ιστορίας» - δηλαδή την προσαρμογή της ιστορικής αλήθειας στα μέτρα των ιδεολογημάτων τα οποία θέλουμε να προωθήσουμε.
Ας μην μιλήσουμε για το πιο παράλογο από όλα τα κατασκευάσματα της νεοελληνικής ιδεολογίας – τον αποκαλούμενο «ελληνοχριστιανικό πολιτισμό». Αντίφασις εν εαυτή (όπως το ξύλινο σίδερο) όπου ο ένας όρος αναιρεί τον άλλο. Κι όμως σε αυτό το σχιζοφρενικό κατασκεύασμα στηρίχτηκε η παιδεία μας για πολλές δεκαετίες – κι όχι μόνο στην χούντα…
Στην διεθνή πολιτική οι έλληνες αντιμετωπίζουν τα άλλα κράτη με καθαρά συναισθηματικά κριτήρια. Είναι αυτά που μας μισούν (τα περισσότερα) και αυτά που μας αγαπούν. Η ίδια διάκριση ισχύει και για τους πολίτες τους. Οι φιλέλληνες και οι μισέλληνες. (Σε καμία γλώσσα δεν υπάρχουν ανάλογες λέξεις). Λες και δεν είχαν άλλη δουλειά να κάνουν παρά να ασχολούνται με εμάς.
Πιστεύουμε πως όλοι μας φθονούν, μας επιβουλεύονται και μας αδικούν. Υπάρχει αυτή η επαναλαμβανόμενη άποψη για τα «εθνικά δίκαια». (Προσφιλής στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας). Μάταια έλεγε και ξανάλεγε ο Ελευθέριος Βενιζέλος ότι δεν υπάρχουν εθνικά δίκαια αλλά μόνον εθνικά συμφέροντα.
Κι ας πάρουμε το μείζον εθνικό μας θέμα: την σχέση μας με την Τουρκία. Είναι έξυπνος, ψύχραιμος, λογικός ο τρόπος με την οποίο την αντιμετωπίζουμε; Θα μου πείτε πως φταίει η επιθετικότητα της Τουρκίας. Αν όμως πάτε απέναντι, θα ακούσετε να μιλάνε για την επιθετικότητα της Ελλάδας. Όπως μου είπε κάποτε ένας Τούρκος: «Η τελευταία φορά που σας επιτεθήκαμε εμείς ήταν το 1453. Ενώ εσείς, εκτός από το 1821, μας έχετε επιτεθεί το 1897, το 1912, το 1922 και το 1974 στην Κύπρο. Ποιος είναι ο επιθετικός;»
Μιλάμε συνεχώς για «παραβιάσεις του εναέριου χώρου μας» αλλά αυτό τον εναέριο χώρο εμείς μόνοι μας τον έχουμε ορίσει στα δέκα μίλια – και δεν τον αναγνωρίζει κανένα άλλο κράτος στον κόσμο. (Το διεθνώς ισχύον είναι ότι ο εναέριος χώρος είναι ίδιος με τα χωρικά ύδατα – στην περίπτωσή μας, τα έξι μίλια).
Δεν λέω πως οι Τούρκοι (όπως κάθε λαός) δεν κοιτάνε τα δικά τους συμφέροντα και δεν θέλουν να ενισχύσουν την θέση τους – άλλο όμως αυτό και άλλο η δημιουργία «μπαμπούλα», η υστερία και η φοβία. Η συναισθηματική φόρτιση καθόλου δεν βοηθάει για μία αποτελεσματική αντιμετώπιση. Ωφελεί μόνον ορισμένους πολιτικούς και εμπόρους όπλων…
Με συναισθήματα και ζητωκραυγές δεν γίνεται εξωτερική πολιτική. Η «εθνική μας τύφλωση» που μας εξευτέλισε το 1897, που οδήγησε στην καταστροφή το 1922 και σε τραγωδία το 1974 θα έπρεπε να μας έχει παραδειγματίσει…
Ο εθνο-θρησκευτικός μας φανατισμός (ανάλογος του ισλαμικού) ανέστειλε την ανάπτυξη του ορθολογισμού και κρατάει αυτή τη χώρα απομονωμένη, ανάμεσα σε Δύση και Ανατολή. Σε υπεροπτική ανασφάλεια παραμένουμε (παρά τις επιφανειακές προσαρμογές) μακριά από την νεοτερικότητα.
