Σκοταδισμός και Ιστορία

 

Πρόσφατα, με αφορμή την παρουσίαση του τετράτομου έργου του CDRSEE στις 21 & 22 Νοεμβρίου 2010 στην Θεσσαλονίκη, εκδηλώθηκε μια αήθης σκοταδιστική επίθεση από εκατοντάδες ιστοσελίδες του «εθνοπατριωτικού» χώρου: Από τις πιο ακραίες εθνικοσοσιαλιστικές του εκφάνσεις έως τους συνήθεις κινδυνολόγους & συνομοσιολόγους, τους κατόπιν εορτής «μακεδονομάχους», αλλά και τις τοπικές «ενώσεις» ιστολογίων. 

Κάντε μια αναζήτηση στο google με τις λέξεις «cdrsee εκδήλωση Θεσσαλονίκη» (κλίκ εδώ) για να διαπιστώσετε ότι οι συκοφάντες του τετράτομου έργου είναι οι ίδιοι «εθνοπατριωτικοί» χώροι που πρωτοστάτησαν στην «απόσυρση» (κοινώς πολτοποίηση) του βιβλίου Ιστορίας της 6ης Δημοτικού. Μάλιστα, στο blog των ποιο δραστήριων blogger της Θεσσαλονίκης έγινε ειδική ανάρτηση στην οποία, με ύφος στΟκΟυ, γράφτηκε ότι το τετράτομο έργο «αξίζει» ανακύκλωσης (δηλ. πολτοποίησης) όπως έγινε με το βιβλίο της έκτης δημοτικού που εκτός από “συνωστισμό”  μιλούσε και για «’ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗ' ΜΕΙΟΝΟΤΗΤΑ που ζει στην ΕΛΛΑΔΑ και τελικά μετά απο αγώνες πήγε για ...ανακύκλωση.»!!! (κλικ εδώ)

Επειδή το τετράτομο έργο είναι άγνωστο στο ελληνικό κοινό και επειδή ανυποψίαστο διαβάζει μόνο τις αήθεις επιθέσεις που γίνονται από εκατοντάδες ιστοσελίδες του «εθνοπατριωτικού» χώρου είναι απαραίτητο να διαβαστεί το περιεχόμενο των συγκεκριμένων βιβλίων προκειμένου ο καθένας να βγάλει τα δικά του συμπεράσματα απο το περιεχόμενο των βιβλίων κι όχι από αυτά που γράφουν ή/και αναπαράγουν οι κάθε κατόπιν εορτής «μακεδονομάχοι». Για το λόγο αυτό ακολουθεί παρακάτω μια σύντομη παρουσίαση του CDRSEE και του τετράτομου έργου:

 

 

Το Κέντρο για τη Δημοκρατία και τη Συμφιλίωση στη Νοτιοανατολική Ευρώπη - Center for Democracy and Reconciliation in SouthEast Europe (CDRSEE) είναι ένας μη κυβερνητικός & μη κερδοσκοπικός οργανισμός που στοχεύει στην προώθηση της δημοκρατίας, του πλουραλισμού και της ειρήνης στις κοινωνίες της Ν. Α. Ευρώπης συνηγορώντας υπέρ των αρχών της κοινωνικής ευθύνης, της βιώσιμης ανάπτυξης και της συμφιλίωσης μεταξύ των λαών της περιοχής. Για την επίτευξη των στόχων πραγματοποιούνται σεμινάρια, συνέδρια, ερευνητικών έργων, προγραμμάτων ανταλλαγών, δημοσκοπήσεων και δημοσιεύσεις. Εδρεύει στη Θεσσαλονίκη και έχει εκδώσει μια σειρά αξιόλογων βιβλίων μεταξύ αυτών την τετράτομη σειρά εναλλακτικών εγχειριδίων ιστορίας με την εξαίρετη συμβολή της Καθηγήτριας Χριστίνας Κουλούρη, γενικής συντονίστριας και διευθύντριας της σειράς. Στη συγγραφή συμμετείχαν 60 (ολογράφως: εξήντα) επιστήμονες Ιστορίας από όλες τις χώρες τις Νοτιοανατολικής Ευρώπης.

Στόχος του τετράτομου έργου είναι να αποτελέσει εναλλακτικό διδακτικό υλικό στο μάθημα της Ιστορίας, κοινό για όλες τις βαλκανικές χώρες προκειμένου οι μαθητές να μαθαίνουν και την ιστορία των γειτόνων κι όχι μόνο της δικής τους χώρας. Για το λόγο αυτό, το τετράτομο έργο έχει γραφτεί στις περισσότερες γλώσσες της περιοχής της Ν.Α. Ευρώπης: μακεδονικά, ελληνικά, αλβανικά, κροατικά, βοσνιακά, σερβικά και τουρκικά.

 

Τέσσερα θέματα σε μία ενότητα

Αν το γεωγραφικό ανάπτυγμα των τεσσάρων Βιβλίων είναι η ΝΑ Ευρώπη, από τη Σλοβενία ως την Κύπρο, το χρονικό τους ανάπτυγμα είναι η περίοδος από την οθωμανική κατάκτηση των Βαλκανίων μέχρι σήμερα. Ενώ υπάρχει μια καθαρή χρονική αλληλουχία από το ένα βιβλίο στο επόμενο, υπάρχουν ταυτόχρονα και επικαλύψεις.

Το Βιβλίο Εργασίας 1 (ΒΕ1) – «Η Οθωμανική Αυτοκρατορία» και το Βιβλίο Εργασίας 2 (ΒΕ2) – «Έθνη και κράτη στη ΝΑ Ευρώπη» καλύπτουν μεγάλες χρονικές περιόδους, από τον 14ο ως τις αρχές του 19ου αιώνα και από τον ύστερο 18ο ως τα τέλη του 20ού αιώνα αντίστοιχα. Το Βιβλίο Εργασίας 3 (ΒΕ3) – «Οι Βαλκανικοί πόλεμοι» και το Βιβλίο Εργασίας 4 (ΒΕ4) – «Ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος» καλύπτουν μικρότερες χρονικές περιόδους οι οποίες αντιστοιχούν σε δύο μείζονες πολεμικές συγκρούσεις στην περιοχή. Παράλληλα, το ΒΕ1 και το ΒΕ3 αφορούν περισσότερο στην ιστορία της περιοχής ενώ τα άλλα δύο, το ΒΕ2 και το ΒΕ4, ανήκουν κατεξοχήν στην ευρωπαϊκή και την παγκόσμια ιστορία παρόλο που εστιάζουν επίσης στη ΝΑ Ευρώπη.

Προτείνονται λοιπόν δύο μείζονες αλλαγές:

Αλλαγή της ιστοριογραφικής προσέγγισης

• Η ιστορία που διδάσκεται στο σχολείο δεν θα είναι εθνικιστική ιστορία. Δεδομένου ότι η κυρίαρχη μορφή της ιστορίας που διδάσκεται είναι η εθνική ιστορία και ότι η ιστορία των γειτονικών λαών διδάσκεται επίσης μέσα από μια εθνοκεντρική προοπτική, δεν προτείνουμε να καταργηθεί ούτε να αντικατασταθεί η εθνική ιστορία, αλλά να αλλάξει ο τρόπος που διδάσκεται.

• Η περιφερειακή ιστορία της ΝΑ Ευρώπης δεν μπορεί να θεωρηθεί ως αυτοτελής και αυτάρκης αλλά ως μέρος της ευρωπαϊκής και της παγκόσμιας ιστορίας. Αυτό σημαίνει ότι και η άποψη της «ιδιαίτερης» ιστορικής εξέλιξης των Βαλκανίων απορρίπτεται εξαρχής ως στερεοτυπική και ιδεολογικά προκατειλημμένη.

• Η ιστορία κάθε έθνους ξεχωριστά και της περιοχής συνολικά δεν αντιμετωπίζεται ως συνεχής, ομοιογενής και αρμονική. Οι διχασμοί, οι συγκρούσεις και οι διαφορετικές προοπτικές παρουσιάζονται εξίσου με τα κοινά, ενοποιητικά στοιχεία. Αντί να προβάλλουμε μια ψευδή εικόνα αρμονίας, είναι προτιμότερο να υποδεικνύουμε τρόπους για να διδάξουμε στους μαθητές τη διαφορά και τη σύγκρουση.

Αλλαγή της παιδαγωγικής προσέγγισης

• Διδασκόμαστε την ιστορία για να γνωρίσουμε και να κατανοήσουμε το παρελθόν μας. Αν το συλλογικό υποκείμενο της εθνικής ιστορίας που διδάσκεται στο σχολείο είναι το έθνος, επιχειρείται να δειχτεί ότι το έθνος δεν αποτελεί και τη μοναδική δυνατή ταυτότητα του ατόμου. Οι μαθητές καλούνται να υπερβούν το έθνος και να ταυτιστούν με στενότερα ή ευρύτερα σύνολα, κατανοώντας ότι υπάρχουν πολλές ταυτότητες που συμπληρώνουν η μία την άλλη. Οι έμφυλες ταυτότητες, η τοπική ταυτότητα, η ταυτότητα του οπαδού μιας ποδοσφαιρικής ομάδας ή η ευρωπαϊκή ταυτότητα μπορούν να προβληθούν ως παραδείγματα ταυτοτήτων που είναι δυνατό να συνυπάρχουν, χωρίς βεβαίως να έχουν και ισοδύναμη ισχύ για το άτομο που τις έχει. Οι μαθητές ενθαρρύνονται συνεπώς να ενισχύσουν την αυτογνωσία τους διευρύνοντας τους ορίζοντες του παρελθόντος πέρα από τα σύνορα της πολιτικής γεωγραφίας.

• Η ανάπτυξη της κριτικής σκέψης είναι ένας άλλος μείζων στόχος της διδασκαλίας της ιστορίας. Αυτός ο στόχος μπορεί να επιτευχθεί πιο αποτελεσματικά χρησιμοποιώντας τεκμήρια που παρουσιάζουν διαφορετικές εκδοχές του ίδιου γεγονότος. Άλλωστε και μόνη η παράθεσή τους υπονομεύει τη βεβαιότητα της μίας και μοναδικής αλήθειας.

Η μαθητεία στη χρήση των ιστορικών πηγών προσφέρει την εξοικείωση με τη δουλειά του ιστορικού. [*]

= = =

Τα βιβλία αυτά υπάρχουν διαθέσιμα σε ηλεκτρονική μορφή δωρεάν στην ιστοσελίδα του CDRSEE όπου μπορείτε να τα κατεβάσετε στον υπολογιστή σας και να τα διαβάσετε με την ησυχία σας.

Για την έκδοση στα μακεδονικά κάντε κλικ εδώ.

Για την έκδοση στα ελληνικά κάντε κλικ εδώ.

Για την έκδοση στα αγγλικά κάντε κλικ εδώ.

Για την έκδοση στα τουρκικά κάντε κλικ εδώ.

Για την έκδοση στα βοσνιακά κάντε κλικ εδώ.

Για την έκδοση στα κροατικά κάντε κλικ εδώ.

Για την έκδοση στα αλβανικά κάντε κλικ εδώ.

Για την έκδοση στα σερβικά κάντε κλικ εδώ.

= = = =

- [*] Το κείμενο παρουσίασης είναι απο την ιστοσελίδα του CDRSEE και απο την εισαγωγή του πρώτου τόμου του τετράτομου έργου.

- Σχετικά με την εκδήλωση που έγινε στη Θεσσαλονίκη στις 21 & 22 Νοεμβρίου 2010 διαβάστε το δημοσίευμα στo “ΒΗΜΑ” (κλικ εδώ) και το δημοσίευμα στην “ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ” (κλικ εδώ)

Ως επίλογο της παρούσας ανάρτησης παραθέτω τον επίλογο από το δημοσίευμα της “ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ”:

“Και ενώ το εναλλακτικό αυτό βοήθημα το βρίσκει κανείς στις σχολικές βιβλιοθήκες οκτώ βαλκανικών χωρών, στη δική μας, μολονότι μεταφράστηκε στα Ελληνικά και εγκρίθηκε ως κείμενο από το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, στο υπουργείο Παιδείας δεν έδωσαν τη σχετική άδεια. Δεν χρειάζεται να βασανίσει κανείς τη σκέψη του για να καταλάβει το γιατί. Οι κατά καιρούς κυβερνώντες δεν τόλμησαν και εξακολουθούν και σήμερα να μην τολμούν, αν και αντιλαμβάνονται τη λογική και τη σημασία του εγχειρήματος, να συγκρουστούν με τους γνωστούς σκοταδιστικούς κύκλους, που επιμένουν ότι για να γίνουν «γνήσιοι Ελληνες» και «καλοί πατριώτες» τα παιδιά μας πρέπει να μεγαλώσουν με μύθους, φοβίες και ταμπού.

Το πολιτικό κόστος υπεράνω όλων, λοιπόν. Και ως μια απλή ένδειξη επ’ αυτού σημειώνω το γεγονός ότι ουδείς εκπρόσωπος της πολιτείας παραβρέθηκε στην ενδιαφέρουσα εκδήλωση της Θεσσαλονίκης, στην οποία άλλες χώρες (π.χ. Σερβία) έστειλαν (υφ)υπουργούς Παιδείας!”